Κατάληψη του MV Maersk Alabama

περιστατικό πειρατείας

Η κατάληψη του MV Maersk Alabama ήταν μια σειρά γεγονότων, συμπεριλαμβανομένης πειρατείας, η οποία ξεκίνησε με την κατάληψη του εμπορικού πλοίου MV Maersk Alabama από 4 Σομαλούς πειρατές, 240 ναυτικά μίλια νοτιοανατολικά της Σομαλικής πόλης-λιμανιού του Έιλ. Αυτό το γεγονός έληξε με την επιτυχημένη προσπάθεια διάσωσης από το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό στις 12 Απριλίου 2009.[1] Ήταν η πρώτη επιτυχημένη πειρατική κατάληψη πλοίου του Εμπορικού Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών υπό Αμερικανική σημαία μετά τις αρχές του 19ου αιώνα. Ήταν το 6ο πλοίο μέσα σε μια εβδομάδα στο οποίο επιτέθηκαν πειρατές, οι οποίοι προηγουμένως είχαν λάβει λύτρα εκατομμυρίων δολαρίων.

Κατάληψη του MV Maersk Alabama
Επιχείρηση Συμμαχικός Προστάτης
Υπέρυθρη εναέρια επιτήρηση του πλοίου ΜV Maersk Alabama στις 9 Απριλίου.
Χρονολογία8–12 Απριλίου 2009 ; πριν από 13 χρόνια
Τόπος240 nmi (440 km; 280 mi) έξω από τη Σομαλία
ΈκβασηΌλοι οι όμηροι σώθηκαν
3 πειρατές νεκροί, 1 πειρατής αιχμάλωτος
Αντιμαχόμενοι
ΜV Maersk Alabama
Yποστηριζόμενοι από:
Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ
Ηγετικά πρόσωπα

Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ

Ρίτσαρντ Φίλιπς
Αμπντιγουάλι Αμπντικαντίρ Μούσα
Δυνάμεις
23 άτομα πληρώματος
4 πειρατές
Απώλειες
Καμία
3 νεκροί; 1 αιχμάλωτος

Η ιστορία του γεγονότος αυτού αποτυπώθηκε στο βιβλίο A Captain's Duty: Somali Pirates, Navy SEALs and Dangerous Days at Sea (2010) από τους Στέφαν Τάλτυ και τον καπετάνιο Ρίτσαρντ Φίλιπς, ο οποίος ήταν αρχηγός του πλοίου κατά τη διάρκεια της κατάληψης. Αργότερα, η ιστορία αυτή έγινε η βάση για την ταινία Captain Phillips (2013) με τον Τομ Χανκς στον ομότιτλο ρόλο και τον Μπαρκάντ Άμπντι στον ρόλο του Αμπντουάλι Μούσα.

Χρονολόγιο γεγονότων

Κατάληψη

Το πλοίο, με πλήρωμα 20 ανδρών, φορτωμένο με 17.000 τόνους φορτίου ήταν προγραμματισμένο για τη Μομπάσα της Κένυας. Στις 8 Απριλίου 2009, 4 πειρατές πάνω στο FV Win Far 161 επιτέθηκαν στο πλοίο. Και οι 4 ήταν ηλικίας 17 με 19 χρονών, σύμφωνα με τον Υπουργό Άμυνας των Η.Π.Α Ρόμπερτ Γκέιτς.

Τα μέλη του πληρώματος του Maersk Alabama είχαν λάβει αντιπειρατική εκπαίδευση από τις σχολές συνδικαλιστικής συμμόρφωσης και είχαν κάνει εξάσκηση στο πλοίο την προηγούμενη ημέρα. Η εκπαίδευσή τους περιελάμβανε τη χρήση μικρο-όπλων, αντιτρομοκρατία, βασική ασφάλεια, πρώτες βοήθειες και άλλα, σχετικά με την ασφάλεια, θέματα. Όταν ο συναγερμός πειρατών χτύπησε νωρίς την Τετάρτη 8 Απριλίου, ο αρχιμηχανικός Μάικ Πέρρυ πήγε τα 14 από τα μέλη του πληρώματος σ'ένα "ασφαλές δωμάτιο", στο οποίο οι μηχανικοί βρίσκονταν σε διαδικασία οχύρωσης για αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Καθώς οι πειρατές πλησίαζαν, το υπόλοιπο πλήρωμα άναψε φωτοβολίδες - επιπλέον ο Πέρρυ και ο βοηθός μηχανικού Ματ Φίσερ κούναγαν το πηδάλιο του πλοίου, με αποτέλεσμα να χτυπήσουν και να τρυπήσουν το πειρατικό φουσκωτό.

