Ē-mn̂g-ōe
Ē-mn̂g-oē (廈門話) sī Bân-lâm-gú tī Ē-mn̂g tē-khu ê khiuⁿ-kháu. Ē-mn̂g-oē kap Tâi-oân-oē ē-tàng toā-hūn sio-thong, in kâng-khoán sī Chiang-chiu-oē kap Choân-chiu-oē ê saⁿ-lām.
Ē-mn̂g-ōe | |
---|---|
廈門話 | |
Hoat-im | /e˨˩ mŋ̍˨˨ ue˨˨/ |
Goân-chū kok-ka | Tiong-kok |
Sú-iōng tē-khu | Tiong-kok Hok-kiàn Ē-mn̂g |
bú-gí sú-iōng-chiá | 200 bān (2021)[1] |
Gí-hē | |
Bûn-jī hē-thóng | Pe̍h-ōe-jī Bân-lâm Pheng-im Hàn-jī |
Gí-giân tāi-bé | |
ISO 639-3 | – |
ISO 639-6 | xame |
Glottolog | xiam1236 |
Linguasphere | 79-AAA-je > 79-AAA-jeb |
Ē-mn̂g-oē ê hun-pò͘ | |
Im-ūn
Siaⁿ-bó
tûn | khí-keng | khí-keng ngē-chhùi-koà | nńg-chhùi-koà | siaⁿ-mn̂g | ||
---|---|---|---|---|---|---|
phò-lia̍t | chheng | p /p/ 邊 | t /t/ 地 | k /k/ 求 | bô /ʔ/ 英 | |
sòng-khì | ph /pʰ/ 頗 | th /tʰ/ 他 | kh /kʰ/ 可 | |||
to̍k | b /b/ 門 | g /ɡ/ 語 | ||||
phò-chhat | chheng | ch /ts/ 曾 | /tɕ/# | |||
sòng-khì | chh /tsʰ/ 出 | /tɕʰ/# | ||||
to̍k | j 入 | |||||
mô͘-chhat | s /s/ 時 | /ɕ/# | h /h/ 喜 | |||
phīⁿ | /m/* | /n/* | /ŋ/* | |||
chiap-kūn | l /l/ 柳 |
- *: Chí-ū tī /b/, /l/, /g/ kap phīⁿ-hoà-ūn liân khí-lâi tha̍k ê sî-āu chiah ē chhut-hiān /m/, /n/, /ŋ/.
- #: Siū-kàu Phó͘-thong-oē éng-hióng, kin-á-ji̍t Ē-mn̂g siàu-liân-lâng it-poaⁿ chiong /ts/, /tsʰ/, /s/ tha̍k chò /tɕ/, /tɕʰ/, /ɕ/. Lāu-lâng thàu-té bô án-ne tha̍k.
- Kin-á-ji̍t chin chē Ē-mn̂g siàu-liân-lâng chiong /g/ tha̍k chò lêng-siaⁿ-bó (/ʔ/).
- /d/ kap /dz/ tī kin-á-ji̍t Ē-mn̂g-oē lāi-bīn bô--khì--ah, chiong in lóng tha̍k chò /l/.
Ūn-bó
sù-ho͘↓ | ūn-boé→ | ||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
bú-im | kài-im | phīⁿ-im | phīⁿ-hoà-im | ||||||||||||||||
khai-kháu | /a/ 阿 | /o/ 好 | /ɔ/ 烏 | /e/ 火 | /ai/ 愛 | /au/ 抱 | /m̩/ 毋 | /am/ 暗 | /an/ 按 | /ŋ̍/ 黃 | /aŋ/ 港 | /ɔŋ/ 風 | /ẽ/ 明 | /ã/ 三 | /ɔ̃/ 魯 | /ãi/ 歹 | /ãu/ 腦 | ||
ji̍p-siaⁿ | /aʔ/ 鴨 | /oʔ/ 學 | /ɔʔ/ 索 | /eʔ/ 欲 | /aiʔ/ | /auʔ/ 落 | /mʔ/ 默 | /ap̚/ 十 | /at̚/ 克 | /ŋʔ/ 蹭 | /ak̚/ 六 | /ɔk̚/ 樂 | /ẽʔ/ 夾 | /ãʔ/ 肉 | /ɔ̃ʔ/ 乎 | /ãiʔ/ 唉 | /ãuʔ/ | ||
chê-khí | /i/ 魚 | /iu/ 救 | /ia/ 寫 | /io/ 后 | /iau/ 鳥 | /im/ 心 | /iam/ 薟 | /in/ 今 | /iɛn/ 免 | /iŋ/ 英 | /iaŋ/ 雙 | /iɔŋ/ 恭 | /ĩ/ 暝 | /iũ/ 想 | /iã/ 定 | /iãu/ | |||
ji̍p-siaⁿ | /iʔ/ 捏 | /iaʔ/ 食 | /ioʔ/ 尺 | /iuʔ/ 搐 | /iauʔ/ 寂 | /ip̚/ 急 | /iap̚/ 葉 | /it̚/ 必 | /iɛt̚/ 閲 | /ik̚/ 色 | /iɛk̚/ 煏 | /iɔk̚/ 祝 | /ĩʔ/ 物 | /iãʔ/ 贏 | /iãuʔ/ 蟯 | ||||
ha̍p-kháu | /u/ 母 | /ui/ 水 | /ua/ 花 | /ue/ 話 | /uai/ 歪 | /un/ 恩 | /uan/ 完 | /uaŋ/ | /uĩ/ 每 | /uẽ/ | /uã/ 碗 | /uãi/ 彎 | |||||||
ji̍p-siaⁿ | /uʔ/ 嗍 | /uiʔ/ | /uaʔ/ | /ueʔ/ 喂 | /uaiʔ/ | /ut̚/ 骨 | /uat̚/ 越 | /uẽʔ/ | /uãiʔ/ |
Siaⁿ-tiāu
siaⁿ-tiāu miâ | im-piâⁿ | iông-piâⁿ | sióng-siaⁿ | im-khì | iông-khì | im-ji̍p | iông-ji̍p |
---|---|---|---|---|---|---|---|
siaⁿ-tiāu kì-hō | ˦˦ (44) | ˨˦ (24) | ˥˧ (53) | ˨˩ (21) | ˨˨ (22) | ˧˨ (32) | ˦ (4) |
Pe̍h-ōe-jī | bô | ˆ | ˊ | ˋ | - | bô | ˈ |
hàn-jī kú-lē | 巴 pa | 琶 pâ | 飽 pá | 霸 pà | 罷 pā | 北 pak | 縛 pa̍k |
Liân-tha̍k piàn-tiāu
Nn̄g ê í-siōng ê Hàn-jī cho͘-sêng ê sû, choè-āu chi̍t ê Hàn-jī siaⁿ-tiāu thàu-té bē hoat-seng piàn-hoà, kî-thaⁿ Hàn-jī siaⁿ-tiāu ē hoat-seng piàn-hoà. Chia hiān-siōng kiò-chò "liân-tha̍k piàn-tiāu".
