Rafael del Riego y Flórez

Rafael del Riego y Flórez (7 d'abril de 1784, Tuña – 7 de payares de 1823, Madrid) foi un xeneral y políticu lliberal asturianu.

Rafael del Riego y Flórez
Diputáu nel Congresu de los Diputaos d'España 20 febreru 1822 - 27 setiembre 1823 Distritu: Asturies capitán general de Aragón (es) ochobre 1821 - febreru 1822 ← Antonio José Amar y Borbón
Vida
Nacimientu	Tuña, 7 d'abril de 1784[1]
Nacionalidá	España
Muerte	Madrid, 7 de payares de 1823[2] (39 años)
Causa de la muerte	aforcamientu
Familia
Casáu con	Teresa del Riego
Hermanos/es	Miguel del Riego
Estudios
Estudios	Universidá d'Uviéu
Llingües falaes	castellanu[3]
Oficiu	políticu, oficial, militar
Llugares de trabayu	Madrid
Serviciu militar
Cuerpu militar	Exércitu de Tierra d'España
Graduación	xeneral
Lluchó en	Guerres Napoleóniques

Nació en Tuña (Tinéu). Tres llicenciase na Universidá d'Uviéu en 1807, treslladóse a Madrid, u ingresó nel exércitu. En 1808, demientres la Guerra d'Independencia foi capturáu polos franceses n'El Escorial, del que fuxó.

El 10 de payares participó na Batalla de Espinosa de los Monteros, volviendo a cayer prisioneru. Treslladáu a Francia, foi lliberáu y viaxó per Inglaterra y Alemaña. En 1814 tornó a España, algamando'l rangu de Teniente coronel.

Demientres los seis años de monarquía absoluta ingresó na masonería, conspirando escontra Fernandu VII. En 1819 el rei formó un exércitu pa lluchar na Guerra d'Independencia sudamericana. Riego dirixía'l batallón asturianu. Sicasí, dempués de llegar a Cádiz, xunto con otros oficiales entamó un motín el 1 de xineru de 1820 col envís de reimplantar la Constitución de 1812, dando orixe al Trieniu lliberal. Riego marchó coles tropes dende Andalucía, cola intención d'entamar un llevantamientu antirrealista, pero ensin munchu ésitu. Otru llevantamientu fízose en Galicia que llogró provocar otros nel restu del país. El 7 de marzu de 1820 el palaciu real en Madrid rindióse énte los soldaos al mandu del xeneral Ballesteros, y el 10 de marzu'l rei confirmó la restauración de la constitución.

El nuevu gobiernu ascendió a Riego a Capitán xeneral, primero de Galicia y dempués d'Aragón, el 8 de xineru de 1821. El 18 de xunu casóse cola so prima María Teresa del Riego y Bustillos. El 4 de setiembre de 1821 al descubrise una conxura republicana, foi fechu prisioneru. Sicasí, la so popularidá y les manifestaciones feches en Madrid permitieron la so puesta en llibertá. En marzu de 1822 foi elixíu miembru de les Cortes.

N'avientu de 1822, nel Congresu de Verona, la Santa Alianza consideró que'l réxime lliberal español tenía que ser suprimíu y encargóse a Francia la restauración de la monarquía absoluta. El 7 d'abril de 1823, los Cien mil fiyos de San Luis, cruzaron la llende. Riego dirixó al 3ᵉʳ exércitu, pero'l 15 de setiembre, derrotáu, foi fechu prisioneru (una vegada más) nel pueblu d'Anquillas (Jaén). Unviáu a Madrid, pesie la amnistía anunciada, foi inculpáu de traición. El 7 de payares de 1823 Rafael del Riego foi colgáu na Plaza de la Cebada en Madrid.

L'Himnu de Riego, foi l'himnu de la Segunda República Española. Anguaño'l so retratu ta espuestu nel edificiu de les Cortes.