Dashiell Hammett

Hammett nació nuna granxa del El Condao St. Mary nel sur del estáu de Maryland. Los sos padres yeren Richard Thomas Hammett y Annie Bond Dashiell (l'apellíu Dashiell vien de una americanización del francés De Chiel). Creció en Filadelfia y Baltimore y dexó la escuela a la edá de 13 años pa exercer dellos oficios enantes de convertise, ente 1915 y 1922, n'axente operativu de l'Axencia Pinkerton en Baltimore.

En 1918 apuntar pa la Primer Guerra Mundial nel American Field Service, un cuerpu de voluntarios qu'emprestaba servicios en Francia y apurría ambulancies y tresportes a los aliaos. Ellí careció y superó la gripe español, pero la tuberculosis que contraxo dempués provocó un añu dempués, tres el so internamientu nun hospital en Tacoma (EE. XX.), que fuera llicenciáu. Ellí conoció a una enfermera, Josephine Dolan, cola que finalmente se casó. Hammett sufrió dende entós una crónica mala salú por causa de los esporádicos rebrotes de tuberculosis que complicaba la so alcoholismu.

N'efeutu, el trauma de la guerra provocó los sos primeros escesos cola botella. Pa caltener a la so familia, compuesta d'una esposa de venticinco años y de un ñácaru, probó como creativu publicitariu y finalmente cola lliteratura, pa la qu'aprovechó la so esperiencia na axencia de detectives Pinkerton. Esto suministró-y inspiración pa los sos primeros rellatos, que se publicar principalmente na revista Black Mask ("Mázcara Negra") con Joseph Shaw como'l so editor.

Anque se resienten de primeres del escesu de violencia del modelu hard boiled de la lliteratura pulp, la calidá y realismu de los sos cuentos destacaron dende'l principiu y adulces foi refinando'l so estilu hasta dexar los 65 que llegaron hasta nós. El primeru publicáu en Black Mask foi "The Road Home" ("El Camín a Casa") sol pseudónimu de Peter Collinson (avientu de 1922). El personaxe del Axente de la Continental apaeció per primer vegada nel númberu d'ochobre de 1923 nel cuentu tituláu Arson Plus. L'Axente de la Continental llegaría a apaecer en 28 cuentos y dos noveles.

El detective Sam Spade apaeció daqué dempués, pero en toes estes narraciones surden situaciones y personaxes que depués pasaríen a ser tópicos del xéneru repitíos por tolos escritores que lu frecuentaron. Por casu: la femme fatale o muyer fatal ye la Elvira de "La moza de los güeyos de plata"; la pelirroxa de "La Casa de la cai Turk"; la lladrona rusa de "El saquéu de Couffignal" o la roxa de "L'ánxel lladrón"; el personaxe quedaría por fin conformáu na Brigid O'Shaughnessy d'una novela llarga, El ferre maltés (1930).^[4] En 1932, tamién escribió'l guión d'una historieta (Axente Secretu X–9, Secret Agent X-9), ilustrada por Alex Raymond.

Hammett consiguió'l prestíu lliterariu gracies a les sos noveles publicaes ente 1929 y 1931, en plena crisis económica; los dos primeres, Collecha colorada (Rede Harvest, 1929) y La maldición de los Dain (The Dain curse, 1929) lleváronlu rápido a la fama, anque foi El ferre maltés (The Maltese Falcon, 1930) la so novela más famosa (anque non unánimemente considerada la meyor).

Munchos de los sos llibros fueron convertíos en películes, notablemente El ferre maltés (película en 1941, dirixida por John Huston). El diálogu na película foi frecuentemente incorporáu del llibru vierbu a vierbu. Tamién se-y contrató como guionista en Hollywood.

En 1931 Hammett embarcar nuna rellación amorosa que duraría trenta y tres años cola dramaturga Lillian Hellman. Escribió la so última novela en 1934 y mientres la mayor parte del restu de la so vida dedicar al activismu de la izquierda política. Foi un activu anti-fascista na década de 1930 y en 1937 afiliar al Partíu Comunista de los Estaos Xuníos d'América.

