Γεώργιος Βέροβιτς

Ο Βέροβιτς γεννήθηκε στη Σκόδρα, στο ομώνυμο Σαντζάκι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας (σήμερα βόρεια Αλβανία). Ήταν σερβικής/μαυροβουνιακής καταγωγής^[1][2][3] και ο τελευταίος μια σειράς Οθωμανών πασάδων της οικογένειας Βεροβιτς^[4]. Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία του 19ου αιώνα η κυβέρνηση ζητούσε από Χριστιανικές οικογένειες να στείλουν τους γιους τους να σπουδάσουν στην Κωνσταντινούπολη, ώστε να προκύψουν χριστιανοί διοικητές για επαρχίες με χριστιανική πλειοψηφία.

Διορίστηκε σε αρκετές διοικητικές θέσεις στην Τουρκία. Πριν έρθει στη Σάμο, ήταν σύμβουλος στη διοίκηση του βιλαετίου της Κρήτης. Στη Σάμο έφτασε εν μέσω ένοπλης εξέγερσης από τον Ελληνικό πληθυσμό. Ο Τουρκικός στρατός επρόκειτο να στείλει εκστρατευτικό σώμα για τιμωρία του πληθυσμού, αλλά με την παρέμβασή του επήρθε αμοιβαία αποδεκτός συμβιβασμός. Οι Έλληνες τον αποδεχόταν σαν ανεξάρτητο Πρίγκιπα, και ο Σουλτάνος τον θεωρούσε Πασά του.

Τακτοποίησε τα οικονομικά του νησιού και γενικά ήταν επιτυχημένος στην διοίκησή του και δημοφιλής στους Σάμιους. Μεταξύ άλλων μέτρων, προσπάθησε ανεπιτυχώς να θεσπίσει τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά ενίσχυσε την ελευθερία του Τύπου, προώθησε τη γεωργία, και το 1895 ίδρυσε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σάμου.

Σε ένα λόγο του στο Σαμιακό Κοινοβούλιο είπε: "Το Κοινοβούλιο και εγώ έχουμε κοινά όρια. Δεν θα πρέπει να παραβαίνετε τα δικά μου, και ούτε κι εγώ τα δικά σας. Έτσι, θα είμαστε φίλοι για πάντα".

Μεταφέρθηκε σε νέα θέση από την Υψηλή Πύλη ενώ ήταν σε περιοδεία στην περιοχή του Μαραθόκαμπου. Η αναχώρησή του δεν έγινε δεκτή θετικά από τον πληθυσμό της Σάμου.

Το 1897 έγινε εξέγερση από τον πληθυσμό της Κρήτης, και ο Πασάς Βέροβιτς στάλθηκε από την Πύλη σαν Γενικός Διοικητής, με την προσδοκία να πετύχει παρόμοιο συμβιβασμό με εκείνον που είχε πετύχει στη Σάμο^[5]. Δυστυχώς η διαμάχη στην Κρήτη ήταν ήδη βαθιά, και παρόλο που οι Έλληνες τον έβλεπαν ευνοϊκά, ο Τουρκικός πληθυσμός και στρατός αρνήθηκαν να τον υπακούσουν. Ο Σουλτάνος προσπάθησε να παρέμβει υπέρ του απονέμοντάς του την τιμή του Τάγματος του Οσμανιέ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα^[6]. Μάλιστα, συνελήφθη από Τούρκο στρατιωτικό διοικητή. Οι Μεγάλες Δυνάμεις που είχαν επιβάλει στο νησί αποκλεισμό παρενέβησαν για να τον ελευθερώσουν. Κατόπιν του δόθηκε ένα απόσπασμα του στρατού του Μαυροβουνίου για σωματοφύλακές του. Η άφιξή τους στα Χανιά έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τον Ελληνικό πληθυσμό. Μετά την εγκαθίδρυση της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας, ο Πασάς Βέροβιτς παρέδωσε τα κλειδιά του φρουρίου των Χανίων στον Πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας και αποσύρθηκε στη Βενετία.