Kezlev
Kezlev (ukraince Євпаторія, rusça Евпатория) — Qırımnıñ şimaliy ğarbındaki deñiz yanında bir kurort şeeridir.
| şeer Kezlev ukr. Євпаторія rus. Евпатория 
Vikianbarda Kezlev |
Ealiniñ sayısı 103 biñ kişi, yazlıq mevsimde ise bir qaç kere ziyade olıp arta. Er yıl mında raatlanmaq ve tedaviylenmek içün qararnen 1 million kişi kele.
Qırımnıñ Kezlev regıonı — Kezlev şeer şurasına boysunğan yer, terkibinde Kezlevden ğayrı Yalı Moynaq, Novoozörnoye ve Mirnıy qasabaları bar. Region ealisiniñ sayısı 117 565 kişi (2001 senesi)
Evelki adiseler
Kezlev etrafında keçirilgen arheologik qazılmalar şimdiki şeer yeri ve etrafında insanlar atta milâttan evel 3 biñyıllıqta yaşap kelgenini tasdıqlay. Mında başta tavrlar, kimmerliler, soñra ise — yunanlar yaşap keldiler. Şeerniñ qadimiy adını – Kerkinitida yunanlar qoydılar. Skitlernen cenkler zarfında Kerkinitida skit ükümranlarınıñ akimiyetine bir qaç kere tüşken edi. Şeer milâttan evel tahminen II—III asırlarda yoq oldı.
Şimal-ğarbiy Qırımnıñ Erte Orta asırlar tarihı arheologlar ve tarihşınaslar tarafından az tetqiq etilgen.
Köçebe halqlar (hunnular, bulğar türkleri, hazarlar, peçenekler, qıpçaqlar) bir-birlerini almaştırıp ta soñra apansızdan ğayıp olıp Qırımnıñ qadimiy toprağında öz askerleriniñ qabirleri ve qurğanlar üstlerinde eykeller qaldırdılar.
Tarih
Şeerniñ temeli qoyulğanı. Orta asırlar ve Qırım Hanlığınıñ devri
1475 senesi osmanlılar Qırımnıñ yalı boyunı fetih etkenden soñ şimdiki Kezlev yerinde türkler yahşı pekitilgen qaleni qurdılar da onıñ adını Gözlev qoydılar. Bu adınıñ etimologiyası aydın degil, lâkin qırımtatar közlü ev söz birikmesinden çıqqan degen versiya bar.
XVI asırda Gözlev büyük ticariy qale şeeri olıp qaldı. Onıñ limanına Anadoludan gemiler kelip turğan ediler. 1552 senesi I Devlet Geray han idare etken zamanında Gözlevde Qırımnıñ eñ büyük ve muazzam camisi qurula — Han Cami (Cuma Cami). Cami leyhasını tizüv han İstanbulda mimar Hoca Sinanğa sımarladı. Han Camisi dünyağa belli mimar Hoca Sinannıñ eseridir.
Kezlev Rusiye İmperiyasınıñ terkibinde
Rusiye Qırımnı basıp alğan soñ Gözlevge uyezd şeeri statusı ve yañı ad berildi. Qadimiy Pontnıñ çarı VI Mitridat Yevpator şerefine şeerni Yevpatoriya dep adlandırdılar.
Zemane
Şeerniñ cenübiy ğarbında kurort rayonı bar. Şarqında eski şeer buluna. Bu rayondaki bazı evler 300 yıl qadar eskilikli. Şeerniñ ğarbında Moynaq gölü, şarqında ise Sasıq gölü bardır. Şimalinde sanayı işhaneleri bulunalar.
Kurort
Tabiat faktorları
Tabiat faktorlarından bularını qayd etmek kerek: unikal çamur ve rapa, deñiz ve mineral suvları, ava ve küneş, qum ve şifaiy ösümlikler.
Qumlu plâjlar
Şeer ve etrafındaki yalı boyunda bir çoq ufaq qumlu plâjlar bar. Şeerden ğarpqa taba bir sıra pansionat, sanatoriy ve pioner lageri uzana.
Yımşaq iklim
Kezlev – eñ küneşli şeerlerden birisi. Yaz ortası iyül-avgustta suv arareti +23 °C-den +26 °C-ge qadar deñişe. Mayıstan oktâbrgece suv arareti +15 °C-den 22 °C-ge qadar deñişe.
Mında qış künleri adet üzre issi, ekseriy allarda ayazsız. Avanıñ yıllıq orta arareti +11 °C.
Mahsus itibarğa lâyıq yerler
- Kezlev Han Camisi
- Dervişler tekiyesi
- Türk amamları
- Qaray (Karaim) kenassaları
ve digerleri.
Naqliyat
Kezlevden Qırımnıñ başqa şeerlerine minip yürüv avtobuslar ve trenler vastasınen amelge keçirile, bundan da ğayrı deñiz vastasınen. Şeerde tramvaylar, avtobuslar ve marşrut taksiler bar.
Avtovokzal:İnternatsional soqağı, 124. Telefon nomerası: 61-690.
Demiryol vokzalı:Vokzal yanındaki meydan. Telefon nomeraları: 51-411 (malümat berici bölük); 13-320 (servis merkezi).
Bağlantılar
- Kezlev şeer şurasınıñ resmiy saytı (Rusça)
- Kezlevnıñ resmiy forumı 26 fevralniñ 2007 s. arhivlengen. (Rusça)
- Yalı Moynaq rayonınıñ haritası 13 mayısnıñ 2007 s. arhivlengen. (Rusça)
- Qaray kenassası adlı mimarcılıq kompleksi 11 martnıñ 2007 s. arhivlengen. (Rusça)