Tiếng Bali
Tiếng Bali là một ngôn ngữ Malay-Polynesia được nói bởi khoảng 3,3 triệu người (tính đến năm 2000[cập nhật]), đa số sống trên đảo Bali, cũng như bắc Nusa Penida, tây Lombok và đông Java.[2] Đa số người nói tiếng Bali cũng biết tiếng Indonesia.
| Tiếng Bali | |
|---|---|
| ᬪᬵᬱᬩᬮᬶ, ᬩᬲᬩᬮᬶ1 Basa Bali, Bhāṣā Bali1 | |
 | |
| Khu vực | Bali, Nusa Penida, Lombok và Java (Indonesia) |
| Tổng số người nói | 3,3 triệu |
| Dân tộc | Người Bali, Bali Aga |
| Phân loại | Nam Đảo
|
| Hệ chữ viết | Latinh, Bali |
| Mã ngôn ngữ | |
| ISO 639-2 | ban |
| ISO 639-3 | ban |
| Glottolog | bali1278[1] |
Năm 2011, sở văn hóa Bali ước tính rằng số người dùng tiếng Bali trong giao tiếp hằng ngày trên đảo Bali không vượt quá một triệu, do ở đô thị, người lớn chỉ dạy trẻ con tiếng Indonesia hay thậm chí tiếng Anh, trong khi truyền thông đại chúng tiếng Bali đã dần biến mất. Dạng viết của tiếng Bali đang ngày một lạ lẫm với người dân và đa số người Bali dùng ngôn ngữ thường kết hợp một lượng lớn từ vựng tiếng Indonesia vào. Tuy vậy, ở một số nơi ngoài đảo Bali, tiếng Bali vẫn được dùng rỗng rãi và đóng vai trò lớn trong đời sống.[3]
Ngữ âm
Nguyên âm
| Trước | Giữa | Sau | |
|---|---|---|---|
| Đóng | i | u | |
| Vừa | e | ə | o |
| mở | a |
Các viết quy chuẩn quy định rằng /a/ và /ə/ đều được viết là a. Ký tự a thường đại diện cho [ə] khi đứng ở cuối từ, và [ə] cũng nằm trong các tiền tố ma-, pa- và da-.[4]
Phụ âm
| Môi | Răng | Vòm | Ngạc mềm | Thanh hầu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mũi | m | n | ɲ | ŋ | ||||||
| Tắc/Tắc xát | p | b | t | d | tʃ | dʒ | k | g | ||
| Xát | s | h | ||||||||
| Tiếp cận (Lateral) | j | w | ||||||||
| l | ||||||||||
| Rung | r | |||||||||
Nhấn âm
Trọng âm rơi vào âm tiết cuối ở những từ nhiều âm tiết.[4]
Ngữ pháp
Cấu trúc câu tương tự của tiếng Indonesia, động từ và danh từ có thể biến tố. Nhiều từ mới được xây dựng bằng cách sử dụng tiền tố và hậu tố, hậu tố cũng thay thế nhiệm vụ của mạo từ xác định và không xác định.[4]
Chú thích
Liên kết ngoài
- Ager, Simon. “Balinese”. Omniglot. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 3 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2007.
- The Balinese Digital Library.
- Widiadana R. A. & Erviani N. K. (ngày 29 tháng 1 năm 2011). Ancient ‘lontar’ manuscripts go digital Lưu trữ 2011-08-06 tại Wayback Machine. The Jakarta Post.
- Erviani N. K. (ngày 14 tháng 1 năm 2011). US scholar brings ancient Balinese scripts to digital age. The Jakarta Post.
- https://symbl.cc/en/unicode/blocks/balinese/
- Paradisec open access recording of Balinese song.
- Kaipuleohone's Blust collection includes materials on Balinese, including RB2-006, RB2-009.