Pang-chān:Pe̍h-ōe-jī


白話字
Church Romanization
A sample of POJ text
白話字的舉例
Script type
字母系
CreatorWalter Henry Medhurst
Elihu Doty
John Van Nest Talmage
Time period
對1830年代開始
Su-siá hong-hiòngIù tò-pîng kàu tsìng-pîng
Languages

閩南語

廈門話
臺灣話
Related scripts
Parent systems
聖書體
  • Proto-Sinaitic
    • Phoenician alphabet
      • 希臘字
        • 拉丁字
          • 白話字
Child systems
TLPA
臺灣閩南語羅馬字拼音方案
ISO 15924
Unicode
_BLANK_
 Tsit ia̽h pau-kuat kok-tsè im-piau (IPA) lāi-té ê gú-im tsuân-siá im-piau. Iú-kuan IPA hû-hō ê kài-siāu-sìng tsí-lâm, tshiánn tsham-ua̽t Pang-tsān: [ ], / / hām ⟨ ⟩ tsi-kan ê khu-piat, tshiánn tsham-ua̽t IPA § kuà-hō hām tsuân-lio̽k hun-keh-hû.

白話字白話字:Pe̍h-oē-jī)是一款用拉丁(羅馬)拼音系統來寫臺灣語言的書面文字,因為當初是傳教士引入來的,所以也有人共白話字叫做教會羅馬字,或者是簡稱教羅,不而過現代的使用者袂少毋是教徒,教徒嘛真濟袂曉白話字。

定義

對發展史的角度來看,白話字會使包括早前引入東南亞閩南地帶閣有親情關係的拼音系統,不過彼寡系統佮現代白話字有精差。

對書寫語言的角度來看,「典型」的白話字是用咧寫鶴佬話,總是到甲20世紀嘛有用來寫客語,有寡白話字推廣者嘛共臺灣南島語系的文字當做是白話字的一部份。

歷史

詳細請看白話字歷史

背景

佇臺灣

白話字並毋是臺灣上早有的拼音文字。

日本政府佮國民黨政府對白話字的壓迫

Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

1990年代了後个發展

Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.

字母

字母个號名

對個別字母的號名,也著是對字母個別指名的時使用的讀法,以下是其中一款:[1]

字母abchchheghijkkhlmnngopphstthu
讀法1abichichhiegihiijikikhiliminingiinnopiphisitithiu
讀法2abechechheegehaijekakhaelemenngeennәɔpepheestetheu

正字法

  • 白話字个正字法

白話字文獻

Chit pha iáu-bōe ū lâng siá. Chhiáⁿ tàu pó͘-chhiong lōe-iông.


電腦處理

主要的文章:電腦處理白話字


批評

  • 拼音系統(文字)無合漢語的需要,因為漢語單音節的詞彙特別濟。
  • 白話字字母的讀音佮英語差真濟。
  • 白話字是音標,毋是文字。
  • 白話字抑是其他的羅馬字是「外來」的,毋是「本土」的。

參照

外部連結

Wikimedia Commons téng ê siong-koan tóng-àn: Category:Southern Min vernacular literature

一般