Rumi
Mawlānā Jalāl-ad-Dīn Muhammad Rūmī (tiếng Ba Tư: مولانا جلال الدین محمد رومی; tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Mevlânâ Celâleddin Mehmed Rumi; tiếng Ả Rập: جلال الدين الرومي; còn gọi là Mawlānā Jalāl-ad-Dīn Muhammad Balkhī, gọi theo tên thành phố Balkh, quê hương của nhà thơ.
Jalāl ad-Dīn Muḥammad Rumi | |
|---|---|
| Thời kỳ | Thời Trung cổ |
| Vùng | Học giả Ba Tư Hồi giáo |
| Trường phái | Hồi giáo mật tông - Sufism |
Đối tượng chính | thơ ca, thần học |
Tư tưởng nổi bật | Persian poetry, Ney, Persian philosophy, Sufi philosophy, and Sufi dance |
Ảnh hưởng bởi
| |
Ảnh hưởng tới
| |
Tuy vậy cách gọi ngắn gọn và phổ biến nhất bằng tiếng Anh là: Rumi, 30 tháng 9 năm 1207 – 17 tháng 12 năm 1273) – nhà thần học, nhà thơ viết bằng tiếng Ba Tư của Hồi giáo mật tông, một trong những nhà thơ vĩ đại nhất mọi thời đại.
Tiểu sử
Rumi sinh ở Balkh (nay là Afghanistan) trong gia đình một nhà thần học theo giáo phái Sufism[1] (tạm dịch: Hồi giáo mật tông). Từ nhỏ được học hành đến nơi đến chốn không chỉ thần học mà nhiều ngành khoa học khác.
Năm 1220 gia đình chuyển về Konya (nay là Thổ Nhĩ Kỳ). Năm 1231 bố mất, Rumi thay vị trí của bố, thành lập nhóm Mevlevi đóng vai trò quan trọng trong đời sống chính trị, xã hội của phương Đông Hồi giáo đương thời và có ảnh hưởng đến nhiều thế kỷ sau đấy. Thời kỳ này Rumi viết tập thơ: Divan và nhiều tác phẩm triết học. Là học trò của Shams-e Tabrizi, nhiều bài thơ của mình, Rumi ký tên Shams-e Tabrizi.
Tác phẩm quan trọng nhất: Masnavi-ye Manavi, trình bày những nội dung cơ bản của Hồi giáo mật tông, được Rumi thể hiện xen lẫn với những ngụ ngôn dân gian, lối viết dễ hiểu và ngôn ngữ đại chúng. Tác phẩm này có sự ảnh hưởng rất lớn đến văn học phương Đông Hồi giáo.
Cuộc đời và sáng tạo của Rumi được nhà văn Orhan Pamuk thể hiện trong tác phẩm Kara Kitap (Quyển sách đen, 1990) của mình.
Chú thích
- Xem thêm: Omar Khayyam. Thơ Rubaíyát. Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội 2004.
Liên kết ngoài
- The Foundation of Universal Lovers of Mevlana Jelaluddin Rumi (EMAV)
- Iranian studies site
- The Threshold Society and Mevlevi Order Lưu trữ 2011-07-16 tại Wayback Machine
- The Mevlevi Order of America. [This organization and the one above are unaffiliated with each other]
- Official website of the Family of Jalal al-Din Muhammad Rumi
- RumiOnFire.com - A Tribute to Rumi Lưu trữ 2019-03-31 tại Wayback Machine
- What goes round... - The Guardian, ngày 5 tháng 11 năm 2005
- Rumi Lectures at Harvard University
- Rumi and the Tradition of Sufi Poetry Lưu trữ 2006-07-17 tại Wayback Machine
- Treasures of Persian Literature Lưu trữ 2007-06-09 tại Wayback Machine, by Professor Behrouz Homayoun Far
- Guernica Magazine (guernicamag.com) on the 800th anniversary of Rumi's birth Lưu trữ 2007-03-13 tại Wayback Machine
- Sermon on Rumi by UU Minister John Young
- Can Rumi Save Us Now?