Italya
An Italya (Initalyano: Italia [iˈtaːlja] ( listen)), nga tinatawag hin opisyal nga Repúblika Italyana (Initalyano: Repubblica Italiana [reˈpubblika itaˈljaːna]),[11][12][13][14] amo in usa nga nasod ha salatan nga Europa. Ini nakomponer han baga-hin-botas-an-kahimo nga Italyano nga peninsula, an Salog Po nga siong, ngan duha nga dagko nga puro o isla ha Dagat Mediterraneo, Sicilia ngan Serdenya, ngan ginsasaroan an amihanan nga alpine nga linea han Fransya, Suisa, Austrya ngan Eslovenya. An naglulugaring nga mga kanasoran han San Marino ngan an Syudad han Vaticano mga enclave ha sakob han teritoryo Italyano.
Repúblika Italyana Repubblica Italiana (Initalyano) | |
---|---|
Kahamutang han Italya (dark green) – ha kontinente nga Europeo (light green & dark grey) | |
Pamunuan ngan gidako-i nga syudad | Roma 41°54′N 12°29′E / 41.900°N 12.483°E |
Opisyal nga mga pinulungan | Initalyanoa |
Tuminongnong nga mga pinulogan | kitaa an bug-os nga talaan |
Ethniko nga mga grupo (2017)[1] |
|
Relihiyon (2017)[2] |
|
(Mga) Tawag hin tawo | Italyano |
Kagamhanan | Unitaryo nga parlamentarya nga republika |
• Mangulo | Sergio Mattarella |
• Primer Ministro | Giuseppe Conte |
• Mangulo han Senado | Elisabetta Casellati |
• Mangulo han Kamara hin mga Tinubyanan | Roberto Fico |
Magbabalaod | Parlamento |
• Igbaw nga balay | Senado han Republika |
• Ubos nga balay | Kamara hin mga Tinubyanan |
Pagkahimo | |
• Paghiusa | 17 Marso 1861 |
• Republika | 2 Hunyo 1946 |
• Yana nga konstitusyon | 1 Enero 1948 |
• Nagtukod han KEE (yana UE) | 1 Enero 1958 |
Langyab | |
• Bug-os | 301,340 km2 (116,350 sq mi) (ika-71) |
• Katubigan (%) | 2.4 |
Kamolupyohan | |
• 2020 estimate | 60,317,116[3] (ika-23) |
• 2011 nga census | ▲ 59,433,744[4] |
• Densidad | 201.3/km2 (521.4/sq mi) (ika-63) |
GDP (PPP) | 2019 nga banabana |
• Bug-os | $2.443 trillion[5] (ika-12) |
• Per capita | $40,470[5] (ika-33) |
GDP (nominal) | 2019 nga banabana |
• Bug-os | $1.989 trillion[5] (ika-8) |
• Per capita | $32,947[5] (ika-25) |
Gini (2018) | 33.4[6] medium |
HDI (2018) | ▲ 0.883[7] hataas hin duro · ika-29 |
Salapi | Euro (€)b (EUR) |
Zona hin oras | UTC+1 (CET) |
• Summer (DST) | UTC+2 (CEST) |
Format hin pitsa | dd/mm/yyyy yyyy-mm-dd (AD)[8] |
Dapit hin pagmanehar | tuo |
Kodigo hin pagtawag | +39c |
Internet TLD | .itd |
|
Administratiba nga pagbahin-bahin
An Italy ginbahin ngadto hin karuhaan (20) nga mga rehihyon (regioni, kon uusa regione). Lima hini nga mga rehiyon mayda ispisyal nga status hin autonomiya nga natugot ha ira nga maghimo hin mga pamalaod mahitungod han ira mga lokal nga mga butang; ini gintigamnan hin asterisko (*) dida han tabula ha ubos. Iton nasod ginbahin pag ngadto hin mga 109 nga mga lalawigan (province) ngan 8,101 nga mga munisipyo (comuni).