En 1942 Hammett volvió al exércitu una y bones EE.XX. taba somorguiáu na Segunda Guerra Mundial. Anque yera un veteranu físicamente menguáu y víctima de la tuberculosis, lluchó por ser almitíu nes fuercies armaes. Pasó la mayor parte de la guerra como sarxentu nes Islles Aleutianes, onde editaba un periódicu del exércitu.

Dempués de la guerra Hammett acomuñar col New York Civil Rights Congress (Congresu de Derechos Civiles de Nueva York), una organización izquierdista considerada por dalgunos como comunista. Cuando cuatro comunistes rellacionaos cola organización fueron encarcelaos, Hammett recaldó dineru pa llograr la so llibertá. Cuando los acusaos fuxeron, foi entrugáu alrodiu del so paradoriu y en 1951 foi encarceláu mientres seis meses por refugar a apurrir información al tribunal del Comité d'Actividaes Antiamericanes del famosu senador McCarthy.

Mientres la década de 1950 el Congresu Estauxunidense investigar y, anque declaró sobre les sos propies actividaes, foi incluyíu en llistes negres y refugó apurrir información sobre les identidaes d'otros miembros del partíu comunista.^[5]

Hammett finó nel Hospital Lennox Hill en Nueva York, debíu al cáncer de pulmón que-y fuera diagnosticáu dos meses enantes. Como veteranu de los dos guerres mundiales, foi soterráu con honores nel Cementeriu Nacional d'Arlington.

L'Asociación Internacional d'Escritores Policiacos da añalmente'l Premiu Internacional de Novela Dashiell Hammett mientres la Selmana Negra de Xixón a la meyor novela policiaca escrita n'español.

Les obres de Hammett fundaron un nuevu subxéneru lliterariu, la novela negra, sublimando el popular hard boiled. El so exemplu trescendió ya importantes escritores reconocieron el so influxu, como Ernest Hemingway, Raymond Chandler o'l francófono Georges Simenon. Amás de crear la mayoría de les iconografíes, personaxes y esquemes argumentales del xéneru, utiliza un estilu lacónicu y impresionista qu'escueye pocos pero significativos detalles por que'l llector vaya construyendo la so propia imaxe de personaxes y ambientes. Otra señal distintiva ye la so realismu: conoz fondamente la materia de la qu'escribe, y la corrupción que llate nel interior de la sociedá norteamericana nun ambiente noquiáu pol crack del 29 y la Gran Depresión en que publicó les sos principales obres, lo qu'inspira'l fondu pesimismu qu'invade polo xeneral a les sos figures, y, anque güei puedan paecer tópiques dalgunes de les situaciones qu'espón, nel so tiempu yeren novedá y ye la repetición machacona de los sos discípulos la que fizo posible tal tracamundiu. Per otra parte, al contrariu qu'otros novelistes policiacos, especialmente los d'escuela inglesa, nun-y interesen les argucias del crime, sinón lo ético, lo humano y lo social que se ven comprometíos por esti fenómenu.

Novela

• Collecha colorada (Rede Harvest, publicada'l 1 de febreru de 1929)
• La maldición de los Dain (The Dain Curse, 19 de xunetu de 1929)
• El ferre maltés (The Maltese Falcon, 14 de febreru de 1930)
• La llave de cristal (The Glass Key, 24 d'abril de 1931)
• L'home delgáu (The Thin Man, 8 de xineru de 1934)

Coleición de rellatos

• Dineru sangriento ($106,000 Blood Money, 1943), coleición d'hestories curties.
• L'axente de la Continental (The Continental Op, 1945), coleición de rellatos curtios protagonizaos pol detective de Collecha Colorada.
• El gran golpe (The Big Knockover, 1966), coleición cuasi completa de tolos sos rellatos.
• Disparos na nueche. Cuentos completos, coleición completa de tolos sos rellatos; los 65 qu'escribió, incluyendo 6 inéditos.

• L'axente de la Continental. Curtia reseña de la obra