Tiếng Thổ (Việt Nam)

Làng Lỡ

Phụ âm

Hệ thống phụ âm trong phương ngôn Làng Lỡ, theo Michel Ferlus:^[3]

Phụ âm đầu trong tiếng Cuối Làng Lỡ

		Đôi môi	Môi răng	Âm chân răng	Quặt lưỡi	Vòm	Ngạc mềm	Thanh hầu
Mũi		[m]		[n]		[ɲ]	[ŋ]
Tắc	tenuis	[p]		[t]	[ʈ]	[c]	[k]	[ʔ]
	thanh hầu hoá	[ɓ]		[ɗ]		[ˀɟ]
	bật hơi			[tʰ]			[kʰ]
Xát	vô thanh	[f]		[s]	[ʂ]			[h]
	hữu thanh	[β]	[v]	[ð]			[ɣ]
	thanh hầu hoá			[ˀð]
Tiếp cận				[l]	[ɽ ~ ʐ]	[j]

• [ʈ] xuất hiện trong từ mượn tiếng Việt có âm /ʈ/ (viết là [tr] trong tiếng Việt)
• [β ð ɣ ˀð] vay mượn từ một dạng tiếng Việt từng tồn tại mấy thế kỷ trước.

Nguyên âm

Nguyên âm đơn Cuối Làng Lỡ

	Trước	Giữa	Sau
Đóng	[i]	[ɨ]	[u]
Nửa đóng/ Vừa	[e]	[ə]	[o]
Nửa mở/ Mở	[ɛ]	[ʌ̆] [ă] [a]	[ɔ]

Thanh điệu

Phương ngôn Làng Lỡ có tám thanh. Thanh 1-6 xuất hiện trong âm tiết kết thúc bằng âm vang: âm tiết kết thúc bằng nguyên âm, bán nguyên âm và âm mũi. Thanh 7-8 xuất hiện trong âm tiết kết thúc bằng âm tắc (-p -t -c -k).^[3] Hệ thống này tương tự với hệ thống thanh điệu tiếng Việt.

Dữ liệu lấy từ những đoạn ghi âm tiếng Cuối Chăm, Mon-Khmer Etymological Dictionary (Từ điển Từ nguyên Môn-Khmer) và Ferlus (2015).^[3]

Cách ký âm dưới đây có thể lệch ký âm IPA bên trên một chút. "-" là mục từ chưa tìm ra trong các nguồn. Từ vựng ba ngôn ngữ không nhất thiết đồng nguyên (cùng gốc). Nhiều từ trong phương ngôn Làng Lỡ mượn từ/ảnh hưởng bởi tiếng Việt.

Số đếm

Danh từ

Động từ

Tính từ

Khác

• Người Thổ

• Ferlus, Michel (2015). Hypercorrections in the Thổ dialect of Làng Lỡ (Nghệ An, Vietnam): an example of pitfalls for comparative linguistics (Ph.D.) (bằng tiếng Anh).
• Nguyễn Hữu Hoành và Nguyễn Văn Lợi (2019). Tones in the Cuoi Language of Tan Ki District in Nghe An Province, Vietnam [Thanh điệu của tiếng Cuối huyện Tân Kì tỉnh Nghệ An] [1]. The Journal of the Southeast Asian Linguistics Society 12.1:lvii-lxvi.