زیرەکی بازرگانی
زیرەکی بازرگانی (بە ئینگلیزی: Business intelligence) پێکدێت لەو ستراتیژی و تەکنەلۆژیایانەی کە لەلایەن کۆمپانیاکانەوە بەکاردەهێنرێن بۆ شیکاری داتا و بەڕێوەبردنی زانیاری بازرگانی. [١] ئەرکە باوەکانی تەکنەلۆژیای زیرەکی بازرگانی بریتین لە درووستکردنی ڕاپۆرت، پرۆسێسکردنی شیکاری سەرهێڵ، شیکاری ، پەرەپێدانی داشبۆرد، کۆکردنەوەی داتا، پرۆسێسی ئاڵۆز ، بەڕێوەبردنی ئاستی بازرگانی، شیکردنەوەی پێشبینی، بەردەست خستنی پێشنیار و چارەسەر.
ئامرازەکانی BI دەتوانن مامەڵە لەگەڵ بڕێکی زۆر لە داتاکانی ڕێکخراو و هەندێکجاریش ناڕێکخراو بکەن بۆ یارمەتیدانی ناسینەوە، پەرەپێدان و دروستکردنی دەرفەتی بازرگانی ستراتیژی نوێ. ئامانجیان ڕێگەدان بە لێکدانەوەی ئاسانی ئەم داتا گەورانە. دەستنیشانکردنی دەرفەتی نوێ و جێبەجێکردنی ستراتیژییەکی کاریگەر لەسەر بنەمای تێڕوانینەکان دەتوانێت سوودێکی بازاڕی کێبڕکێکار و سەقامگیری درێژخایەن بە بزنسەکان دابین بکات، و یارمەتیان بدات بڕیاری ستراتیژی بدەن. [٢]
بەرنامەکانی BI ئەو زانیاریانە بەکاردەهێنن کە لە کۆگای داتا (DW) یان لە داتا مارت کۆکراونەتەوە، و چەمکەکانی BI و DW وەک "BI/DW" [٣] یان وەک "BIDW" یەکدەگرن. کۆگای داتا کۆپییەکی داتا شیکاری لەخۆدەگرێت کە بڕیاردان ئاسان دەکات.
مێتاداتا
بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی گەڕان و هەڵسەنگاندنی داتا، پێویستە شتێک دەربارەی ناوەڕۆکەکە بزانیت. ئەمەش دەتوانرێت بە زیادکردنی کۆنتێکست لە ڕێگەی بەکارهێنانی مێتاداتا ئەنجام بدرێت.[٤] زۆرێک لە سیستەمەکان پێشتر هەندێک مێتاداتا دەگرن (بۆ نموونە ناوی پەڕگە، نووسەر، قەبارە و هتد)، بەڵام بەسوودتر میتاداتا دەبێت سەبارەت بە ناوەڕۆکی ڕاستەقینە – بۆ نموونە پوختە، بابەت، کەسانێک، یان کۆمپانیاکانی باسکراو. دوو تەکنەلۆژیا کە بۆ دروستکردنی مێتاداتا سەبارەت بە ناوەڕۆک داڕێژراون بریتین لە پۆلێنکردنی ئۆتۆماتیکی و دەرهێنانی زانیاری.
سەرچاوەکان
کتێبنامە
- ڕالف کیمبۆڵ و هاوکارانی. "ئامرازی سوڕی ژیانی کۆگای داتا" (چاپکردنی دووەم. ) وایلیISBN 0-470-47957-4
- پیتەر ڕاوش، ئالا شێتا، عەلادین عائیش : زیرەکی بازرگانی و بەڕێوەبردنی ئەدای کارکردن: تیۆری، سیستەم، و بەکارهێنانی پیشەسازی, Springer Verlag UK, 2013, 2013.ISBN 978-1-4471-4865-4 .
- مونۆز، ج.م (٢٠١٧). زیرەکی بازرگانی جیهانی. ڕۆتلێدج : بەریتانیا.ISBN 978-1-1382-03686ISBN 978-1-1382-03686