Ιερά Μητρόπολις Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος
Η Ιερά Μητρόπολις Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος είναι μια από τις σαράντα έξι Μητροπόλεις της Παλαιάς Ελλάδας και ογδόντα δύο συνολικά της Εκκλησίας της Ελλάδος[1].
| Ιερά Μητρόπολις Θηβών, Λεβαδείας και Αυλίδος | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Xώρα | Ελλάδα |
| Έδρα | Λιβαδειά |
| Υπαγωγή | Εκκλησία της Ελλάδος |
| Έκταση | 3.074 τ.χλμ. |
| Αρχιερατικές περιφέρειες | 14 |
| Ενορίες | 112 |
| Ναοί | 705 |
| Μονές | 20 |
| Μητροπολιτικός ναός | Εισοδίων της Θεοτόκου Λιβαδειάς |
| Ιεραρχία | |
| Μητροπολίτης | Γεώργιος Α΄ |
| Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος | Οικονόμος π. Ανδρέας Δάρρας |
| Εφημέριοι | 137 |
| Διάκονοι | 1 |
Η Μητρόπολη καλύπτει έκταση 3.074 τ.χλμ.[2] και περιλαμβάνει τους δήμους Λεβαδέων, Αλιάρτου - Θεσπιέων, Διστόμου - Αράχοβας - Αντίκυρας (εκτός από τη Δημοτική Ενότητα Αντίκυρας που ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Φωκίδος), Θηβαίων, Ορχομενού και Τανάγρας, καθώς και τη Δημοτική Ενότητα Αυλίδας του Νομού Ευβοίας[2]. Έχει έδρα τη Λιβαδειά, πρωτεύουσα του νομού Βοιωτίας, όπου βρίσκεται ο Μητροπολιτικός Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Ο σημερινός Μητροπολίτης είναι ο Σεβασμιώτατος Γεώργιος Α΄, ο οποίος αποτελεί τον εξηκοστό πέμπτο Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας από τις 24 Ιουνίου 2008, οπότε εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος[3].
Ιστορικά στοιχεία
Η ιστορία της Μητρόπολης Θηβών ξεκίνησε από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια και συγκεκριμένα όταν ο Απόστολος Παύλος διέδωσε τον Χριστιανισμό αρχικά στην πόλη της Θήβας και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Βοιωτία[2]. Η Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας αποτελεί μία από τις ιστορικότερες Μητροπόλεις της Εκκλησία της Ελλάδος. Αρχικά δημιουργήθηκε ως Επισκοπή Θηβών στις αρχές του πρώτου αιώνα, στα τέλη του ένατου αιώνα μετονομάστηκε σε Αρχιεπισκοπή Θηβών, τον δωδέκατο αιώνα προήχθη σε Μητρόπολη Θηβών, τον δέκατο όγδοο αιώνα σε Επισκοπή Βοιωτίας, το 1852 σε Επισκοπή Θηβών και Λεβαδείας και το 1922 σε Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας όπου και απέκτησε τη σημερινή της μορφή.[2]
Ο πρώτος Επίσκοπος Θηβών ήταν ο Απόστολος Ρούφος το 56-57 μ.Χ. ο οποίος επιλέχθηκε από τον Απόστολο Παύλο συνοδευόμενος από τον Ευαγγελιστή Λουκά και μαρτύρησε ή επί Αυτοκράτορα Νέρωνα το 64 μ.Χ. ή επί Αυτοκράτορα Δομιτιανού το 81-96 μ.Χ.[2] Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, από τη δημιουργία της Μητρόπολης έως και σήμερα έχουν διατελέσει εξήντα πέντε Μητροπολίτες. Σημαντικός Μητροπολίτης υπήρξε ο Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης, που διετέλεσε Μητροπολίτης Θηβών το 1144 έως το 1180, και είχε πολύ μεγάλο κοινωνικό έργο, γι' αυτό και του χάρισαν το όνομα «Νέος Ελεήμων» και αποτελεί τον πολιούχο Άγιο της Θήβας. Επίσης ο Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης είναι ο Μητροπολίτης με τη μεγαλύτερη διάρκεια σε αυτή τη θέση, καθώς παρέμεινε για τριανταέξι χρόνια. Άλλοι σπουδαίοι Μητροπολίτες ήταν ο Νικόδημος Γραικός και ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Β´.
Κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκαν διάφορες παραλλαγές για τον τίτλο του Μητροπολίτη. Αυτές ήταν: «Επίσκοπος Θηβών», «Αρχιεπίσκοπος Θηβών», την εποχή της Τουρκοκρατίας «Μητροπολίτης Θηβών και Ὑπέρτιμος καί έξαρχος πάσης Βοιωτίας», «Επίσκοπος Βοιωτίας» τον δέκατο όγδοο αιώνα και «Επίσκοπος Θηβών και Λεβαδείας» από το 1852 έως το 1922[2]. Η σύγχρονη εκδοχή του τίτλου είναι «Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας» και καθιερώθηκε το 1922.Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή εγκαταστάθηκαν στην περιοχή οικογένειες Μικρασιατών που μετέφεραν μαζί τους και ιερά κειμήλια. Η εικόνα της Αγίας Άννας από τη Σμύρνη φυλάσσεται σήμερα προς προσκύνηση στη γυναικείο μοναστήρι της Αναλήψεως του Κυρίου (Σκούρτα Βοιωτίας).[4]
Επισκοπικός κατάλογος
Η επιλογή των Μητροπολιτών από το έτος 1143, την εποχή που Μητροπολίτης Θηβών ήταν ο Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης καθοριζόταν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Από εκείνη την εποχή η Μητρόπολη Θηβών και η η μετέπειτα Επισκοπή Βοιωτίας μέχρι τη διακήρυξη της ανεξαρτησία της Εκκλησίας της Ελλάδος στις 25 Ιουλίου 1833 που επικυρώθηκε από τον Βασιλιά Όθωνα το Βασιλικό Διάταγμα με τον τίτλο «Διακήρυξις περί της Ανεξαρτησίας της Εκκλησίας της Ελλάδος» και διορίστηκε η πρώτη πενταμελής Διαρκής Σύνοδος Ιεραρχών και την τελική αναγνώριση στις 29 Ιουνίου 1850, υπάγονταν στο Οικουμενικό πατριαρχείο και εκλέγονταν Μητροπολίτες από αυτό[2]. Ύστερα από την αναγνώριση της Εκκλησίας της Ελλάδος, και τη μετονομασία της Επισκοπής Βοιωτίας σε Επισκοπή Θηβών και Λεβαδείας το 1852, οι Μητροπολίτες επιλέγονται από την Ιερά της Σύνοδο[5].
| Όνομα | Έτη | Σχόλια |
|---|---|---|
| Ρούφος | 1ος αιώνας | |
| Κλεόνικος | ~ 325 | |
| Ιούλιος ή Ιουλιανός | 342 – 343 | |
| Μόσχος | ~ 343 | |
| Ανύσιος | ~ 431 | |
| Αδριανός | 440, 461 | |
| Αρχέτιμος | 451, 458 | |
| Συμεών Α΄ | Αρχές 6ου αιώνα | |
| Ελπίδιος | ~ 531 | |
| Ανώνυμος | τέλος 6ου αιώνα – αρχές 7ου αιώνα | |
| Ιππόλυτος | μέσα 7ου ή 8ου αιώνα | |
| Γερμανός | 8ος ή 9ος αιώνας | |
| Μαρκιανός | 869, 879 | |
| Ιωάννης Α΄ | μεταξύ 10ου – 11ου αιώνα | |
| Ιωάννης Β΄ Κοσίφης | ~ 1072 | |
| Πέτρος | ~ 1079[6] | |
| Ανώνυμος | 1080 – 1089 | |
| Κωνσταντίνος | 11ος αιώνας[7] | |
| Νικήτας | τέλος 11ου αιώνα[6] | |
| Ιωάννης Γ΄ | 1116 – 1117 | |
| Ιωάννης Δ΄ ο Καλοκτένης | 1144 – 1180 | |
| Μανουήλ | 1204, 1206 | |
| Συμεών Β΄ ο Κρής | 1350 – 1357 | |
| Σίμων | ~ 1360 | |
| Ανώνυμος | ~ 1437 | |
| Γρηγόριος Α΄ | ~ 1490 | |
| Ιωάσαφ Α΄ ο Μακρής | 1541[8] – 1565 | |
| Λαυρέντιος | πριν τον Ιούνιο 1583[9] – 1597 | |
| Ιωάσαφ Β΄ | 1604 – 1606 | |
| Παΐσιος | ~ 1614[10] | |
| Γρηγόριος Β΄ | 1614 – 1616 | |
| Μητροφάνης Α΄ | 1621 – 1626 | παραιτήθηκε[11] |
| Δανιήλ Α΄ | 24 Μαρτίου 1626 – 1627 | από Ωρεών[11] |
| Παρθένιος | 1627 – 1634 | α΄ θητεία, καθαιρέθηκε[12], μετέπειτα Σάμου[13] |
| Κλήμης | 22 Νοεμβρίου 1634[14] – 1648 | καθαιρέθηκε[15] |
| Δανιήλ Β΄ | Ιανουάριος 1648[15] – Νοέμβριος 1652 | |
