Καταρράκτης (πάθηση)
Καταρράκτης ονομάζεται η θόλωση του φακού του ματιού η οποία οδηγεί σε μείωση της όρασης.[2] Ο καταρράκτης συχνά αναπτύσσεται αργά και μπορεί να επηρεάσει μόνο το ένα ή και τα δύο μάτια.[2] Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν θολή όραση, αχνά χρώματα, άλω γύρω από τα φώτα, προβλήματα με το λαμπερό φως και κακή νυχτερινή όραση.[2] Μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στην οδήγηση, ανάγνωση ή αναγνώριση προσώπων. Η μειωμένη όραση λόγω καταρράκτη μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο πτώσης και θλιψης.[3] Ο καταρράκτης είναι αιτία για πάνω από τις μισές περιπτώσεις τύφλωσης και 33% περιπτώσεις μειωμένης όρασης παγκοσμίως.[4][5]
| Καταρράκτης (πάθηση) | |
|---|---|
 Καταρράκτης όπως φαίνεται σε εξέταση με σχισμοειδή λυχνία | |
| Ειδικότητα | οφθαλμολογία |
| Συμπτώματα | οπτική αναπηρία[1], glare και διπλωπία[1] |
| Ταξινόμηση | |
| ICD-10 | H25-H26, H28, Q12.0 |
| ICD-9 | 369 |
| OMIM | 601371 |
| DiseasesDB | 2179 |
| MedlinePlus | 001001 |
| MeSH | D002386 |
Ο καταρράκτης οφείλεται συχνότερα στο γήρας αλλά μπορεί να προκληθεί από τραύμα ή έκθεση σε ακτινοβολία, μπορεί να είναι παρών στη γέννηση, ή να συμβεί μετά από χειρουργική επέμβαση στο μάτι για κάποιον άλλο λόγο.[2][6] Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τον σακχαρώδη διαβήτη, το κάπνισμα, την παρατεταμένη έκθεση στο φως του Ήλιου και το οινόπνευμα.[2] Ο καταρράκτης οφείλεται στην δημιουργία συσσωματωμάτων πρωτεϊνών στον φακό τα οποία μειώνουν τη μετάδοση φωτός στον αμφιβληστροειδή, στο πίσω τμήμα του ματιού.[2] Η διάγνωση τίθεται με οφθαλμολογική εξέταση.[2]
Η πρόληψη περιλαμβάνει τη χρήση γυαλιών ηλίου και αποφυγή του καπνίσματος.[2] Τα πρώιμα συμπτώματα μπορεί να βελτιωθούν με τη χρήση γυαλιών.[2] Αν αυτό δεν βοηθήσει, η χειρουργική αφαίρεση του θολού φακού και αντικατάστασή του με τεχνητό φακό είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία.[2] Η χειρουργική επέμβαση χρειάζεται μόνο εάν ο καταρράκτης προκαλεί προβλήματα και συνήθως η επέμβαση οδηγεί σε βελτίωση της ποιότητας ζωής.[2][7] Η χειρουργική καταρράκτη δεν είναι εύκολα προσβάσιμη σε πολλές χώρες, και ιδίως σε γυναίκες, όσους ζουν σε αγροτικές περιοχές και όσους δεν ξέρουν ανάγνωση.[6][8]
Περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι είναι τυφλοί λόγω καταρράκτη.[6] Ο καταρράκτης είναι το αίτιο περίπου του 5% των τυφλώσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες και περίπου 60% των τυφλώσεων σε Αφρική και Νότια Αμερική.[8] Τύφλωση λόγω καταρράκτη υπάρχει περίπου σε 10 με 40 ανά 100.000 παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο και 1 με 4 ανά 100.000 παιδιά στον ανεπτυγμένο.[9] Ο καταρράκτης γίνεται συχνότερος με την πρόοδο της ηλικίας.[2] Πάνω από τους μισούς ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταρράκτη στην ηλικία των 80.[2]