Xiamen
Xiamen (chinu simplificáu: 厦门, chinu tradicional: 廈門, pinyin: Xiàmén, trescripción antigua: Amoy) ye una Ciudá-subprovincia de la provincia de Fujian na República Popular China. Ta allugada na mariña oeste del mar de China Oriental. El so área total ye de 1575 km² y la so población total ye de 3,5 millones (2010).
 Xiamen | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  República Popular China |
| Provincies | Fujian |
| Tipu d'entidá | Ciudá-subprovincia de la República Popular China |
| Nome oficial | 厦门市 (zh-cn) Ē-mn̂g-chhī (<abbr title="Llingua non definida na plantía {{obtener idioma}}.">nan) 厦门市 (<abbr title="Llingua non definida na plantía {{obtener idioma}}.">nan-hani) |
| Nome llocal | 廈門市 (zh-tw) Ē-mn̂g-chhī (<abbr title="Llingua non definida na plantía {{obtener idioma}}.">nan) 厦门市 (<abbr title="Llingua non definida na plantía {{obtener idioma}}.">nan-hani) 厦门市 (zh-cn) |
| Códigu postal | 361000 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 24°28′47″N 118°04′55″E / 24.4797°N 118.0819°E |
  Xiamen Xiamen (República Popular China)  | |
| Superficie | 1699.39 km² |
| Demografía | |
| Población | 5 163 970 hab. (2020) |
| Porcentaxe | 12.43% de Fujian 0.36% de República Popular China |
| Densidá | 3038,72 hab/km² |
| Más información | |
| Prefixu telefónicu | 00592 |
| Estaya horaria | UTC+08:00 |
| Llocalidaes hermaniaes | |
| xiamen.gov.cn | |
 | |
| Xiamen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.svg) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nome chinu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chinu tradicional | 廈門 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Chinu simplificáu | 厦门 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hokkien POJ | Ē-mn̂g | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lliteralmente: | La Puerta de la Gran Casona | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| [editar datos en Wikidata] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
L'área de Xiamen entiende les islles d'Gulangyu y Xiamen. Estes tán asitiaes mui cerca (menos de 10 km) de la islla de Kinmen que ta so l'alministración de Taiwán.
En 2006, Xiamen clasificóse como la segunda ciudá más fayadiza pa vivir a nivel nacional y[1] en 2011 como la más romántica.[2]
Toponimia
L'área onde xaz la ciudá foi conocida como Tong'an (同安, güei distritu) en dellos rexistros históricos de la dinastía Han, sicasí la zona nun tuvo un importante asentamientu pola dinastía hasta munchos sieglos dempués. La islla xiamen conocióse como Jiahe-Yu (嘉禾屿) hasta qu'un xeneral de la dinastía Ming construyera'l "castiellu xiamen" na islla nel 1387 pa defensa contra los xaponeses.[3]
Orixinalmente Xiamen foi escritu como (下门 embaxo puerta) posiblemente pa referise a la so posición cola desaguada del ríu Jiulong. En min nan los calteres de la ciudá lléense "Amoy". Afayóse que los calteres "下门" yera una forma vulgar pal nome, asina que se buscó un homófonu el cual foi 廈门, pero camudó'l significáu a casona y puerta.
Historia
La ciudá foi fundada nel añu 282. Nel añu 1387, la dinastía Ming convertir en base pa lluchar contra los pirates. Foi'l principal puertu utilizáu polos europeos nel 1541 y el de mayor usu pa la esportación de té mientres el sieglu XIX. Los mercaderes estranxeros namái taben autorizaos a vivir na islla de Gulangyu.
Alministración
La ciudá subprovincial de Xiamen estremar en 6 distritos.
- Distritu Huli 湖里区
- Distritu Siming 思明区
- Distritu Haicang 海沧区
- Distritu Jimei 集美区
- Distritu Tong'an 同安区
- Distritu Xiang'an 翔安区
Economía
Xiamen tien una economía diversa y bien desenvuelta. Les principales actividaes económiques son la pesca, la construcción naval, industria d'alimentos, testiles, fabricación de máquina y ferramienta, industria químico, telecomunicaciones y servicios financieros.
En 2008, el PIB de Xiamen xubió a 156 millones de yuanes, un aumentu del 11,1% respectu al añu anterior, y el PIB per cápita foi de 62.651 yuanes.Nos últimos años, la ciudá invirtió más de 30 millones n'infraestructura.
Zones de desenvolvimientu
Na ciudá esisten zones especiales pal desenvolvimientu y la teunoloxía:
- Xiamen Export Processing Zone.
- Xiamen Haicang Taiwanese Investment Zone.
- Xinglin Taiwan Merchants Development Zone.
- Torch Hi-tech Industrial Development Zone.
- Xiamen Xiangyu Free Trade Zone.
Tresporte
La ciudá cunta colos medios de tresporte.
