Αδαρνάσης Δ΄ της Ιβηρίας

Το όνομα Adarnase προέρχεται από τη Μέση Περσική λέξη Ādurnarsēh, με το δεύτερο συστατικό της λέξης (Nase) να είναι η Γεωργιανή απόδοση του Μεσοπερσικού ονόματος Narseh, το οποίο τελικά προέρχεται από το Aβεστικό nairyō.saŋya-. Το Μεσοπερσικό όνομα Narseh υπάρχει και στα Γεωργιανά ως Nerse. Το όνομα Ādurnarsēh εμφανίζεται στην Αρμενική γλώσσα ως Atrnerseh. ^[3]

Ο Aδαρνάσης Δ΄ ήταν ο μόνος γιος του Δαβίδ Α΄ πρίγκιπα της Ιβηρίας με τον Βυζαντινό τίτλο του κουροπαλάτη, ο οποίος δολοφονήθηκε από τον εξάδερφό του Nάσρα το 881. Καθώς ο Αδαρνάσης Δ΄ ήταν ακόμη ανήλικος, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας διόρισε κουροπαλάτη όχι τον Αδαρνάση Δ΄, αλλά τον εξάδερφό του Γκούργκεν Α΄ του Τάο. Η επακόλουθη προσπάθεια του Νάσρα να εκτοπίσει τον Αδαρνάσης Δ΄ από την πατρογονική κληρονομιά ηττήθηκε με τη βοήθεια του Αρμένιου βασιλιά Ασότ Α΄ το 888. ^[2] Η νίκη επέτρεψε στον Aδαρνάση Δ΄ να διεκδικήσει μία βασιλική θέση για τον εαυτό του. Ο ιστορικός Βαλέρι Σιλογκάβα έχει υποθέσει, ότι η στέψη του Aδαρνάση Δ΄ ως βασιλιά θα μπορούσε να έγινε, σε μια συμβολική κίνηση, στην αρχαία Ιβηρική πρωτεύουσα Μτσχέτα, όπως υποδηλώνει μία επιγραφή σε γραφή ασομταβρούλι -πιθανώς αποκατάσταση τον 17ο αι. μίας παλαιότερης επιγραφής- στο Μοναστήρι του Σάμταβρο. ^[4]

Συμμαχώντας με τους ανασυνταγμένους Αρμένιους, ο Aδαρνάσης Δ΄ ξεκίνησε στη συνέχεια, από τη βάση του στο Κάτω Τάο, μία πολιτική επέκτασης. Μη όντας κουροπαλάτης και έχοντας μπροστά του το παράδειγμα της Αρμενίας, ο Aδαρνάσης Δ΄ ανέλαβε τον τίτλο του βασιλιά και στη συνέχεια νίκησε τον αντίπαλό του κουροπαλάτη Γκούργκεν. Η Βυζαντινή κυβέρνηση προσαρμόστηκε στις περιστάσεις και, μετά το τέλος του Γκούργκεν το 891, αναγνώρισε τον Αδαρνάση ως κουροπαλάτη. ^[2]

Ο Aδαρνάσης Δ΄ αντάμειψε τη βοήθεια της Aσότ της Αρμενίας με σταθερή πίστη, η οποία συνεχίστηκε στη βασιλεία τού διαδόχου τού Aσότ, Σμπατ Α΄, τον οποίο ο Aδαρνάσης Δ΄ βοήθησε να κερδίσει το στέμμα σε δυναστικούς αγώνες το 890 και αργότερα ενώθηκε μαζί του εναντίον του Αχμέντ ιμπν-Ισά του Ντιγιαρμπακίρ, του πρώην κυβερνήτη (ορισμένου από τον χαλίφη) της Αρμινίγιας. Με τη σειρά του ο Σμπατ αναγνώρισε τη βασιλική ιδιότητα του Aδαρνάση Δ΄ και τον έστεψε προσωπικά το 899. Οι δύο άνδρες συνεργάστηκαν, για να νικήσουν το 904 τον Κωνσταντίνο Γ΄ βασιλιά της Αμπχαζίας, κοινό τους συγγενή, ο οποίος ανταγωνιζόταν τον Αδαρνάση Δ΄ στην ηγεμονία της Εσωτερικής Ιβηρίας (δουκάτο του Κάρτλι) και ανταγωνιζόταν τον [Σμπατ στο Γκογκαρένε (Τασίρ-Τζοραγκέτ ). Ο Αδαρνάσης Δ΄ συνέλαβε τον Κωνσταντίνο Γ΄ και τον παρέδωσε στον Σμπατ. Αλλά ο τελευταίος, με την πρόθεση να εξισορροπήσει την αυξανόμενη δύναμη του Aδαρνάση Δ΄ και να επεκτείνει την Αρμενική επιρροή στη δυτική Γεωργία, απελευθέρωσε τον αιχμάλωτό του. Αυτή η κίνηση έστρεψε τον Αδαρνάσηε Δ΄ εναντίον του Σμπατ και η ρήξη και η έχθρα που ακολούθησε αποδυνάμωσαν και τους δύο μονάρχες: ο Αδαρνάσης Δ΄ εκτοπίστηκε από τον Κωνσταντίνο Γ΄. Ήταν αντιβασιλιάς του Κάρτλι το 904, ενώ ο Σμπατ ηττήθηκε και βασανίστηκε μέχρι θανάτου από τον Γιουσούφ, έναν Σατζίδη ηγεμόνα του Αζερμπαϊτζάν το 914. Ως αποτέλεσμα αυτών των γεγονότων, ο Aδαρνάσης Δ΄ υποβιβάστηκε στο μερίδιο από τις κληρονομικές εκτάσεις των Βαγρατιδών στο Τάο. ^[2] Ανοικοδόμησε την εκκλησία της Μπάνα στο Τάο και την έκανε έδρα επισκόπου. ^[5]

Η σύζυγος του Aδαρνάση Δ΄ δεν είναι γνωστή. Επέζησαν αυτού πέντε παιδιά:

• Δαβίδ Β΄ απεβ. το 937, τιτουλάριος βασιλιάς της Ιβηρίας.
• Aσότ Β΄ απεβ. το 954, πρίγκιπας του Τάο, κουροπαλάτης.
• Βαγράτ Α΄ απεβ. το 945, πρίγκιπας του Τάο-Κλαρτζέτι, μάγιστρος.
• Σουμπάτ Α΄ απεβ. το 958, πρίγκιπας του Τάο και τιτουλάριος βασιλιάς της Ιβηρίας.
  • Βαγράτ Β΄ 937-994, πρίγκιπας του Τάο-Κλαρτζέτι και τιτυουλάριος βασιλιάς της Ιβηρίας-Κάρτλι.
• Ανώνυμη κόρη, παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γ΄ της Αμπχαζίας.
• Πιθανώς, μία ανώνυμη κόρη, παντρεύτηκε με τον αρχιστράτηγο (sparapet) Αμπάς, αδελφό του Ασώτιος Α΄ της Αρμενίας.