Παρ'όλα αυτά, οι πειρατές επιβιβάστηκαν. Ο Πέρρυ είχε τον έλεγχο του κεντρικού συστήματος μακριά από τη γέφυρα και ο Ματ Φίσερ είχε πάρει τον έλεγχο του τιμονιού. Ο Πέρρυ, τότε, έκλεισε όλα τα συστήματα του πλοίου και το πλοίο σκοτείνιασε. Οι πειρατές αιχμαλώτισαν τον καπετάνιο Ρίτσαρντ Φίλιπς κι άλλα μέλη του πληρώματος, λεπτά μετά την επιβίβαση, αλλά σύντομα κατάλαβαν ότι δεν μπορούσαν να ελέγξουν το πλοίο.

Ο Πέρρυ παρέμεινε έξω από το ασφαλές δωμάτιο περιμένοντας, κρατώντας μαχαίρι, για μια επίσκεψη από τους πειρατές που προσπαθούσαν να βρούν τα κρυμμένα μέλη του πληρώματος, ώστε να λάβουν τον έλεγχο και να πάνε το πλοίο στη Σομαλία. Ο Πέρρυ έβαλε τρικλοποδιά στον αρχηγό των πειρατών και τον αιχμαλώτισαν, μετά από κυνήγι γάτας-σκύλου σ'ενα σκοτεινό μηχανοστάσιο. Τα μέλη που φύλαγαν τσίλιες εκείνη τη στιγμή μαχαίρωσαν στο χέρι έναν εκ των πειρατών.

Το πλήρωμα προσπάθησε να ανταλλάξει τον πειρατή που είχαν αιχμαλωτίσει για τον καπετάνιο, αλλά η ανταλλαγή πήγε στράφι και, αφού τα μέλη απελευθέρωσαν τον πειρατή, οι πειρατές αρνήθηκαν να κρατήσουν τη συμφωνία. Ο καπετάνιος Φίλιπς συνόδευσε τους πειρατές σε μια σωσίβια λέμβο για να τους δείξει πώς να τη λειτουργήσουν, αλλά τότε εκείνοι έφυγαν μαζί με τον καπετάνιο.

Στις 8 Απριλίου 2009, το αντιτορπιλικό USS Bainbridge εστάλη στον Κόλπο του Άντεν ως απάντηση στην κατάσταση ομήρου και έφτασε στο Maersk Alabama νωρίς στις 9 Απριλίου.

Το Maersk Alabama τότε συνοδεύτηκε μακριά από τη θέση του, μαζί με τη συνοδεία των ενόπλων δυνάμεων, προς τον προγραμματισμένο του προορισμό στη Μομπάσα όπου ο καπετάνιος Λάρρυ Ντ. Άασχειμ ξαναπήρε τον έλεγχο του πλοίου. Ο Φίλιπς είχε πάρει τη θέση του Άασχειμ 9 μέρες πριν. Το CNN και το Fox News χρησιμοποίησαν λόγια πηγών τα οποία έλεγαν ότι η στρατηγική των πειρατών ήταν να περιμένουν την άφιξη κι άλλων κατειλημμένων πλοίων με περισσότερους πειρατές και παραπάνω ομήρους για να τους χρησιμοποιήσουν ως ανθρώπινες ασπίδες.