- Aire. L'Aeropuertu Internacional de Xiamen Gaoqi (厦门高崎国际机场) ta alcontráu al norte de la islla xiamen, ye'l 9 aeropuertu más ocupáu del país en carga y el y el 13 en pasaxeros con más de 13.2 millones. Dende ochobre de 2011 empecipióse la construcción de nueves seiciones y espérase que remate en 2014[4]
- Tierra. La ciudá cunta col sistema integráu de tresporte masivu d'autobuses articulaos qu'algamen los (60 km/h),[5] puestu n'operaciones el 31 d'agostu de 2008,[6]debíu al bon serviciu Xiamen ganó honores mientres 6 años siguíos.[7]
La vía ferrial Yingtan–Xiamen (鹰厦铁路) construyida ente 1954 y 1957 coneutar d'una forma rápido y barato hasta la ciudá de Yingtan, son 694 km de llargu. Amás los trenes d'alta velocidá Fuzhou–Xiamen (福厦铁路), coneutar cola ciudá de Fuzhou alloñada a 275 km, Empezó la construcción 2005 y 5 años más tarde entró n'operación. El tren viaxa a 250 km/h Xiamen–Shenzhen (厦深铁路) de 2011[8] coneutar con Shenzhen alloñada a 500 km , retayó'l viaxe de 11 h a solu 3 h.[8]
- Agua.El puertu de la ciudá mueve mercancíes y xente pel mar y ríos navegables, siendo eso un emburrie pa la economía llocal.
Medios de comunicación
El grupu de comunicación Xiamen ye una rede de canales y emisores de radio fundáu'l 28 de xunu de 2004. Anguaño cunta coles canales XMTV-1 (noticies),XMTV-2 (variedá),XMTV-3 (estilu),XMTV-4 (película), Xiamen Star (entretenimientu, cultura, arte y noticies.) y Xiamen mobil (móvil). Na radio con Xiamen noticies, Xiamen música, Xiamen economía y Xiamen variedá.
Clima
Plantía:ClimogramaXiamen tien un clima subtropical húmedu. Los branos son llargos , calientes y húmedos y los iviernos son fríos y secos. El mes más caliente ye xunetu con 28 °C y el más fríu ye febreru con 12 °C y 1.350 mm d'agua al añu.
 Parámetros climáticos permediu de Xiamen  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima media (°C) | 17.0 | 16.6 | 18.8 | 23.1 | 26.6 | 29.5 | 32.0 | 31.8 | 30.0 | 27.4 | 23.6 | 19.2 | 24.6 |
| Temperatura mínima media (°C) | 9.7 | 9.8 | 11.8 | 15.9 | 19.9 | 23.3 | 25.0 | 24.8 | 23.3 | 20.3 | 16.2 | 11.7 | 17.6 |
| Lluvia (mm) | 34.2 | 99.4 | 125.2 | 157.0 | 161.8 | 187.2 | 138.4 | 209.0 | 141.4 | 36.2 | 31.1 | 28.2 | 1349.1 |
| Díes de lluvia (≥ 0.1 mm) | 7.1 | 12.0 | 15.4 | 14.6 | 15.2 | 14.8 | 9.9 | 10.9 | 9.0 | 3.2 | 4.0 | 4.9 | 121.0 |
| Hores de sol | 133.3 | 88.3 | 89.6 | 105.6 | 132.6 | 163.8 | 234.6 | 211.6 | 178.9 | 188.4 | 163.0 | 163.5 | 1853.2 |
| Humedá relativa (%) | 75 | 80 | 83 | 82 | 84 | 86 | 82 | 82 | 78 | 71 | 70 | 70 | 78.6 |
| Fonte: China Meteorological Administration[9] | |||||||||||||
Turismu
- La Isla Gulangyu: ocupa una área de 1,8 km² y ta asitiada a 500 metros de la mariña de la ciudá. Convertir nun enclave estranxeru dempués del Tratáu de Nanjing de 1842. Tien una población de 20.000 habitantes. Na islla pueden vese diversos edificios del sieglu XIX.
- Templu Nan Pu Tuo: foi construyíu mientres la dinastía Tang. Contién 28 estatues de buda feches en jade procedente de Birmania según escritos budistes en chinu y otros idiomes. Ocupa una área de 3 ha.
Distancies
Ciudaes hermanes
Cardiff, Reinu Xuníu, (dende 1983)
Sasebo, Xapón, (dende 1983)
Cebú, Filipines, (dende 1984)
Baltimore, Estaos Xuníos, (dende 1985)
Wellington, Nueva Zelanda, (dende 1987)
George Town, Malasia,(dende 1991)- Sarasota, Estaos Xuníos (dende 2006)
Guadalaxara, Méxicu, (dende 2007)
Les Palmes de Gran Canaria, España, (dende'l 27 de marzu de 2009)
Más información
- Xiamen Airlines.
Referencies
Enllaces esternos
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Xiamen.- Xiamen.com Disponible en coreanu, inglés, xaponés y mandarín.
