Tỉnh của La Mã

La Mã cổ đại, tỉnh (tiếng Latin: provincia, số nhiều provinciae) là một đơn vị hành chính và lãnh thổ lớn nhất bên ngoài Italia của đế quốc cho đến thời Tetrarchy (khoảng 296). Từ province (tỉnh) trong tiếng Anh bắt nguồn từ từ provincia của người La Mã.

Đế chế La Mã dưới thời Augustus Caesar (31 TCN - 6 SCN). Vàng: 31 TCN. Xanh thẫm 31-19 TCN, Xanh 19-9 TCN, Xanh nhạt 9-6 TCN. Màu hoa cà: Các nước chư hầu
Đế chế La Mã dưới thời Vespasian (trị vì 69 SCN) với ranh giới các tỉnh

Các tỉnh này thường được cai trị bởi những thành viên cao cấp của viện nguyên lão, thường là các cựu chấp chính quan hoặc pháp quan. Có một ngoại lệ là tỉnh Ai Cập, được Augustus sáp nhập vào La Mã sau cái chết của Cleopatra: tỉnh này do một người thuộc giai cấp kỵ sĩ La Mã cai trị, có thể là nhằm ngăn cản tham vọng của viện nguyên lão. Tuy là hy hữu nhưng ngoại lệ này cũng không đi ngược lại luật La Mã vì Ai Cập được xem là tài sản cá nhân của Augustus, tiếp nối truyền thống của các vị vua Hy Lạp trước đó.

Các tỉnh Cộng hòa

Danh sách các tỉnh Cộng hòa

  • 240 TCN – Sicilia, propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 237 TCN – Corsica và Sardinia, propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 203 TCN – Gallia Cisalpina, propraetorial province (merged with Italy c. 42 BC)
  • 197 TCN – Hispania Citerior và Hispania Ulterior, propraetorial provinces (imperial from 27 BC)
  • 167 TCN – Illyricum, propraetorial province (imperial from 27 BC)
  • 146 TCN – Macedonia, propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 147 TCN – Africa proconsularis, proconsular province (senatorial from 27 BC)
  • 129 TCN – Asia, proconsular province (senatorial from 27 BC)
  • 120 TCN – Gallia Transalpina (later Gallia Narbonensis), propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 78 TCN - Cilicia, later Cilicia và Cyprus in 64 BC
  • 74 TCN – Bithynia, later Bithynis và Pontus in 64 BC (Bithynia và Pontus), propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 74 TCN – Creta và Cyrenaica, propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 66 TCN – Corduene (imperial from 27 BC)
  • 64 TCN – CiliciaCộng hòa Síp, propraetorial province (senatorial from 27 BC)
  • 64 TCN – Syria, propraetorial province (imperial from 27 BC)
  • 51 TCN – Gallia Comata (divided in 22 BC)
  • 30 TCN – Aegyptus, personal domain of Augustus, getting a special governor styled Praefectus Aegypti
  • 29 TCN – Moesia, propraetorial province (imperial from 27 BC)

Tham khảo