Quân đoàn 4, Quân đội nhân dân Việt Nam

Tiền thân của đơn vị là lực lượng "đoàn 301" ở Campuchia năm 1971 bao gồm 3 sư đoàn 5, 7, 9 chủ yếu huấn luyện bộ đội người Việt và đào tạo cả những du kích Campuchia. Đoàn quân này trước đó đã chống cự với Quân lực Việt Nam Cộng hòa (và cả quân đội Hoa Kỳ) ở quy mô nhiều sư đoàn.

Quân đoàn 4 thành lập năm 1974, địa điểm thành lập tại khu vực Suối Bà Chiêm sau khi đơn vị giải phóng chi khu Đồng Xoài rút về. Trong chiến dịch giải phóng chi khu Đồng Xoài lần đầu tiên lực lượng pháo binh của quân đoàn hoạt động cùng với các sư đoàn trụ cột 5, 7, 9. Sau chiến dịch Đường 14 – Phước Long, đơn vị giải phóng tỉnh Phước Long (tháng 1 năm 1975), cùng lực lượng vũ trang địa phương giải phóng Dầu Tiếng, Chơn Thành, Định Quán. Trong lúc củng cố quân, đơn vị tách làm 2 để bao vây Sài Gòn theo 2 hướng Đông – Tây.

Lần lượt sư đoàn 5 và 9 dời sang miền tây, cùng sư đoàn Phước Long và sư 8 tạo thành đoàn 232 (Binh Đoàn Cửu Long). Sư đoàn 7 và bộ chỉ huy dời sang hướng đông, phối thuộc sư đoàn 6 và sư 341 đánh Xuân Lộc. Sau khi đánh Lâm Đồng, Xuân Lộc; giải phóng Biên Hòa, đánh chiếm Biệt khu Thủ Đô và một số mục tiêu quan trọng ở nội thành Sài Gòn (trong chiến dịch Hồ Chí Minh). Sau ngày 30/4, đơn vị làm nhiệm vụ quân quản thành phố Sài Gòn – Gia Định.

Năm 1978, quân đoàn 4 có 3 sư đoàn chủ lực: 7, 9, 302 chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam và đánh Khmer đỏ ở Campuchia (1977–1979). Sau giai đoạn này, được phong tặng danh hiệu "Bức tường thép miền đông nam bộ"

• Tư lệnh: Thiếu tướng Lê Văn Hướng
• Chính ủy: Thiếu tướng Trương Ngọc Hợi
• Phó Tư lệnh – Tham mưu trưởng: Đại tá Trần Công Đức
• Phó Tư lệnh: Đại tá Dương Văn Quang
• Phó Chính ủy: Đại tá Nguyễn Trần Long

Tổ chức chung

Từ năm 2006 thực hiện chế độ Chính ủy, Chính trị viên trong Quân đội.^[1] Tổ chức Đảng bộ trong Quân đoàn 4 theo phân cấp như sau:

• Đảng bộ Quân đoàn 4 là cao nhất.
• Đảng bộ Bộ Tham mưu, Cục Chính trị, Cục Hậu cần, Cục Kỹ thuật, các Sư đoàn, Lữ đoàn và các đơn vị tương đương khác.
• Đảng bộ các đơn vị cơ sở trực thuộc các Cục, Sư đoàn (tương đương cấp Tiểu đoàn và Trung đoàn)
• Chi bộ các cơ quan đơn vị trực thuộc các đơn vị cơ sở (tương đương cấp Đại đội)

Thành phần

Về thành phần của Đảng ủy Quân đoàn 4 thường bao gồm như sau:

1. Bí thư: Chính ủy Quân đoàn 4
2. Phó Bí thư: Tư lệnh Quân đoàn 4

Ban Thường vụ

1. Ủy viên Thường vụ: Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng
2. Ủy viên Thường vụ: Phó Chính Uỷ
3. Ủy viên Thường vụ: Chủ nhiệm chính trị

Ban Chấp hành Đảng bộ

1. Đảng ủy viên: Phó Tư lệnh
2. Đảng ủy viên: Phó Tư lệnh
3. Đảng ủy viên: Phó chủ nhiệm chính trị
4. Đảng ủy viên: Phó Tham mưu trưởng
5. Đảng ủy viên: Phó chủ nhiệm TT UBKTDU Quân Đoàn
6. Đảng ủy viên: Hiệu Trưởng Trường Quân Sự Quân Đoàn
7. Đảng ủy viên: Sư đoàn trưởng hoặc Chính ủy 309
8. Đảng ủy viên: Sư đoàn trưởng hoặc Chính ủy Sư đoàn 7
9. Đảng ủy viên: Sư đoàn trưởng hoặc Chính ủy Sư đoàn 9
10. Đảng ủy viên: Cục trưởng Cục Hậu cần
11. Đảng ủy viên: Cục trưởng Cục Kỹ thuật
12. Đảng ủy viên: Chánh Văn Phòng BTL Quân Đoàn

