Tōng-bu̍t
?Tōng-bu̍t | ||||
---|---|---|---|---|
Chhī-leng tōng-bu̍t, chiáu-á, lióng-chhe tōng-bu̍t, kî-thaⁿ. | ||||
Hoà-chio̍h hoān-ûi | ||||
Late Neoproterozoic - Recent | ||||
Seng-bu̍t-ha̍k hun-lūi | ||||
|
Tōng-bu̍t (Hàn-jī: 動物) sī chi̍t lūi seng-bu̍t ê miâ, sio̍k-î Tōng-bu̍t-kài (Hàn-jī: 動物界; Ha̍k-miâ: Animalia). In ū-hoat-tō· tín-tāng, m̄-koh bô chhiūⁿ si̍t-bu̍t ū châi-tiāu lī-iōng kng lâi ha̍p-sêng chia̍h-mi̍h (kng-ha̍p-sêng chok-iōng, photosynthesis); in su-iàu siau-hoà pa̍t-ê seng-bu̍t chiah ē-tàng seng-chûn--lo̍h-khì.
Thong-sio̍k gí-giân it-poaⁿ kā jîn-lūi pâi-tû tī tōng-bu̍t-lūi chi gōa. Tōng-bu̍t mā tiāⁿ iōng lâi chò cheng-siⁿ ê tông-gī-sû. Chóng-sī tùi seng-bu̍t-ha̍k ê koan-tiám lâi khoàⁿ, lâng mā sī 1 chióng tōng-bu̍t.[1]
Te̍k-teng
Tōng-bu̍t lóng sī to-sè-pau chin-hu̍t seng-bu̍t.[2][3] Tōa-to-sò͘ ê tōng-bu̍t lóng sī ī-êng seng-bu̍t,[4][5][6] chió-sò͘ tōng-bu̍t ē-sái chìn-hêng bô-sng-sò͘ ho͘-khip,[7] che kah ē kng-chū-êng seng-bu̍t (si̍t-bu̍t, chò-lūi) oân-á bô-kâng.[8] Tōng-bu̍t tī i sìⁿ-miā chiu-kî ê mó͘-chi̍t-ê khám-chām ū ūn-tōng-sèng. Tōa-tō͘-sò͘ tōng-bu̍t ê phoe-thai hoat-io̍k tiong ū phoe-pau-kî.[9] Keng-kòe phoe-pau-kî, sè-pau ē hun-hòa chò bô-kâng ê cho͘-chit kap khì-koan.
To-iūⁿ-sèng
Mn̂g | Example | Chéng ê sò͘-liōng | Lio̍k-seng | Hái-seng | Tām-chúi | To̍k-li̍p seng-oa̍h | Kià-seⁿ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Khoân-chat tōng-bu̍t | 17,000[10] | Sī (thô͘)[11] | Sī[11] | 1,750[12] | Sī | 400[13] | |
Chat-kha tōng-bu̍t | 1,257,000[10] | 1,000,000 (insects)[14] | >40,000 (Malac-ostraca)[15] | 94,000[12] | Sī[11] | >45,000[lower-alpha 1][13] | |
Gōa-kong tōng-bu̍t | 6,000[10] | Sī[11] | 60–80[12] | Sī | |||
Chek-soh tōng-bu̍t | >70,000[10][16] | 23,000[17] | 13,000[17] | 18,000[12] 9,000[17] | Sī | 40 | |
Chhì-pau tōng-bu̍t | 16,000[10] | Sī[11] | Yes (few)[11] | Sī[11] | >1,350 (Myxozoa)[13] | ||
Kek-phôe tōng-bu̍t | 7,500[10] | 7,500[10] | Sī[11] | ||||
Nńg-thé tōng-bu̍t | 85,000[10] 107,000[19] | 35,000[19] | 60,000[19] | 5,000[12] 12,000[19] | Sī[11] | >5,600[13] | |
Sòaⁿ-thâng | 25,000[10] | Sī (thô͘)[11] | 4,000[20] | 2,000[12] | 11,000[20] | 14,000[20] | |
Píⁿ-hêng tōng-bu̍t | 29,500[10] | Sī[21] | Sī[11] | 1,300[12] | Sī[11]
| >40,000[13]
| |
Lián-á-thâng | 2,000[10] | >400[23] | 2,000[12] | Sī | |||
Hái-mî tōng-bu̍t | 10,800[10] | Sī[11] | 200-300[12] | Sī | Sī[24] | ||
2013 nî ū kì-lio̍k ê hiān-chûn bu̍t-chèng chóng-siàu: 1,525,728 |
Hoat-seng-ha̍k
Tōng-bu̍t sī chi̍t ê tan-hē-thóng, ū kiōng-tông chó͘-sian. In kah niá-piⁿ-mn̂g-thâng sī chí-mōe-kûn koan-hē. Ki-kûn sī hái-mî tōng-bu̍t, loa̍h-á-thē tōng-bu̍t, píⁿ-pôaⁿ tōng-bu̍t, chhì-pau tōng-bu̍t, chia-ê tōng-bu̍t sin-khu m̄ sī nn̄g-pêng tùi-thīn.
Choanozoa |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
950 mya |
Hui-nn̄g-pêng-tùi-thīn tōng-bu̍t
Nn̄g-pêng-tùi-thīn tōng-bu̍t
Ī-bô-khiuⁿ tōng-bu̍t sī nn̄g-pêng-tùi-thīn tōng-bu̍t ê ki-kûn.[25][26][27]
Goân-kháu tōng-bu̍t kap Āu-kháu thong-bu̍t
Tú khai-sí hoat-io̍k ê sî, āu-kháu tōng-bu̍t ê phoe-pau ē hok-siā-sek li̍h-nn̄g, ah tōa-tō͘-sò͘ ê goân-kháu tōng-bu̍t (kńg-lê tōng-bu̍t) ē chìn-hêng kńg-lê-á-hêng li̍h-nn̄g. Chêng-kháu tōng-bu̍t kap āu-kháu thong-bu̍t lóng ū oân-chéng ê siau-hòa-tō, m̄-koh chêng-kháu tōng-bu̍t ê goân-tn̂g chi̍t-khai-sí ê phoe-kang (Eng-gí: blastobore) bóe-á ê hoat-io̍k chò i ê chhùi, tò-thâu hit bóe-liu ē hêng-sêng kong-bûn; ah āu-kháu tōng-bu̍t tú-hó tian-tò, in thâu-·á ê phoe-kang sī hoat-io̍k chò kong-bûn, tò-thâu seⁿ-chò chhùi.[28][29]
Tâi-oân ê tōng-bu̍t
- Chang-sui-niau (Phòng-bóe-bâ)
- Káu-chat-niau (Chhit-á,Chhàu-chhit-á,Siā-hiuⁿ)
- Pe̍h-phīⁿ-sim (O·-kha-hiuⁿ)
Koan-hē bûn-chiuⁿ
Chham-khó chu-liāu
Ín-iōng chhò-gō͘: 使用群組名稱 "lower-alpha" 的 <ref>
標籤已存在,但查無對應的 <references group="lower-alpha"/>
標籤