Biologija

Biologija (grčki: βiοs - bios = život + λoγοs - logos = nauka, znanje, znanost, učenje) je nauka o životu, životnim pojavama i procesima. Obuhvata široki spektar naučnih područja, od proučavanja života na molekulskom nivou do međuodnosa živih bića sa (živom i neživom) okolinom i njihove evolucije u prostoru i vremenu.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]^[6]

Svi oblici života imaju izvjesne osobine koje ih čine specifičnima i razlikuju od mrtvih tvari. Za razliku od nežive prirode, sva živa bića posjeduju autonomnost, autoregulaciju i autoreprodukciju. Prema tome, uobličena su u samoodržive organizme, sa sposobnošću samoregulacije životnih pojava i procesa i samoobnavljanja (reprodukcije) naredne generacije istovrsnih potomaka^[7]^[8]^[4]^[5]

Biodiverzitet na Zemlji uključuje više od 10 miliona različitih vrsta živih bića. Veličina im s kreće od mikroskopskih (mikroorganizama) do džinovskih (plavi kit - more i slon - kopno) dimenzija.^[9]^[10]^[11]

Područja biologije

Neki od predmeta proučavanja biologije

Brojna su područja biologije, slijedi kraći spisak:

Anatomija građa organizma i njegovih struktura; nauka koja ih proučava
Bakteriologija nauka o bakterijama
Bioantropologija biologija čovjeka
Biofizika fizika životnih pojava i procesa
Biogeografija nauka o geografskoj distribuciji živih bića i njihovih zajednica
Biohemija hemija životnih pojava i procesa
Bioinformatika nauka o bioinformacijskim procesima i pojavama
Biosistematika naučna klasifikacija živih bića (na osnovu sličnosti i srodničkih odnosa)
Botanika nauka o biljkama
Citogenetika prožimajuće naučno području između citologije i genetike
Citologija biologija ćelije - nauka o građi i funkciji živih ćelija
Citotaksonomija taksonomija na bazi citoloških pokazatelja (primarno: hromosomskih garnitura)
Dendrologija biologija drveća
Ekologija nauka o međuovisnosti živog i neživog svijeta (nauka o živim bićima u svom okolišu)
Etologija nauka o ponašanju živih bića
Embriologija nauka o embriogenezi
Entomologija nauka o insektima (kukcima)
Evolucija nauka o razvoju života na Zemlji
Fitosociologija (Fitocenologija) nauka o karakterizaciji i klasifikaciji biljnih zajednica
Fiziologija nauka o životnim procesima
Genetika nauka o biološkom nasljeđivanju
Herpetologija nauka o vodozemcima i gmizavcima
Histologija nauka o tkivima
Imunologija biologija samoodbrambenog (imunog) sistema organizma
Kariologija nauka o ćelijskom jedru
Lihenologija nauka o lišajima
Mamalogija nauka o sisarima
Mikologija nauka o gljivama
Mikrobiologija nauka o mikroorganizmima
Molekularna biologija nauka o životnim pojavama i procesima na molekularnoj razini
Morfologija nauka o spoljašnjem obliku i građi organizama
Taksonomija nauka o klasifikaciji živih bića (uz hijerarhijsko grupiranje)
Paleontologija biologija živog svijeta minulih geoloških epoha
Palinologija nauka o polenu
Protistologija nauka o protistima
Protozoologija nauka o protozoama
Somatologija nauka o oblicima i građi (konstituciji) živih bića
Zoologija nauka o životinjama