José Andrés

Nacíu en Mieres, Asturies, el 13 de xunetu de 1969, la so familia treslladóse a Barcelona cuando él tenía cinco años. Yá con doce años preparaba platos de cocina pa tola so familia, y con tan solu quince años entró na Escuela de Restauración y Hostelería. Naquella etapa compaxinó los estudios reglaos col aprendizaxe nel restorán El Bulli que yá yera dirixíu entós por Ferran Adrià.

Dempués de terminar los sos estudios profesionales, con 21 años, decidió dise a Estaos Xuníos. En Nueva York, Andrés empezó a trabayar nel restorán El Dorado Petit que cerró por problemes de xestión dos años dempués. Entós José colar a la capital estauxunidense, Washington, onde s'instaló y sigue viviendo. Anguaño, Andrés supervisa dellos restoranes de gran prestíu y ésitu en Washington, que tienen de mancomún les especialidaes llatines polo xeneral y españoles en particular. El cocineru acaba d'anunciar qu'en 2016 va abrir un restorán Bazaar nel hotel que la cadena SLS entama inaugurar en Nueva York y que va cuntar col diseñu de Philippe Starck.

El Restorán Aurio foi'l primeru n'introducir la cocina de tapes n'Estaos Xuníos. José Andrés tamién supervisa les especialidaes de Café Atlánticu, inspirada na cocina de Hispanoamérica; Zaytinya, cocina griega-turca; Oyamel, cocina mexicana tradicional; y minibar by José Andrés, cocina d'autor y restorán n'espaciu amenorgáu.

Ente 2005 y 2007 dirixó y presentó un programa selmanal de cocina en TVE.

En payares de 2013 llogró la nacionalidá d'Estaos Xuníos, dempués de morar y trabayar nel país mientres 23 años.^[8]

En payares de 2010, foi-y concedida la Orde de les Artes y les Lletres d'España^[9] y en mayu de 2011 foi gallardoniáu pola Fundación James Beard col «Outstanding Chef Award».^[10]

Nos años 2012 y 2018, la revista Time inclúi al cocineru na so llista Time 100, que recueye a les "100 Persones Más Influyentes nel Mundu".^[11][12]

En mayu de 2014 pronunció'l discursu de graduación de la Universidá George Washington.^[13]

• El conteníu d'esti artículu incorpora material de la páxina oficial de la Presidencia del Gobiernu d'España, La Moncloa.es, qu'autorizaba la reproducción total o parcial, cambéu, distribución y comunicación de la información disponible nesi sitiu web, con esceición de los conteníos sobro los qu'esistan derechos de propiedá intelectual o industrial per parte de terceros. La última fecha na que la llicencia yera compatible foi'l 26 de payares de 2012 (Ver discusión). Polo cual yá nun ye compatible con CC-BY-SA 3.0.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre José Andrés.
• Páxina oficial de José Andrés
• Páxina sobre'l so programa de televisión
• José Andrés llega al Caribe