جۆسۆن

شانشینی کۆری (١٣٩٢-١٨٩٧)

شانشینی جۆسۆن یان جۆسیۆن، جۆسان، چوسان، چۆسۆن، چۆسون (بە ھانگۆل: 대조선국؛ بە ھانجا: 大朝鮮國)، یەکێک بوو لە شانشینە مێژوویەکانی کۆریا، وە دوایین شانشینە دەبێت لەدوای دەستپێکردنی سەردەمی مۆدێرنی کۆریا لە ١٩١٠،[١١][١٢] لەلایەن لی سۆنگگێ دامەزرا، کە بەردەوام بوو بۆ ماوەی پێنج سەدە لە تەممووزی ١٣٩٢ی زایینی تا تشرینی یەکەمی ١٨٩٧ی زایینی. دواتر لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ١٨٩٧ شانشینەکە ناوی لێنرا ئیمپڕاتۆریەتی کۆریا.[١٣]

شانشینی جۆسۆن
대조선국 - 大朝鮮國[١]
شانشینی سەربەخۆ[٢][٣][٤]
ئەندامی سیستەمی ئیمپیریالێ و چینایەتیی چینی (١٣٩٢ - ١٨٩٥)[N ١]

١٣٩٢–١٨٩٧
ستانداردی شاھانەییھێمای شاھانە
شوێنی جۆسۆن
ناوچەی جۆسۆن دوای داگیرکردنی جۆرچنی پاشا سێجۆنگ
پایتەختھانسیۆنگ[N ٢]
زمان(ەکان)کۆری
ئاییننیۆ-کۆنفووشیزم (ئاینی فەرمی)
بودیزمی کۆری
شامانیزمی کۆری
مەسیحییەت (لە ١٨٨٦ەوە)
حکوومەتپاشایەتی
سەرۆک
 - ١٣٩٢ - ١٣٩٨تایجۆ (یەکەم)
 - ١٤١٨ - ١٤٥٠سێجۆنگی مەزن (چوارەم)
 - ۱٦۷٤ - ۱۷۲۰سوکجۆنگ (نۆزدەیەم)
 - ١٨٦٣ - ١٨٩٧گۆجۆنگ (بیست و شەشەم)
یۆنگجیۆنگ
 - ١٣٩٢ - ١٣٩٨جۆنگ دۆ جۆنگ
 - ١٤٣١ - ١٤٤٩ھوانگ ھی
 - ١٥٩٢ - ١٥٩٨ریۆ سۆنگ رۆنگ
 - ١٧٩٣ - ١٨٠١چێ جێگۆنگ
سەردەمماوەی زوویی نوێ
 - کودەتای ١٣٨٨٢٠ی ئایاری ١٣٨٨
 - تاجخستنەسەری تایجۆ١٧ی تەممووزی، ١٣٩٢
 - یاسا دەرکردنی ئەلفوبێی کۆری٩ی تشرینی یەکەمی، ١٤٤٦
 - داگیرکاری ژاپۆن١٥٩٢ - ١٥٩٨
 - داگیرکاری مانشوو١٦٢٧، ١٦٣٦ - ١٦٣٧
 - پەیماننامەی ژاپۆن-کۆریا لە ١٨٧٦٢٧ی شوباتی، ١٨٧٦
 - یمپراتۆریەتیی کۆریا١٢ی تشرینی یەکەم ١٨٩٧
دانیشتووان
 - تێکڕا ١٤٠٠[٩]٥،٧٣٠،٠٠٠ 
 -  تیکڕا ١٥٠٠[١٠]٩،٠٠٠،٠٠٠ 
 -  تێکڕا ١٦٠٠[١٠]١١،٠٠٠،٠٠٠ 
 -  تێکڕا ١٧٠٠[١٠]١٣،٥٠٠،٠٠٠ 
 -  تێکڕا ١٨٠٠[١٠]١٦،٥٠٠،٠٠٠ 
دراومون (١٦٣٣ - ١٨٩٢)
یانگ (١٨٩٢ - ١٨٩٧)
ئەمڕۆکە بەشێکە لە کۆریای باشوور
 کۆریای باکوور

جۆسۆن لەلایەن پاشا تایجۆ و جیۆنگ دۆ جیۆنەوە دامەزرا.

تێبینییەکان

سەرچاوەکان

  • Keltie, J.S., ed. (1900). The Statesman's Year Book: Statistical and Historical Annual of the States of the World for the Year 1900. New York: MacMillan.
  • Dong-no Kim, John B. Duncan, Do-hyung Kim (2006), Reform and Modernity in the Taehan Empire (Yonsei Korean Studies Series No. 2), Seoul: Jimoondang Publishing Company