Qırımtatar elifbesi

(Qırımtatar latin elifbesi saifesinden yollandı)

Qırımtatar tili eki elifbe qullana latin ve kiril. 1928 senesinden önce arap elifbeside qullanıladı.

Latin elifbesi

Qırımtatar latin elifbesi 1992 senesi II Qırımtatar Milliy Qurultayı tarafından tasdıqlandı. O 31 arif ve 1 işaretten ibarettir

A aB bC cÇ çD dE eF fG g
Ğ ğH hI ıİ iJ jK kL lM m
N nÑ ñO oÖ öP pQ qR rS s
Ş şT tU uÜ üV vY yZ z

 â işareti ayrı bir arif degil de, ögünde turğan tutuq sesni yımşatuv işareti olaraq qullanılır.

Bu ariflerniñ telâffuzı şöyledir (Halqara Fonetik Elifbesi (IPA) vastasınen yazıla):

IPA
аbcçdefgğhıijklmnñoöpqrsştuüvyz
[a][b][ʤ][ʧ][d][e][f][g][ɣ][x][ɯ][i], [ɪ][ʒ][k][l][m][n][ŋ][o][ø][p][q][r][s][ʃ][t][u][y][v], [w][j][z]

Kiril elifbesi

Qırımtatar kiril elifbesi 1938 senesi sovet ükümeti tarafından tasdıqlandı. 1992 senesi II Qırımtatar Milliy Qurultayı yañı latin elifbesi tasdıqladı, amma kiril elifbesi bugünge qadar da pek sıq qullanıla. Şu elifbe 37 ariften ibaret.

А аБ бВ вГ гГъ гъД дЕ еЁ ё
Ж жЗ зИ иЙ йК кКъ къЛ лМ м
Н нНъ нъО оП пР рС сТ тУ у
Ф фХ хЦ цЧ чДж джШ шЩ щЪ ъ
Ы ыЬ ьЭ эЮ юЯ я

гъ, къ, нъ ve дж ayrı ariflerdir (sözlerni elifbe tertibinen sıralav içün müimdir, misal olaraq luğatlarda).

Arap elifbesi

Misal mında arap elifbesinen yazılğan.

Eskiden, 1928'den önce arap elifbesi qullanıladı.

AyrıSoñundakiOrtadakiBaşlanğıçİsimŞimdiki
latin
elifa, â
hemze-
beb, p (sözniñ soñunda)
pep
tet
ses
cimc
çimç
ha-
h
dald
zelz
rer
zez
jej
sins
şinş
sads
ﺿdadd, z
t
z
ayn-
ğaynğ
fef
qafq
kef
(kef-i arabiy)
k (g, ñ)1
gef
(kef-i farsiy)
g
nef
(kef-i nuniy, sağır kef)
ñ
lâml
mimm
nunn
vavv, o, ö, u, ü
he-, e, a
lâm-elifla, lâ
yey, ı, i

1 — ﻙ (kef) arfi sıq-sıq ﮒ ve ﯓ arifleriniñ yerine qullanıldı.

Örnekler

  • Qırımtatar tili – قریم تاتار تیلی
  • Qırımtatarca – قریم تاتارجا
  • Tatarşa – تاتارشا
  • Tatarca – تاتارجا
  • Tatar tili – تاتار تیلی
  • Qırım – قریم
  • Mışıq – میشیق
  • Balqurt – بالقورت
  • Sıcan – سیچان
  • Baqa – باقا
  • Tavşan – تاوشان
  • Qış babay – قیش‌ بابای

Tüpbilgiler