James Cromwell

Nació en Los Angeles (California), en 1940, pero bien llueu foi lleváu a Manhattan (Estaos Xuníos) onde pasó parte de la so infancia. Tien ascendencia inglesa.

Fíu adoptivu del actor y direutor John Cromwell y de l'actriz Kay Jonson, recibió parte de la so educación nel Middlebury College y nel Carnegie Institute of Technology. Finalmente, al llegar a la Carnegie Mellon University decidió siguir los pasos de los sos padres y optó por estudiar interpretación.

Nun tardaron en llega-y los sos primeros papeles nel teatru, onde interpretó (al igual que los sos padres) toles obres de Shakespeare. Y amás probó suerte con diversos montaxes de corte un tanto esperimental.

Como nota interesada, comentar que nos sos entamos tuvo munchos problemes pa consiguir trabayos, por cuenta de la so estatura, 2 metros y un centímetru. Ello ye que foi l'actor nomáu a los Óscars, más altu na hestoria de l'Academia.

Nel añu 1974 dio'l saltu a la televisión apaeciendo regularmente en All in the Family onde interpretaba'l papel de Stretch Cunningham, l'eternu compinche de Archie Bunker na serie.

Protagonista pocu dempués de la serie, tamién pa TV Hot L Baltimore onde encarnaba a Bill Lewis, y nun sería hasta l'añu 1976 cuando participaría na so primer película como actor profesional, Murder by Death. Una comedia empobinada por Robert Moore, na qu'un excéntrico millonariu convidaba a los meyores detectives del mundu por que resolvieren un crime qu'entá taba por cometer se.

Mientres los siguientes años, alternó la so carrera ente'l cine y la televisión. Series pa TV como The Nancy Walker Show, Born to the Wind o Once an Eagle viéron-y pasar por elles y tamién podemos atopa-y en películes como Barefoot in the Park o The Man with Two Brains, casi siempres en pequeñes apaiciones onde pasaba desapercibíu.

Asina llegamos a La vengación de los novatos (1984) onde Anthony Edwards (de la serie de televisión Urxencies) protagoniza con Robert Carradine esta satírica representación de la vida universitaria y onde qué tanto, nun podía ser d'otra manera, James Cromwell interpretó otru papel secundariu.

Dende l'añu 1984 ábrese un periodu de tiempu, onde encarnó papeles en diverses producciones, una vegada más, moviéndose ente la TV y el cine. Ente les películes, tenemos toles continuaciones de La vengación de los novatos y tamién otres como Esploradores, onde James interpretó'l papel del Sr. Muller y con River Phoenix.

Llegamos a lo que puede considerase como'l llanzamientu a la fama de James Cromwell:

Primero foi Babe, una película modesta que-y valió una nominación al Óscar al meyor actor de repartu, onde interpretaba a un simpáticu granxeru empeñáu en que'l so gochu participara nel más importante certame de perros oveyeros del Reinu Xuníu.

Y de segundes, Star Trek: First Contact, nel papel del Dr. Zefram Cochrane, quiciabes unu de los sos meyores papeles. Amás, como interés, dicir que'l Dr. Zefram foi l'únicu personaxe de la saga qu'usó les pallabres Star Trek nuna de les sos frases.

Paez que James se vuelve más metódicu y empieza a escoyer los sos papeles más curioso. The People vs. Larry Flynt ye quiciabes el meyor exemplu d'ello. Pero ye n'añu 1997 onde s'amuesa'l so, pa dalgunos, meyor actuación hasta'l momentu, nel papel del capitán Dudley Smith na que puede considerase una de les meyores películes de los años noventa: L. A. Confidential.

Dende esi momentu, empiecen a llove-y papeles pa películes taquilleres que James acepta ensin duldar:

En Deep Impact, onde ye l'acabante dimitir asesor del presidente (Morgan Freeman) al qu'entrevista Jenny (Téa Leoni) al pie del so barcu mientres esti lo intenta cargar coles abondes provisiones pa escapar del meteoritu.

En RKO 281 onde apaez como William Randolph na hestoria onde Orson Welles (Liev Schreiber) llucha por sacar alantre'l so proyeutu Citizen Kane.

En The Green Mile como'l máximu responsable del corredor de la muerte, que la so muyer (Patricia Clarkson) taba ente la vida y la muerte. Finalmente ella sálvase por cuenta de la intervención divina de Coffey (Michael Clarke Duncan).

En La fía del xeneral como'l padre encubridor de la violación de la so propia fía, Elisabeth Campbell (Leslie Stefanson), a manes d'otros soldaos mientres unes maniobres de combate.

En Space Cowboys como'l direutor de la NASA Bob Gerson, enemistado hasta'l migollu col personaxe qu'interpreta Clint Eastwood.

En Llerza nuclear como'l presidente de los Estaos Xuníos, Robert Fowler. Esta foi la tercer vegada qu'interpretó'l papel de presidente d'Estaos Xuníos.

En I, Robot como'l doctor Alfred Lanning, creador de la robótica y de los sos trés lleis, asesináu pol robot Sonny a pidimientu so nun intentu de sollertar al detective Del Spooner (Will Smith) sobre la intriga en redol a USR.

En The Queen interpretó a Felipe d'Edimburgu, consorte de la reina Sabela II d'Inglaterra (Helen Mirren). L'argumentu xira en redol a la muerte de Diana de Gales y la so repercusión sobre la familia real británica.

Toos ellos, exemplos de los sos trabayos más relevantes. Tamién son destacables les sos últimes participaciones en películes como Spider-Man 3, Becoming Jane, W. o The Artist.

Formáu tamién como direutor nel Carnegie Tech, Cromwell dirixó en teatros permanentes de tol país y foi'l fundador y el direutor artísticu de la so propia compañía, Stage West, en Springfield (Massachusetts).

Tamién formó parte del repartu d'American Horror Story -Assylum- na so segunda temporada que s'estrenó n'Estaos Xuníos el 17 d'ochobre de 2012, xunto a Jessica Lange, Joseph Fiennes, Lily Rabe, Adam Levine, Zachary Quintu, Evan Peters, ente otros.

Tocantes a la so vida personal, tuvo casáu cola tamién actriz Julie Cobb ente 1986 y 2006.^[4] Enantes tuvo una rellación d'una década con Anne Ulvestad, cola que tuvo tres fíos. Confiésase vexetarianu y cree na esistencia de vida intelixente más allá del nuesu planeta. El 1 de xineru de 2014, casóse cola actriz Anna Stuart na casa de la estrella Charles Keating.

Como persona, Cromwell ye un lliberal convencíu, que sofita bien de causes. Ye veganu, tien una llucha abierta contra la crueldá y el maltratu a los animales. Fechu esti postreru, pol que foi arrestáu en xunetu del 2003, xunto a otros cuatro activistes del grupu PETA por intentar boicotiar un restorán de la cadena de comida rápida Wendy’s mientres una manifestación a favor de los derechos de los animales en Virxinia. Mientres 5 hores permaneció deteníu na comisaría por negase a confesar la so identidá.^[5][6] Salió en llibertá en pagando $100 pola aición nocriminal y $263,50 de costu xudicial.^[7]

En TV

Premiu Óscar

Premios Primetime Emmy

Premios del Sindicatu d'Actores

• James Cromwell na Internet Movie Database (n'inglés)
• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a James Cromwell.