Ευκτική (αρχαία ελληνικά)

γραμματική διάθεση στα αρχαία ελληνικά ρήματα.

Η ευκτική είναι μια έγκλιση στα αρχαία ελληνικά ρήματα. Χρησιμοποιείται για να εκφράσει ευχές.

Η ευκτική χρησιμοποιείται στον ενεστώτα, τον αόριστο, τον παρακείμενο και τον μέλλοντα και στις τρεις φωνές (ενεργητική, μέση και παθητική). Έχει πέντε κύριες χρήσεις:

  • Εκφράζει επιθυμίες για το μέλλον.
  • Για να γίνει αναφορά σε μια υποθετική κατάσταση στο μέλλον.
  • Σε προτάσεις που εκφράζουν σκοπό ή τις ενδοιαστικές προτάσεις με σημασία ιστορικού χρόνου. Η υποτακτική διάθεση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενδοιαστικές προτάσεις για να αναφερθεί στο παρελθόν.
  • Σε δευτερεύουσες προτάσεις αφορά επαναλαμβανόμενα γεγονότα με παρελθοντική σημασία.
  • Για να επιδείξει τον πλάγιο λόγο με παρελθοντική σημασία.

Μαζί, η ευκτική και η υποτακτική καλύπτουν τις περισσότερες χρήσεις της λατινικής υποτακτικής, ωστόσο για αντιπαραδειγματικές καταστάσεις στο παρόν ή το παρελθόν ο υπερσυντέλικος και ο αόριστος χρησιμοποιούνται γι'αυτό στα αρχαία ελληνικά.

Με την πάροδο των αιώνων, η χρήση της ευκτικής υποχώρησε σταδιακά, και πλέον δεν υπάρχει στα ελληνικά.

Κλίση

Παρακάτω δίνεται η κλίση του ρήματος λύω στην ευκτική.

Στην ενεργητική φωνή[1]
ΕνεστώταςΜέλλονταςΑόριστοςΠαρακείμενος
λύοιμιλύσοιμιλύσαιμιλελύκοιμι/ λελυκώς, -υία, ός είην
λύοιςλύσοιςλύσαις/λύσειαςλελύκοις/ λελυκώς, -υία, ός είης
λύοιλύσοιλύσαι/λύσειε(ν)λελύκοι/ λελυκώς, -υία, ός είη
λύοιμενλύσοιμενλύσαιμενλελύκοιμεν/ λελυκότες, -υίαι, ότα είημεν/ είμεν
λύοιτελύσοιτελύσαιτελελύκοιτε/ λελυκότες, -υίαι, ότα είητε/ είτε
λύοιενλύσοιενλύσαιεν/λύσειανλελύκοιεν/ λελυκότες, -υίαι, ότα είησαν/ είεν
Στην μέση φωνή[2]
ΕνεστώταςΜέλλονταςΑόριστοςΠαρακείμενος
λυοίμηνλύσοιμηνλυσαίμηνλελυμένος, -η, -ο,

είην, είης, είη

λύοιολύσοιολύσαιο
λύοιτολύσοιτολύσαιτο
λυοίμεθαλυσοίμεθαλυσαίμεθαλελυμένοι, -αι, -α,

είημεν (είμεν), είητε (είτε), είησαν (είεν)

λύοισθελύσοισθελύσαισθε
λύοιντολύσοιντολύσαιντο

Παραπομπές