Διάσωση

Υπήρξε αντιπαράθεση ανάμεσα στο USS Bainbridge, τη φρεγάτα USS Halyburton και τη λέμβο των πειρατών από το Maersk Alabama από τις 9 Απριλίου 2009, όπου κρατούσαν τον καπετάνιο Ρίτσαρντ Φίλιπς όμηρο. Η ίδια η λέμβος ήταν καλυμμένη και είχε πολλά τρόφιμα και πολύ νερό, αλλά έλειπαν βασικές ανέσεις, όπως τουαλέτα ή αερισμός. Το Bainbridge ήταν εξοπλισμένο με έναν βόμβο ScanEagle και καράβια RHIB. Το Halyburton είχε δύο ελικόπτερα SH-60B στο πλοίο. Και τα δύο πλοία έμειναν αρκετές εκαντοντάδες μέτρα μακριά, έξω από το πεδίο βολής των πειρατών. Ένα αεροσκάφος παρακολούθησης P-3 Orion εξασφάλισε αεροφωτογραφίες και αναγνώριση. Εγκαταστάθηκε ραδιοεπικοινωνία μεταξύ των δύο πλοίων. Τέσσερα ξένα πλοία, κυριαρχημένα από πειρατές, έπλευσαν προς τη λέμβο. Ένα σύνολο 54 ομήρων ήταν σε δύο από τα πλοία, κάτοικοι της Κίνας, Γερμανίας, Ρωσίας, των Φιλιππινών, του Τουβάλου, της Ινδονησίας και της Ταϊβάν.

Στις 10 Απριλίου 2009, ο Φίλιπς προσπάθησε να δραπετεύσει από τη λέμβο αλλά ξανααιχμαλωτίστηκε αφού οι πειρατές πυροβολούσαν. Εκείνοι μετά έριξαν ένα τηλέφωνο - κι έναν ραδιοπομπό δύο διόδων δοσμένο από το Αμερικανικό Ναυτικό - μέσα στον ωκεανό, φοβούμενοι ότι οι Αμερικάνοι χρησιμοποιούσαν κάπως τον εξοπλισμό για να δώσουν οδηγίες στον καπετάνιο. Οι Η.Π.Α τότε έστειλαν ένα άλλο πολεμικό πλοίο, το αμφίβιο πλοίο επίθεσης USS Boxer, στην περιοχή έξω από το Κέρας της Αφρικής. Η στρατηγική των πειρατών ήταν να ενωθούν με τους υπόλοιπους πειρατές, οι οποίοι κρατούσαν διάφορους άλλους ομήρους και να πάνε τον Φίλιπς στη Σομαλία όπου θα μπορούσαν να τον κρύψουν και να κάνουν μια προσπάθεια διάσωσης πιο δύσκολη για τους Αμερικάνους. Το να ρίξουν άγκυρα κοντά σε ακτή θα τους επέτρεπε να φύγουν γρηγορότερα αν δέχονταν επίθεση. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν μεταξύ των πειρατών και του καπετάνιου του Bainbridge, ο οποίος βρισκόταν υπό την καθοδήγηση διαπραγματευτών καταστάσεων ομήρων του FBI. Οι πειρατές επικοινωνούσαν και με άλλα πειρατικά πλοία μέσω δορυφορικού τηλεφώνου.

Παρ'όλα αυτά, οι διαπραγματεύσεις διαλύθηκαν ώρες αφότου οι πειρατές πυροβόλησαν στο Halyburton, όχι πολλή ώρα μετά την αυγή του Σαββάτου 11 Απριλίου 2009. Η Αμερικανική φρεγάτα δεν πυροβόλησε πίσω και "δεν ήθελε να κλιμακώσει την κατάσταση". Κανένα από τα μέλη του πληρώματος του Halyburton δεν τραυματίστηκε, καθώς οι πυροβολισμοί έπεφταν από έναν πειρατή από την μπροστινή πλευρά της λέμβου.

"Είμαστε ασφαλείς και δεν φοβόμαστε τους Αμερικάνους. Θα αμυνθούμε αν χρειαστεί.", ένας από τους πειρατές είπε μέσω δορυφορικού τηλεφώνου. Η οικογένεια του Φίλιπς είχε μαζευτεί στην αγροικία του στο Βέρμοντ περιμένοντας τη διαλεύκανση της κατάστασης.

Το Σάββατο 11 Απριλίου 2009, το Maersk Alabama λεφτασε στο λιμάνι της Μομπάσα, Κένυα υπό στρατιωτική συνοδεία την Η.Π.Α. Μια ομάδα ασφαλείας 18 ατόμων ήταν επιβιβασμένη στα πλοία. Το FBI τότε ασφάλισε το πλοίο ως σκηνή εγκληματος.

