ڕەنگی پان-عەرەبی
ڕەنگەکانی پان-عەرەبی بریتین لە ڕەنگەکانی ڕەش و سپی و سەوز و سوور، ھەریەکەیان ھەڵگری پێناسەیەکە بۆ پان-عەرەبیزم. ھەروەھا نوێنەرایەتی لایەنێکی دیاریکراوی عەرەبەکان و مێژووەکەیان دەکات.[١]
مێژوو
ڕەنگی ڕەش نوێنەرایەتی ڕەنگی ڕەشی خەلافەتی ڕاشیدوون و عەباسی دەکات، کە سەردەمی دەسەڵاتدارییەتیی ئەوان، بەکاریان ھێناوە؛ دواتر سپی دێت ھەڵگری نیشانەی خەلافەتی ئومەوییەکانە.[٢] سەوز ڕەنگێکە کە پەیوەستە بە سەرەتای ئایینی ئیسلامەوە، ھەر بۆیەش نوێنەری ڕەنگێکە بۆ خەلافەتەکان.[٣][٤] ھەروەھا سەوز وەک ڕەنگی خەلافەتی فاتمییەکانیش دەبیندرێت، لە ھەندێک سەرچاوەوە ناسراوە،[٢][٥] سەرەڕای ئەوەی ڕەنگی خانەدان و وڵاتەکانی نیمچە دوورگەی عەرەبی بەزۆریی سپی بووە.[٦][٧][٨] لە کۆتاییدا ڕەنگی سوور ھەیە، کە ئاماژەیە بۆ خانەوادەی ھاشمی. ھەروەھا ئەو چوار ڕەنگە لە بەیتێکی شیعریی شاعیری عەرەبی سەدەی ١٤ سەفییەدین ئەلحلی، بە پوختی ئاماژەی پێدراوە:[٩]
کردەوەکانمان سپین | شەڕەکانمان ڕەشن | |
کێڵگەکانمان سەوزن | شمشێرەکانمان سوورن |
ڕەنگی پان-عەرەبی کە لە ڕابردوودا بە تاک بەکارھێنراوە، بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩١٦ لە ڕاپەڕینی عەرەبی کۆکرانەوە،[١٠] زۆرێک لە ئاڵاکانی ئێستا لەسەر بنەمای ڕەنگەکانی ڕاپەڕینی عەرەبی دامەزراون، وەک ئاڵاکانی ئوردن، فەلەستین، کووەیت و میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان و ئەوانی تر.[١١]
لە ساڵانی ١٩٥٠دا، ھەندێک وەشانی نوێ و شێوازی نوێی ئاڵای پان-عەرەبی ھاتنە بەرچاو. ئەمانە پێکدێن لە سێ ڕەنگی قاڵبیی سوور و سپی و ڕەش، کە سەوز کەمتر دیارە یان ھەر تێیدا نییە. سێ ڕەنگی ئازادی عەرەبی یان ئاڵای ئازادی عەرەب بە شێوەیەکی سەرەکی لە شۆڕشی میسری ساڵی ١٩٥٢ و ئاڵای فەرمیی میسر وەرگیراوە،[١٣] کە بووە بنەمای ئاڵاکانی ئێستای میسر، عێراق، سوودان، سوریا و یەمەن.[١١]
ئاڵاکانی ئێستا بە ڕەنگی پان-عەرەبی
وڵاتانی ئەندام و چاودێر لە نەتەوە یەکگرتووەکان
- میسر
- کووەیت
- لیبیا
- عوممان
- فەڵەستین
- سوودان
- میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان[١٤]
- یەمەن
دەوڵەتانی دانپێدانەنراو و نیمچە دانپێدانراو
- کۆماری دیموکراتی سەحرای عەرەبی
بەشی کارگێڕی ئاستی یەکەم
- پارێزگاری فەیوم، میسر
- میرنشینی فوجەیرە، میرنشینی یەکگرتووی عەرەبی
- ھەرێمی ئەزال، یەمەن
ئاڵای نیشتمانی پێشوو بە ڕەنگی پان-عەرەبی
- سووریا (٨ی ئازاری ١٩٢٠ ‒ ٢٤ی تەمووزی ١٩٢٠)[١٦]
- حیجاز (١٩٢٠-٢٦)[١٨]
- ئوردنی نوێ (١٩٢٨-١٩٣٩)[١٨]
- میسر (١٩٥٢-١٩٥٨)
- فیدراسیۆنی عەرەبی، ئوردن و عێراق (١٩٥٨)
- کۆماری یەکگرتووی عەرەب (١٩٥٨-١٩٧٢)
- عێراق (١٩٥٩-٦٣)
- یەمەنی باکوور (١٩٦٢-٩٠)
- سوریا (١٩٦٣-١٩٧٢)
- ئاڵای حەدرامات (١٩٦٧-١٩٦٩)
- باشووری یەمەن (١٩٦٧-٩٠)
- لیبیا (١٩٦٩-١٩٧٢)
- فیدراسیۆنی کۆماری عەرەبی (١٩٧٢-٨٤)
- یەفای نزم (١٨٠٠-١٩٦٧)
- سوڵتانییەتی مەحرا (١٨٩٥-١٩٦٧)
- عوممان (١٩٧٠-١٩٩٥)
- کۆماری ئیسلامی عەرەبی (١٩٧٤، پێشنیار کراو)
- عێراق (٢٠٠٤-٢٠٠٨)[٢٠]