Аймхан Турымбетаўна Шамуратава
Аймха́н Турымбе́таўна Шамуратава (каракалп.: Шамуратава Айымхан Турымбет қызы, 1917—1993) — каракалпакская спявачка тэатра, канцэртная спявачка (мецца-сапрана) і грамадскі дзеяч. Народная артыстка СССР (1968) — адзіная каракалпачка, удастоеная гэтага звання[1].
Аймхан Турымбетаўна Шамуратава | |
---|---|
Дата нараджэння | 10 чэрвеня 1917 |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 29 мая 1993 (75 гадоў) |
Месца смерці | |
Грамадзянства | |
Муж | Q116058115? |
Прафесія | актрыса, спявачка |
Тэатр | |
Узнагароды |
Біяграфія
Аймхан Шамуратава нарадзілася 10 чэрвеня (па іншых крыніцах — 5 чэрвеня[2] і 10 кастрычніка[3]) 1917 года ў ауле Канлыкуль (цяпер — цэнтр Канлыкульскага раёна Каракалпакстана) (па іншых крыніцах — у Кунградзе[4]) у сям’і дэхканіна-жабрака.
З 1932 года Аймхан Шамуратава выступала ў трупе Кунградскага, пазней Турткульскага тэатраў, дзе дэбютавала ў аднаактовых п’есах родапачынальнікаў каракалпакскага тэатра Абдзірамана Ацепава і Сейфулгабіта Мажытава .
У 1934—1939, 1949—1951 і 1955—1988 гадах — актрыса Каракалпакскага тэатра імя Станіслаўскага (цяпер Каракалпакскі дзяржаўны акадэмічны музычны тэатр імя Бердаха ) у Нукусе. Аймхан Шамуратава згуляла больш за 100 вядучых роляў у п’есах каракалпакскіх, казахскіх, кіргізскіх, рускіх, узбекскіх, азербайджанскіх і іншых драматургаў.
У 1939 годзе вучылася ў Маскоўскай кансерваторыі.
У 1939—1949 і 1951—1955 гадах — салістка Каракалпакскай філармоніі імя Бердаха і радыё.
Аймхан Шамуратава выступала і як канцэртная спявачка. У рэпертуары-народныя, абрадавыя, фальклорныя, лірычныя, сучасныя песні, музычныя аранжыроўкі народных мелодый «Базатау», «Арыухан», «Саргаль», «Аксунгуль» яе настаўнікаў бахсы Е. Каспулатава, кампазітараў А. Халімава , Ж. Шамуратава , А. Султанава і мн. інш.
Аймхан Шамуратава ўдзельнічала ў канцэртных групах на франтах Другой сусветнай вайны.
Напісала ўспаміны «Маё жыццё — тэатр».
Член КПСС з 1957 года. Дэпутат Вярхоўнага Савета Каракалпакскай АССР 4-га і 7-га скліканняў.
Аймхан Шамуратава памерла 29 мая 1993 года (па іншых крыніцах — 31 мая[5]) у Нукусе. Класік каракалпакскай паэзіі Ібрагім Юсупаў прысвяціў ёй верш «Лёс актрысы».
Сям’я
- Мужам Аймхан Шамуратовай быў вядомы каракалпакскі пісьменнік Амет Шамуратаў . У іх шлюбе нарадзіліся сямёра дзяцей, з іх шэсць дачок: Гулістан, Гулжахан, Зоя, Зульфія, Зіяда, Аымгуль і адзін сын Бердах. Рана заўдавела[1].
Узнагароды і званні
- Народная артыстка Каракалпакскай АССР (1940)
- Народная артыстка Узбекскай ССР (1950)[5]
- Народная артыстка СССР (1968)
- Два ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (у т. л. 1959)
- Ордэн «Знак Пашаны» (1951)[6]
- Ордэн «За выдатныя заслугі» (Узбекістан) (2004 — пасмяротна)
- Медалі
- Ганаровыя граматы Вярхоўных Саветаў Узбекістана і Каракалпакстана.
Творчасць
Фільмаграфія
- 1958 — Рыбакі Аралу — эпізод
- 1981 — Непакорлівая — эпізод