| Παρθένιος | Νοέμβριος 1652 – Μάρτιος 1657 | β΄ θητεία, από Σάμου |
| Ιεζεκιήλ | Μάρτιος 1657[16] – 1666 | εγκατέλειψε την Μητρόπολη, καθαιρέθηκε[17] |
| Ιερόθεος | 1666 – 1695 | |
| Αθανάσιος Α΄ | 1700 – 1721 | |
| Ιωακείμ | ~ 1710 | |
| Δαμιανός | ~ 1721 | |
| Ανώνυμος | ~ 1722 | |
| Μακάριος Φιλάρετος | ~ 1729 | |
| Γεράσιμος Σαντοριναίος | ~ 1733 | |
| Ανανίας Α΄ | 1734 – 1737 | |
| Αθανάσιος Β΄ | ~ 1740 | |
| Μητροφάνης Β΄ | ~ 1744 | |
| Πανάρετος | ~ 1746 | |
| Άνθιμος | Δεκέμβριος 1752[18] – Μάιος 1764 | κατόπιν Νικαίας[19] |
| Αγάπιος | 1764 – 1774 | |
| Αθανάσιος Γ΄ | 1773 – 1790 | |
| Τιμόθεος ο από Δαμαλών | ; – 1793 † | |
| Κύριλλος (Μουρούζης) | Σεπτέμβριος 1793 – Αύγουστος 1812[20] † | |
| Ανανίας Β΄ (Βαλέτας) | Αύγουστος 1812 – Αύγουστος 1820 † | |
| Παΐσιος | Αύγουστος 1820 – 13 Ιουλίου 1849 † | από επίσκοπος Περιστεράς |
| Αβράμιος (Αναργύρου) | 30 Οκτωβρίου 1852 – 21 Οκτωβρίου 1858 † | |
| Δοσίθεος (Ασημακίδης) | 23 Νοεμβρίου 1858 – Δεκέμβριος 1886 | παραιτήθηκε |
| Ιερώνυμος Α΄ (Βλαχάκης) | 13 Ιουνίου 1901 – 5 Σεπτεμβρίου 1909 † | |
| Συνέσιος (Φιλιππίδης) | 20 Μαΐου 1912 – 27 Φεβρουαρίου 1944 † | |
| Πολύκαρπος (Κουτσοπίδης) | 2 Μαρτίου 1944 – αρχές Δεκεμβρίου 1957 | |
| Δωρόθεος (Βασιλάς) | 10 Δεκεμβρίου 1957 – 1 Νοεμβρίου 1966 | από Παραμυθίας |
| Νικόδημος (Γραικός) | 8 Ιουνίου 1967 – 1981 | |
| Ιερώνυμος Β΄ (Λιάπης) | 4 Οκτωβρίου 1981 – 7 Φεβρουαρίου 2008 | κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών |
| Γεώργιος (Μαντζουράνης) | 24 Ιουνίου 2008 – σήμερα | |
Πρόσφατες εκλογές
Το 1981, έπειτα από την παραίτηση του Μητροπολίτη Νικόδημου Γραικού, πραγματοποιήθηκαν εκλογές, κατά τις οποίες ο Ιερώνυμος Λιάπης εξελέγη παμψηφεί Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας. Η χειροτονία του πραγματοποιήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1981 στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών, προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ[21].
Στις 7 Φεβρουαρίου 2008 ο Μητροπολίτης Ιερώνυμος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος και στις 24 Ιουνίου του ίδιου χρόνου πραγματοποιήθηκαν εκλογές στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος για ανάδειξη νέου Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας. Σε αυτές, ο Γεώργιος Μαντζουράνης έλαβε 65 ψήφους (έναντι μίας που έλαβαν οι Αρχιμανδρίτες Νεκτάριος Αντωνόπουλος και Εμμανουήλ Σιγάλας και 6 λευκών) και εξελέγη νέος Μητροπολίτης, διαδεχόμενος τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο Β´[22].
Δείτε επίσης
Παραπομπές
Πηγές
- Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια Μαρτίνου, Θηβών και Λεβαδείας Μητρόπολις, τόμος 6, σελ. 516
- Αποστολόπουλος, Δημήτρης Γ. (1987). Η Νομική Συναγωγή Του Δοσιθέου. Μία Πηγή Και Ένα Τεκμήριο. Αθήνα: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών.
- Laurent, V. (1963). Le Corpus des sceaux de l' empire Byzantin. V.1 (L'eglise) (στα Γαλλικά). Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.