Ασπίδα

Η ασπίδα είναι το αρχαιότερο αμυντικό όπλο. Η μορφή της καθώς και η κατασκευή της ήταν διαφορετική από τόπο σε τόπο και από χρόνο σε χρόνο. Έτσι έχουμε ξύλινες, σιδερένιες, δερμάτινες, ορειχάλκινες και ακόμη ορθογώνιες, στρογγυλές, τριγωνικές κ.ά.

Ασπίδα που βρέθηκε στους Δελφούς

Ιστορία

Αρχαία Ελλάδα

Στους ομηρικούς χρόνους οι ασπίδες κάλυπταν όλο το σώμα και ήταν φτιαγμένες από ξύλο και βοδινά δέρματα.

Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να τις διακοσμούν με σύμβολα και παραστάσεις και τις θεωρούσαν δείγματα τιμητικών διακρίσεων. Ακόμη ξέρουμε τα λόγια που έλεγαν οι Σπαρτιάτισσες στα παιδιά τους πριν τη μάχη: «ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς» Η φράση αναφέρεται στο έργο του Πλουτάρχου Λακαινῶν Ἀποφθέγματα (Ηθικά), ως φράση που είπε μια άγνωστη Σπαρτιάτισσα: «Ἄλλη προσαναδιδοῦσα τῷ παιδὶ τὴν ἀσπίδα καὶ παρακελευομένη· “τέκνον”, ἔφη, “ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς”», που δείχνει πόσο προσβλητικό θεωρούσαν την εγκατάλειψή της στο πεδίο της μάχης. Ο ρίψασπις (αυτός που πετούσε την ασπίδα και έφευγε) αποδοκιμαζόταν από όλους και τιμωρούνταν ποινικά.

Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία - Μεσαίωνας

Οι Ρωμαίοι είχαν μικρότερες ορθογώνιες ή στρογγυλές ασπίδες για τους αξιωματικούς. Στον Μεσαίωνα, η ασπίδα ήταν όπλο τόσο του πεζικού, όσο και του ιππικού και ήταν ζωγραφισμένη με παραστάσεις ή οικόσημα των ιπποτών. Μερικές φορές ήταν μυτερή στο μέσο, οπότε γινόταν και επιθετικό όπλο. Ήταν κατασκευασμένη από μέταλλο και κρατιόταν με το αριστερό χέρι.

Μεταγενέστερη χρήση

Η ασπίδα έχασε την αξία της με την εμφάνιση των πυροβόλων όπλων και υπέπεσε σε αχρηστία στο πεδίο της μάχης. Σήμερα χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις που δεν υφίσταται χρήση πυροβόλων όπλων, όπως από τμήματα ελέγχου ταραχών της αστυνομίας.