Ē-kha sī Ē-mn̂g-ōe nn̄g ê Hàn-jī ê sû liân-tha̍k sî-āu ê thâu-chêng jī piàn-tiāu ê kui-lu̍t:
goân-sí siaⁿ-tiāu | sin ê siaⁿ-tiāu | hàn-jī kú-lē | piàn-tiāu kú-lē | |
---|---|---|---|---|
im-piâⁿ 44 | 22 | 山水 san-súi | /san˦˦/ + /sui˥˧/ → /san˨˨ sui˥˧/ | |
iông-piâⁿ 24 | 22 | 危機 gûi-ki | /ɡui˨˦/ + /ki˦˦/ → /ɡui˨˨ ki˦˦/ | |
sióng-siaⁿ 53 | 44 | 本錢 pún-chîⁿ | /pun˥˧/ + /t͡ɕĩ˨˦/ → /pun˦˦ t͡ɕĩ˨˦/ | |
im-khì 21 | 53 | 故事 kò͘-sū | /kɔ˨˩/ + /su˨˨/ → /kɔ˥˧ su˨˨/ | |
iông-khì 22 | 21 | 任務 līm-bū | /lim˨˨/ + /bu˨˨/ → /lim˨˩ bu˨˨/ | |
im-ji̍p 32 | ji̍p-siaⁿ B (/-ʔ/) | 53 (hìⁿ-sak /-ʔ/) | 鐵釘 thih-teng | /tʰiʔ˧˨/ + /tiŋ˦˦/ → /tʰi˥˧ tiŋ˦˦/ |
ji̍p-siaⁿ A (/-p̚/, /-t̚/, /-k̚/) | 4 | 竹筒 tek-tâng | /tik̚˧˨/ + /taŋ˨˦/ → /tik̚˦ taŋ˨˦/ | |
iông-ji̍p 4 | 21 (nā sī ji̍p-siaⁿ B (/-ʔ/), hìⁿ-sak /-ʔ/) | 獨自 to̍k-chū | /tɔk̚˦/ + /t͡su˨˨/ → /tɔk̚˨˩ t͡su˨˨/ |
Chham-khó chu-liāu
- 厦门市地方志编纂委员会 (2004). "卷四十九 方 言". 厦门市志 (ēng Hôa-gí). 方志出版社. ISBN 7-80192-026-0.
- 福建省地方志编纂委员会 (1998). "第二章 闽南方言". 福建省志·方言志 (ēng Hôa-gí). 方志出版社. pp. 98–163. ISBN 7-80122-279-2.
🔥 Top keywords: Thâu-ia̍hCarles PuigdemontMarie AntoinetteWikipediaWikipedia:Siā-lí mn̂g-chhùi-kháuPang-chān:Bo̍k-lio̍kTek-pia̍t:尋討Tē-jī-chhù Sè-kài Tāi-chiànPortal:Sin-bûn sū-kiāⁿWikipedia:Hoan-gêng sin iōng-chiáLūi-pia̍t:Choân-pō͘ phí-á-kiáⁿ bûn-chiuⁿWordPressWikipedia:Chhiū-á-khaWikipedia:Bián-chek seng-bêngWikipedia:Chiūⁿ-bāngEdgeworth (Pennsylvania)Wikipedia:It-poaⁿ ê seng-bêngKitagawa KeikoLating jī-bióWikipedia:Tāi-sài-koánIōng-chiá thó-lūn:Ndgf741Sin-bûn sū-kiāⁿDigital Monster6Eng-gíTek-pia̍t:最近其改變Bân-lâm-gúQR BéTek-pia̍t:我其貢獻Tōa hun-koah ko chè-liōng tiâu-kiông hòng-siā tī-liâuÌn-tō͘Bí-kokSò͘-ūi Mi̍h-kiāⁿ Sek-pia̍t-hōPang-bô͘:Cite webSHA-2TomorAzumanga DaiohISO 8601tóng-àn:Nalvadi Krishnaraja Wodeyar 1881-1940.jpg