Rehiyon | Kapital | Kahaluag (km²) | Katawhan |
---|---|---|---|
Abruzzo | L'Aquila | 10,794 | 1,324,000 |
Siong han Aosta* | Aosta | 3,263 | 126,000 |
Apulia | Bari | 19,362 | 4,076,000 |
Basilicata | Potenza | 9,992 | 591,000 |
Calabria | Catanzaro | 15,080 | 2,007,000 |
Campania | Napoles | 13,595 | 5,811,000 |
Emilia-Romagna | Bologna | 22,124 | 4,276,000 |
Friuli-Venezia Giulia* | Trieste | 7,855 | 1,222,000 |
Lazio | Roma | 17,207 | 5,561,000 |
Liguria | Genova | 5,421 | 1,610,000 |
Lombardiya | Milan | 23,861 | 9,642,000 |
Marche | Ancona | 9,694 | 1,553,000 |
Molise | Campobasso | 4,438 | 320,000 |
Piemonte | Turin | 25,399 | 4,401,000 |
Sardinya* | Cagliari | 24,090 | 1,666,000 |
Sicilia* | Palermo | 25,708 | 5,030,000 |
Toscana | Florensya | 22,997 | 3,677,000 |
Trentino-Alto Adige* | Trento | 13,607 | 1,007,000 |
Umbria | Perugia | 8,456 | 884,000 |
Veneto | Venesya | 18,391 | 4,832,000 |
Pinanbasaran
Bibliograpiya
- Italy - Eyewitness Travel Guides. DK. 2005. ISBN 1-4053-0781-1.
- Northern Italy - Insight Guides. APA Publications. 2004. ISBN 981-234-903-0.
- Hacken, Richard. "History of Italy: Primary Documents". EuroDocs: Harold B. Lee Library: Brigham Young University. Ginkuhà 6 Marso 2010.
- "FastiOnline: A database of archaeological excavations since the year 2000". International Association of Classical Archaeology (AIAC). 2004–2007. Ginkuhà 6 Marso 2010.
- "Italy History – Italian History Index" (ha Italian ngan English). European University Institute, The World Wide Web Virtual Library. 1995–2010. Ginhipos tikang han orihinal han 2021-08-15. Ginkuhà 6 Marso 2010.
Mga sumpay ha gawas
Dugang nga pamiling mahitungod han Italya ha kanan Wikipedia mga bugto nga proyekto: | |
Mga kasirigngon tikang ha Wiktionary | |
Sarigan nga basahon tikang ha Wikibooks | |
Mga hulád tikang ha Wikiquote | |
Gintikangan nga mga kasuratan tikang ha Wikisource | |
Mga imahe ngan medya tikang ha Commons | |
Mga sumat notisya tikang ha Wikinews | |
Pagkukuhaan hin pagtuon tikang ha Wikiversity |
- Online resources about Italy Ginhipos 2008-12-16 han Wayback Machine at UCB Libraries GovPubs
- Italya ngada ha Open Directory Project
- Datos Heyograpiko nga may pagkahisumpay han Italya ha OpenStreetMap
- Italian Higher Education for International Students
- Italian National and Regional parks
- Italian tourism official website Ginhipos 2009-10-18 han Wayback Machine
Unyon Europea | ||
---|---|---|
Alemanya | Austrya | Belhika | Bulgarya | Dinamarka | Eslovakya | Eslovenya | Espanya | Estonya | Finlandya | Fransya | Gresya | Hungarya | Irlanda | Italya | Kroasya | Letonya | Lituanya | Luxemburg | Malta | Nederlandes/Paises Bajos | Polonya | Portugal | Rumanya | Suwesya | Republika Tseka | Tsipre |
Mga Nasod ha Europa |
---|
Albanya | Alemanya | Andorra | *Armenya | *Aserbaiyan | Austrya | Belarus | Belhika | Bosnya ngan Hersegovina | Bulgarya | Dinamarka | Eslovakya | Eslovenya | Espanya | Estonya | Finlandya | Fransya | Gresya | *Georgia/Heorhya | Hungarya | Irlanda | Islandya | Italya | *Kasahistan/Kazakhstan | Kroasya | Lestenstin | Letonya | Lituanya | Luxemburgo | Malta | Moldavya | Monaco | Montenegro | Nederlandes/Paises Bajos | Norte nga Macedonia | Noruega | Polonya | Portugal | Reino Unido | Rumanya | *Rusya | San Marino | Serbya | Suwesya | Suisa | Syudad han Vaticano | Republika Tseka | *Tsipre | *Turkeya | Ukranya |
Iba nga mga teritoryo: Akrotiri ngan Dhekelya | Esvalbard | Feroe nga Islas | Guernsey | Hibraltar | Jan Mayen | Jersey | Isla han Man |
Mga Nasod ngan teritoryo ha Mediterraneo |
---|
Albanya | Arhelya | Bosnya ngan Hersegovina | Ehipto | Eslovenya | Espanya | Fransya | Gresya | Israel | Italya | Kroasya | Libano | Libya | Malta | Morocco | Monako | Montenegro | Palestina | Sirya | Tsipre | Tunisya | Turkeya |
An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Italy |