Ο πλοίαρχος Καστελάνο είπε ότι καθώς οι άνεμοι αυξάνονταν, οι διχόνοιες ολοένα και μεγάλωναν ανάμεσα στους πειρατές και "τους ηρεμήσαμε" και τους πείσανε να ρυμουλκηθούν από το Bainbridge.

Την Κυριακή 12 Απριλίου 2009, βατραχάνθρωποι (SEALs) σκοπευτές πυροβόλησαν και σκότωσαν τους τρεις πειρατές στη λέμβο - ο Φίλιπς διεσώθη σε καλή κατάσταση. Ο καπετάνιος του Bainbridge Φρανκ Καστελάνο, έχοντας πάρει προγουμένως άδεια από τις ανώτατες αρχές, διέταξε αυτή τη δράση αφότου διαπίστωσε ότι η ζωή του Φίλιπς βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο, γράφοντας σε εκθέσεις ότι ένας πειρατής στόχευε με τουφέκι ΑΚ-47 στην πλάτη του Φίλιπς. Οι σκοπευτές από την Ομάδα Έξι των βατραχανθρώπων, πυροβόλησαν σχεδόν ταυτόχρονα από την πρύμνη του Bainbridge, σκοτώνοντας τους τρεις πειρατές με σφαίρες στο κεφάλι. Οι βατραχάνθρωποι έφτασαν Παρασκευή απόγευμα αφού έπεσαν από αεροπλάνο μέσα στο νερό κοντά στο Halyburton, το οποίο αργότερα ενώθηκε με το Bainbridge. Εκείνη τη στιγμή, το Bainbridge ρυμουλκούσε τη λέμβο, περιίπου 23 με 27 μέτρα μακριά. Ένας από τους πειρατές που σκοτώθηκαν λεγόταν Αλί Έιντεν Έλμι, το επίθετου κάποιου άλλου ήταν Χαμάκ και ο τρίτος δεν έχει αναγνωριστεί, σύμφωνα με εκθέσεις αγγλόγλωσσων εφημερίδων. Ένας τέταρτος πειρατής, ο Αμπντουάλι Μούσα, πάνω στο Bainbridge και διαπραγματευόμενος για την απελεύθερωση του Φίλιπς καθώς του φρόντιζαν ένα τραύμα που συνέβη στην κατάληψη του Maersk Alabama, παραδόθηκε και συνελήφθη.

Τα πτώματα των τριών νεκρών πειρατών δόθηκαν από το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό σε άγνωστους παραλήπτες στη Σομαλία την τελευταία εβδομάδα του Απριλίου 2009.

Δίκη

Ο επιζών πειρατής, Αμπντουάλι Μούσα, παρέμεινε στο USS Boxer και τελικά πήγε στις Η.Π.Α για να δικαστεί. Σ'ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο στη Νέα Υόρκη, οι εισαγγελείς ανέφεραν κατηγορίες όπως πειρατεία, συνομωσία να πάρει τον έλεγχο ενός πλοίου με τη βία και συνομωσία για διάπραξη ομηρίας. Οι δικηγόροι του Μούσα ζήτησαν να δικαστεί ως ανήλικος, λέγοντας ότι ήταν είτε 15 ή 16 χρονών τη στιγμή της ομηρίας, αλλά το δικαστήριο είπε ότι ο Μούσα δεν ήταν ανήλικος και ότι θα δικαζόταν ως ενήλικας. Αργότερα, παραδέχτηκε ότι ήταν 18 χρονών και δήλωσε ένοχος για τις κατηγορίες πειρατείας και καταδικάστηκε σε 33 χρόνια και 9 μήνες φυλάκισης.

Μήνυση

Στις 27 Απριλίου 2009, το μέλος του πληρώματος του Maersk Alabama Ρίτσαρντ Ε. Χικς έκανε μήνυση ενάντια στον εργοδότη του, Waterman Steamship Corporation και στη Maersk Line, Ltd με την κατηγορία του ότι τους έστειλαν σε νερά με πειρατές κοντά στη Σομαλία.

Παραπομπές