John Napier

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
John Napier
John Napier.
John Napier.
Información personal
Calendata de naixencia1550
Puesto de naixencia Edimburgo (Escocia)
Calendata de muerte4 d'abril de 1617
Puesto de muerte Edimburgo (Escocia)
OcupaciónMatematico, fisico, teologo, astrologo y astronomo

John Napier, 8º Laird de Merchiston (u Merchistoun), naixito en o castiello de Merchiston (Edimburgo, Escocia) en 1550 y muerto en o castiello de Merchiston o 4 d'abril de 1617, estió un teologo, matematico, fisico, astrologo y astronomo escocés. O suyo nombre afrancesato ye Neper.

Grabato de John Napier.

Hue, ye apedacato en a ilesia de Sant Cuthbert d'Edimburgo.

Actividaz matematicas

Encara que as matematicas no estioron a suya actividat prencipal, ye o campo por o que ye mas conoixito. Establió formulas de trigonometría esferica, y estió o creyador d'o sistema britanico ta marcar os millars con un punto y no pas con una coma, como se fa a sobén en atros países. Tamién definió o logaritmo d'un cosén.

En 1604 publicó Mirifici logarithmorum canonis descriptio, y a suya obra fue seguita por Henry Briggs, qui treballó o logaritmo decimal.

En 1607 publicó Rhabdologie, con a descripción de l'abaco de Napier ta simplificar os calculos matematicos de multiplicación y división.

Actividaz teolochicas

Napier tamién emplegó os suyos estudios matematicos ta a Teolochía. Estudeyó l'Apocalipsi, ta mirar predecir a fin d'o mundo, que creyó que sería en 1688 u 1700. Fue acusato, sin garra contrimuestra, de necromancia.

Destacó como teologo protestant, y advirtió a o rei d'Escocia Chaime VI sobre o rei Felipe II d'Espanya.

Honors

En a suya honor se clama asinas o neper, una unidat de mesura relativa entre magnituz electricas, similar a o decibelio, que s'emplega en incheniería electrica y en telecomunicacions. Tamién da nombre a os logaritmos neperianos, que son os logaritmos que tienen como base o numero e u constant d'Euler (tamién clamada constant de Neper).

A Universidat Napier en Edimburgo porta o suyo nombre.

En a Luna, o crater Neper porta o suyo nombre. Antiparte, en a suya honor ye o nombre de l'asteroide 7096 Napier.