Laos
An Laos o kundi man Lao (Lao: ລາວ, Lao nga pagluwás: [láːw], Lāo) nga an opisyal nga ngaran Republika Demokratika Popular han Lao o kon ha literal nga Winaray: Republika nga Demokratika han Katawhan han Lao puyde gihapon Republika nga Demokratika han Katawhan nga Lao; (Lao: ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao; Frinanses: République démocratique populaire lao) nga agsob impormal nga tinatawag nga Muang Lao (Lao: ເມືອງລາວ, Muang Lao), usá nga estado nga sosyalista ngan amo la an nasod nga ginpapalibotan hin tuna ha Timugan nga Asya. Nahamutáng an Laos ha butnga han Indotsina nga rawis, ginsasapitan iní han Myanmar (Birmania) ngan Tsina ha kanawayan, han Vietnam ha sinirangan, han Camboya ha timugan, ngan han Thailand ha katundan ngan habagatan.[4]
| |
|---|---|
 Bandira  Tigaman | |
Darahonon: "ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ" "Kamurayaw, paglugaring, demokrasya, paghiusa ngan prosperidad" | |
Awit: "Pheng Xat Lao" (Winaray: "Lao nga Nasodnon nga Awit") | |
![Kahamutang han Laos (green) ha ASEAN (dark grey) — [Legend]](https://www.search.com.vn/wiki/war/Paypay:Location_Laos_ASEAN.svg) | |
| Pamunuan ngan gidako-i nga syudad | Vientiane |
| Opisyal nga mga pinulungan | Lao |
| Mga Opisyal nga pagsurat | Lao nga pagsurat |
| Ethniko nga mga grupo (2005) | Lao 55% Khmou 11% Hmong 8% iba (mga labaw hin 100 ka gagmay nga mga grupo ethniko) 26% |
| (Mga) Tawag hin tawo | Laohanon, Lao |
| Kagamhanan | Marxista–Leninista unitaryo nga estado hin usa-ka-partido |
• Maghirilom nga Kasahiran ngan Mangulo | Bounnhang Vorachith |
• Primer Ministro | Thongloun Sisoulith |
• Sugbong Mangulo | Phankham Viphavanh |
• Mangulo han Nasodnon nga Katitirok | Pany Yathotu |
| Magbabalaod | Nasodnon nga Katitirok |
| Paglugaring (independensya) tikang han Fransya | |
• Autonomiya | 19 Hulyo 1949 |
• Gindeklara | 22 Okt 1953 |
| Langyab | |
• Bug-os | 236,800 km2 (91,400 sq mi) (ika-84) |
• Katubigan (%) | 2 |
| Kamolupyohan | |
• 2012 estimate | 6,500,000 [1] (ika-104) |
• 1995 nga census | 4,574,848 |
• Densidad | 26.7/km2 (69.2/sq mi) (ika-177) |
| GDP (PPP) | 2011 nga banabana |
• Bug-os | $17.433 billion[2] (ika-130) |
• Per capita | $2,659[2] (ika-48) |
| GDP (nominal) | 2011 nga banabana |
• Bug-os | $7.891 billion[2] (ika-137) |
• Per capita | $1,203[2] (ika-147) |
| Gini (2008) | 34.6 medium |
| HDI (2015) | ▲ 0.586[3] namumutnga · ika-138 |
| Salapi | Kip (LAK) |
| Zona hin oras | UTC+7 |
| Dapit hin pagmanehar | tuo |
| Kodigo hin pagtawag | 856 |
| ISO 3166 nga kodigo | LA |
| Internet TLD | .la |
An kaagi han Laos natikang han Ginhadian han Lan Xang o Tuna hin Ribo nga mga Gadya o Tuna hin Milyon nga mga Elepante, nga dida tikang han ika-14 nga siglo tubtob han ika-18 nga siglo.
Katapos hin kolonyal nga panahon ha ilarom han Fransya, nagkaaada ini hin paglugaring dida han 1949. Nagkaada hin maiha nga gyera sibil nga natapos hin opisyal han pagdaog han komunista nga Pathet Lao ngan an ira pakaabot ha poder dida han 1975, kondi an mga pag-aragway han mga durudilain nga mga hugpong nagpadayon pa hin pira pa ka tuig.
Etimolohiya
Ha Lao nga yinaknan, an ngaran han nasod Meuang Lao. an Imperyal nga Franses nga amo an naghimo han nasod nga kabahin han Franses nga Indotsina han 1893, ginsurat an ngaran hin diri-ginluluwas nga "s", i.e. "Laos" (An Lao nga yinaknan mismo waray kataposan nga 's' nga tunog, amo nga it mga Lao nga tawo ginluluwas nira ini sugad han ira tuminongnong nga yinaknan). An agsob nga ginagamit nga porma nga adhetibo amo an "Lao", e.g. "an Lao nga ekonomiya", diri an "Laotianhon" nga ekonomiya - bisan man kon an "Laotian" gin-gagamit ha Iningles pag-indikar han mga tawo han Laos nga diri malipat han Lao nga etniko nga grupo.
Mga Lalawigan ngan mga Distrito
An Lao ginbahin ngadto hin mga 16 nga mga lalawigan (qwang) ngan an Vientiane nga Kapital (Nakon Luang Vientiane):
An nasod ginbahin-bahin pa ngadto hin mga distrito (muang).
Mayda usá nga espesyal nga sona hin pagdumara, an espesyal nga sona han Saisombun Khetphiset nga gin-disolver han 2006
Mga kasarigan
| Mga Nasod ha Timugan nga Asya |
|---|
| Birmania/Myanmar | Brunei | Cambodia/Camboya | Indonesia | Laos | Malaysia | Pilipinas | Singgapura/Singapur | Sinirangan nga Timor | Thailand/Tailandya | Vietnam |
| Mga Nasod ha Asya |
|---|
| Afganistan | Amihanan nga Korea | Arabya Saudi | *Armenya | *Aserbaiyan | Barein | Bangladesh | Birmania/Myanmar | Brunei | Butan | Cambodia/Camboya | *Ehipto | Emiratos Arabes Unidos | *Georgia | Hapon | Hordanya | India | Indonesia/Indonesya | Irak | Iran | Israel | *Kasahistan/Kazakhstan | Kirguistan | Kuwait | Laos | Libano | Malaysia | Maldivas | Mongolya | Nepal | Oman | Pakistan | Pilipinas | Qatar/Catar | *Rusia | Salatan nga Korea | Singgapura | Sinirangan nga Timor | Sirya | Sri Lanka | Taiwan (Republika han Tsina) | Tayikistan | Thailand/Tailandya | Tsina (Kanan Katawhan Republika han Tsina) | Turkmenistan | Turkeya | Usbekistan | Vietnam | Yemen |
 | Usa ka turók ini nga barasahon. Dako it imo maibubulig ha Wikipedia pinaagi han pagparabong hini. |
| An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Laos |