Sputnik V
Sputnik V (ruski: Спутник V) ili Gam-COVID-Vac (ruski: Гам-КОВИД-Вак) jest adenovirusna vektorska vakcina protiv COVID-a 19 koju je razvio ruski Nacionalni istraživački centar epidemiologije i mikrobiologije Gamaleja. Prva je vektorska vakcina protiv COVID-a 19, koju je Ministarstvo zdravlja Rusije registriralo 11. augusta 2020.[1][2]
Prema Kirilu Dmitrijevu, direktoru Direktnog investicijskog fonda Rusije, "V" u imenu označava "pobjedu [nad COVID-om 19]" (od engleske riječi "victory").[3][4]
Vakcina je isprva odobrena za distribuciju u Rusiji pa onda u 59 drugih država (stanje: april 2021) na osnovu preliminarnih rezultata prve i druge faze kliničkih istraživanja objavljenih 4. septembra 2020.[5] Odobrenje upotrebe početkom augusta izazvalo je kritike u medijima i razne rasprave u naučnoj zajednici o tome je li odobrenje bilo opravdano s obzirom na nedostatak opsežnih naučnih istraživanja kojima bi se potvrdila sigurnost i učinkovitost vakcine.[1][2][6][7][8] Dana 2. februara 2021. The Lancet, naučni časopis iz polja medicine, objavio je privremenu analizu kliničkog istraživanja koja ukazuje na učinkovitost od 91,6% bez neobičnih kontraindikacija.[9]
Hitna masovna distribucija započela je u decembru 2020. u Rusiji, Argentini, Bjelorusiji, Mađarskoj, Srbiji, Pakistanu (u malim količinama) i Ujedinjenim Arapskim Emiratima. Prema podacima iz februara 2021. naručeno je više od milijardu doza vakcine.[10]