Llingües bahnáriques

Les llingües bahnáricas son un grupu d'unes 30 o 40 llingües austroasiátiques falaes por unes 700 000 persones en Vietnam, Camboya y Laos. Paul Sidwell demostró que dientro de les llingües austroasiátiques cuanto mayor semeyanza léxica tien un grupu colos grupos bahnáricos y katuicas, tantu mayor cercanía xeográfica tien con estos grupos, entá cuando nun esiste una innovación común al bahnárico y el katuico que suxura qu'estos dos grupos formen una caña. Eso suxure que l'área onde se falen estos grupos ye una área d'espardimientu pal restu de grupos.

Llingües bahnáriques
Distribución xeográficaIndochina
Países Laos
 Vietnam
 Camboya
Filiación xenética

Austroasiático
  Mon-Khmer
    Viético-Khmer

      Bahnárico
SubdivisionesCentral
Septentrional
Occidental
Códigu Glottologbahn1264
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Clasificación

La diversidá interna de les llingües bahnáricas suxure que'l grupu empezó a diversificase hai unos 3000 años. El bahnárico septentrional carauterizar pola esistencia d'una oposición de rexistru ente voz marmullada y voz modal, qu'en sedang evolucionó a una voz modal-rehilada.

Sidwell (2009) tentativamente estrema'l grupu bahnárico en cuatro rames, clasificando l'idioma cua (kor) como llingua independiente que forma'l bahnárico oriental:[1][2]

  • Bahnárico occidiental
    • Jru' (llaven), Juk, El so'.
    • Nyaheun.
    • Oi-The-Sok, Sapuan, Cheng.
    • Brao, Laveh, Krung, Kravet.
  • Bahnárico central
    • Taliang (Kasseng)
    • Alak
    • central meridional
      • Tampuon
      • Bahnar
      • Bahnárico merdional
        • Chrau
        • Sre
        • Stieng
        • Mnong
  • Bahnárico septentrional
    • Halang, Kayong
    • Jeh
    • Kotau
    • Tadrah, Modrah.
    • Sedang
    • Hrê
    • Monom (Bonam)
    • Rengao
    • Kaco’, Ramam
  • Bahnárico oriental
    • Cua (Kor)

Comparanza léxica

Los numberales comparaos de distintes llingües bahnáricas son:[3]

GLOSASeptentrionalOrientalPROTO-
BAHNÁRICO
BahnarTampuanKaco'
(Kachok)
HalangHreJehRengaoSedangTodrah
(Mo'dra)
Cua
1moːɲmaoɲmᵊnɔ̃ʷmo̤iʔmoːiʔmṳaiʔmo̤iʔmoːimuə̤̆imuːiʔ*muəi
2ʔbaːrpi̤ərpiɾlbarbaiʔbalbarpeˤabarvaːl*baːr
3peːŋpaiŋpɑipepiʔpeipipaˤipipe*pai
4pwanpwanpɔnpuənpunpuənpunpuˤnpunpoːt*puən
5pəʔdampata̤mpᵊdʌpm̩bədămpədampədămpadămpətaˤampadăp(kə)dap*caːŋ /
*pᵊ-dapm
6tədrəwtraotⁱɑodədrăwtədra̤wtədrăwtadrutədraˤwtaⁿdru(ka)drəu*tᵊ-draw /
*pᵊ-draw
7təpəhtampaəhtᵊpɔxtəpe̤htəpe̤htəpe̤htapă̤ihtəpahtape̤ih(ka)pəh*(tᵊ-)pah
8təhŋaːmtaŋhaːmtᵊhɛ̃ːmtəhamnəhimtəhamtahamtəheˤamtahimtʰəːm*tᵊ-haːm/
*pᵊ-haːm/
9təsinʔɲçənⁿɟɵːnčəčĭnhəči̤ntəčĕ̤ntačĭ̤ntəčintaci̤n(ka)siːt*-cin
10miɲ ɟĭtʔɲcɨ̤tⁿɟʌtɟă̤t(hə)ɟa̤tɟă̤tɟă̤tmoːi čatɟă̤tkɨ̆l*-ɟɨt
GLOSAOccidentalMeridional
Laveh
(brao)
Kru'ngLavenNyaheunJeng
(Cheng)
OiSapuanKo'ho
(Sre)
Mnong
central
Mnong
oriental
Chrau-
Stieng
1muːimuːimuimuːimuəimuimuidulmwaimueːmuoːi
2baːr̃baːrbərbaːnmbarbar̃barba̤rp̤arbarval
3pɛːpɛːpaepepaipe
4puənpuənpuanpuanpuonpuanpuanpoanpwănpuoːnpuoːn
5šəːŋçəːŋsʌŋsɐːŋsəŋsɨŋsəŋpramprămprămprăm
6tr̃əwtrəwtrăwtrotrawtr̃aotrăwprauprawproprau
7pəhpəhpʌhpahpʌhpahpahpohpɵhpohpŏh / paːh
8tʰaːmtʰaːmtʰamtʰaːmtʰʌmtʰaːmtʰampʰa̤mpʰampampʰam
9čɛncɛːncincincĭnčincĭnsincʰənsɯ̆nsuˀn
10čɪt(muːi) citcĕtcitcĭtčĭt(mui) ɟĭtɟətc̤ətmătmaːt

Referencies

Bibliografía

  • Jacq, P., & Sidewell, P. (2000). A comparative West Bahnaric dictionary. Languages of the world, 21. München: LINCOM Europa. ISBN 3-89586-558-3
  • Sidwell, Paul (2000). Proto South Bahnaric: a reconstruction of a Mon–Khmer language of Indo-China. Pacific Linguistics, 501. Canberra: Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University. ISBN 0-85883-444-8
  • Sidwell, Paul (2003). A Handbook of comparative Bahnaric, Vol. 1: West Bahnaric. Pacific Linguistics, 551. Canberra: Research School of Pacific and Asian Studies, Australian National University.
  • Smith, K. D. (1972). A phonological reconstruction of Proto-North-Bahnaric. Language data: Asian-Pacific series, non. 2. Santa Ana, Calif: Summer Institute of Linguistics.

Enllaces esternos