Cơ quan trực thuộc

• Văn phòng
• Thanh tra
• Phòng Tài chính
• Phòng Khoa học Quân sự
• Phòng Thông tin Khoa học quân sự
• Phòng Điều tra hình sự
• Phòng Cứu hộ cứu nạn
• Phòng Kinh tế
• Bộ Tham mưu
• Cục Chính trị
• Cục Hậu cần
• Cục Kỹ thuật

Đơn vị trực thuộc Quân đoàn

• Sư đoàn Bộ binh 9^[2]
• Sư đoàn Bộ binh 7^[3]
• Sư đoàn Bộ binh 309^[4]
• Lữ đoàn Pháo binh 434^[5]
• Lữ đoàn Phòng không 71^[6]
• Lữ đoàn Công binh 550^[7]
• Lữ đoàn Tăng - Thiết giáp 22^[8]
• Trường Cao đẳng nghề số 22 giải thể tháng 3 năm 2023.
• Trường Quân sự Quân đoàn 4

Đơn vị trực thuộc Cục

• Tiểu đoàn Hóa học 38, Bộ Tham mưu
• Tiểu đoàn Đặc công, Bộ Tham mưu
• Tiểu đoàn Vệ binh 100, Bộ Tham mưu
• Tiểu đoàn Trinh sát 46, Bộ Tham mưu
• Tiểu đoàn Thông tin 26, Bộ Tham mưu
• Bảo tàng Quân đoàn, Cục Chính trị
• Xưởng In, Cục Chính trị
• Viện Kiểm sát, Cục Chính trị
• Tiểu đoàn Vận tải 6, Cục Hậu cần^[9]
• Bệnh viện Quân y 4, Cục Hậu cần^[10]
• Tiểu đoàn Sửa chữa 79, Cục Kỹ thuật^[11]
• Kho K174, Cục Kỹ thuật^[12]

Tư lệnh

Chính ủy, Phó Tư lệnh về Chính trị

• 1974–1977, Hoàng Nghĩa Khánh, Trung tướng(1982) Cục trưởng Cục Tác chiến (1979–1991)
• 1979–1985, Vũ Cao, Trung tướng (1992), Cục trưởng Cục Tác chiến (1991–1996)
• 1985–1987, Lê Nam Phong, Trung tướng (1988)
• 1990 – 8.1993 Nguyễn Hữu Mão Nguyên sư trưởng sư đoàn 7 quân hàm đại tá lúc đó ông mới 35 tuổi vào năm 1985
• 9.1993–7.1997, Đào Văn Lợi, Trung tướng(2003) Giám đốc Học viện Lục quân (Việt Nam)(2000–2008)
• 8.1997–1999, Huỳnh Ngọc Sơn,Trung tướng (2005), Thượng tướng (2015) Phó Chủ tịch Quốc hội (2007–2016).
• 1998–2004, Mai Đại Từ, Thiếu tướng (2006), phó hiệu trưởng Trường Sĩ Quan Lục Quân 2 (2004–2010)
• 1999–2004, Nguyễn Văn Thành, Trung tướng (2010) Phó Tổng Tham mưu trưởng (2010–2011)
• 2007–2011, Trần Trọng Ngừng, Thiếu tướng(2011) phó hiệu trưởng Trường Sĩ Quan Lục Quân 2 (2011–2015)
• 2011–2014, Phạm Xuân Trạo, Thiếu tướng(2014) nguyên Sư trưởng Sư đoàn 9,phó hiệu trưởng Trường Sĩ Quan Lục Quân 2(2014–2019)
• 2014–12.2018, Lê Đức Thảo , Thiếu tướng(2019) phó hiệu trưởng Trường Sĩ Quan Lục Quân 2 (2019–nay)
• 1.2019–6.2021, Lương Đình Lành, Thiếu tướng (6-2021). nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 9
• 7.2021–10.2022, Lê Văn Hướng, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 9.
• 10/2022-nay, Đỗ Văn Lực, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 309.

• Lịch sử Quân đoàn 4–Binh đoàn Cửu Long 1974–2004