Ceres (é-he̍k-chheⁿ)

sió-he̍k-chheⁿ
(Tùi (1) Ceres choán--lâi)

1 Ceres (hû-hō: ⚳)[17] sī 1 lia̍p tiàm tī sió-he̍k-chheⁿ-toà ê é-he̍k-chheⁿ, hoat-hiān-jîn sī Giuseppe Piazzi, tī 1801 nî. Ceres sī Lô-má cha-bó͘ sîn-bêng ê miâ.

1 Ceres ⚳

Ceres in true colour in 2015
Hoat-kiàn[1]
Hoat-kiàn-chiáGiuseppe Piazzi
Hoat-kiàn ji̍t-chí1 January 1801
Miâ-hō
MPC miâ-hō1 Ceres
Ho͘-im/ˈsɪərz/
Hō-miâ iû-lâi
Cerēs
Minor planet category
AdjectivesCererian, -ean (/sɪˈrɪəriən/)
Kúi-tō sèng-chit[4]
Goân-kî 21 January 2022 (JD 2459600.5 )
Aphelion2.98 astronomical units (446×10^6 km)
Kīn-ji̍t-tiám2.55 astronomical units (381×10^6 km)
2.77 astronomical units (414×10^6 km)
Lî-sim-lu̍t0.0785
Kúi-tō chiu-kî
4.60 yr
1680 d
Hōe-ha̍p chiu-kî
1.28 yr
466.6 d[2]
Pêng-kin kúi-tō sok-le̍k
17.9 km/s
Pêng-kin kīn-tiám-kak
291.4°
Khi-pêng10.6° to ecliptic
9.20° to invariable plane[3]
Seng-kau-tiám ê keng-tō͘
80.3°
Time of periastron
7 December 2022
Hn̄g-tiám ê ín-sò͘
73.6°
Proper orbital elements[5]
2.77 AU
Proper eccentricity
0.116
Proper inclination
9.65°
Proper mean motion
78.2 deg / yr
Proper orbital period
4.60358 yr
(1681.458 d)
Precession of perihelion
54.1 arcsec / yr
Precession of the ascending node
−59.2 arcsec / yr
Physical characteristics
Dimensions(964.4 × 964.2 × 891.8) ± 0.2 km[4]
Mean diameter
939.4±0.2 km[4]
Pêng-kin poàn-kéng
469.73 km[6]
Piáu-bīn-chek
2,770,000 km2[d]
Thé-chek434,000,000 km3[d]
Chit-liōng(9.3835±0.0001)×1020 kg[4]
0.00016 Earths
0.0128 Moons
Pêng-kin bi̍t-tō͘
2.162±0.008 g/cm3[4]
Equatorial surface gravity
Pang-bô͘:Gr m/s2[d]
0.029 g
Koàn-sèng in-chú ê lêng-lu̍t
0.36±0.15[7][lower-alpha 1] (estimate)
Equatorial escape velocity
Pang-bô͘:V2 km/s[d]
Hêng-chheⁿ chū-choán chiu-kî
9.074170±0.000001 h[4]
Chhiah-tō chū-choán sok-tō͘
92.61 m/s[d]
Chhia-sim khi-pêng
≈4°[9]
Pak-ke̍k chhiah-keng
291.42744°[10]
Pak-ke̍k chhiah-hūi
66.76033°[6]
Geometric albedo
0.090±0.0033 (V-band)[11]
Piáu-bīn un-tō͘siōng-kēpêng-kinsiōng-koân
Kelvin≈110[15]235±4[16]
Spectral type
C[12]
Bêng-hián-tō͘
3.34[4]
Kak-ti̍t-kèng
0.854″ to 0.339″
Phēng toā-sè: 4 Vesta, 1 Ceres (tiong-ng), Goe̍h-niû

19 sè-kí chhím hoat-hiān ê sî, lâng lia̍h-chún i hām kî-thaⁿ ê he̍k-chheⁿ sio siâng, só͘-í kā i tòng-chò 1 lia̍p he̍k-chheⁿ. Boé--á khah liáu-kái i ê sèng-chit liáu-aū, tō kā lia̍t chò sió-he̍k-chheⁿ. Sui-bóng 1 Ceres ti̍t-kèng chiah 950 km, i si̍t-chāi sī Thài-iông-hē 13 bān lia̍p sió-he̍k-chheⁿ tang-tiong, siōng kài toā lia̍p, chit-liōng siōng chē, hêng siōng îⁿ ê 1 lia̍p, ē-sái kóng sió-he̍k-chheⁿ-toà ū 3-hūn-1 ê chit-liōng tī i hia. In-ūi án-ne, 2006 nî 8 goe̍h thian-bûn-ha̍k-kài koh kā i kái lia̍t chò 1 lia̍p "é-he̍k-chheⁿ".

Tsù-sik

Tsù-kái

Thài-iông-hē
Chheⁿ: Ji̍t-thâu
He̍k-chheⁿ: Chúi-chheⁿ | Kim-chheⁿ | Tē-kiû | Hóe-chheⁿ | Bo̍k-chheⁿ | Thó͘-chheⁿ | Thian-ông-chheⁿ | Hái-ông-chheⁿ
É-he̍k-chheⁿ: Ceres | Mê-ông-chheⁿ | Haumea | Makemake | Eris
Sió-bu̍t-thé: Sió-he̍k-chheⁿ | Hái-ông-chheⁿ goā chheⁿ-thé | Tn̂g-boé-chheⁿ
Oē-chheⁿ: Goe̍h-niû | Hoé-chheⁿ ê | Bo̍k-chheⁿ ê | Thó͘-chheⁿ ê | Thian-ông-chheⁿ ê | Hái-ông-chheⁿ ê
Tīn: Sió-he̍k-chheⁿ-toà | Kuiper-toà | Sàn-loān îⁿ-poâⁿ | Oort-hûn
Chhiáⁿ chham-khó thian-bûn bu̍t-thé, thài-iông-hē ê chheⁿ-thé lia̍t-toaⁿ, chiàu poàⁿ-kèng pâi iah sī chiàu chit-liōng pâi