Κινεζικός νομικισμός

Ο κινεζικός νομικισμός (κινεζικά: 法家 / φα τζιά)[1] αποτελεί φιλοσοφική και πολιτική σχολή σκέψης με έδρα την Κίνα.[2] Οι μέθοδοι της αντιπροσωπεύουν την ρεαλπολιτίκ τύπου διαχείριση,[3] ως αναγκαίο μέσο για την συντήρηση της κινεζικής κρατικής γραφειοκρατίας.[4]

Το Χαν Φεϊζί, κεντρικό κείμενο του νομικισμού, αντίτυπο του 19ου αιώνα

Επισκόπηση

Αποτελεί το κινεζικό εφάμιλλο του μακιαβελισμού στην Ευρώπη,[5][6] και σε μεγάλο βαθμό αδιαφορεί για τα όποια ηθικά ζητήματα καθώς και το πως θα έπρεπε να είναι μια ιδανική κοινωνία, και επικεντρώνεται στην εξέταση της παρούσας κατάστασης δίνοντας προτεραιότητα και έμφαση στην σταθερότητα της κυβέρνησης και την διατήρηση του στάτους κβο, ως μέσο για την επίτευξη της διατήρησης της τάξης, ασφάλειας, και σταθερότητας.[7] Έχει στενές σχέσεις με άλλες σχολές σκέψεις,[8] εκ των οποίων κάποιες επηρέασαν σημαντικά τον ταοϊσμό,[9] καθώς και τον κομφουκιανισμό. Τα κύρια χαρακτηριστικά της πολιτικής θεωρίας είναι η αυστηρή εφαρμογή των νόμων, η απόδοση ευθυνών, και ο χειρισμός του πολιτικού κεφαλαίου, οδηγούμενα από την πεποίηση πως οι άνθρωποι από την φύση τους είναι εγωιστές και η σταθερότητα σε μια κοινωνία μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο μέσω ισχυρού κεντρικού ελέγχου από το κράτος με απόλυτη υπακοή στις αρχές.[10]

Ως σύστημα εμφανίστηκε αρχικά κατά την περίοδο των εμπόλεμων κρατών (475 - 221 π.Χ.) Οι καθοριστικότερες μορφές της φύσης του νομικισμού υπήρξαν οι Σεν Μπουχάι (400 – 337 π.Χ.) ο οποίος ήταν ο πρώτος που οργάνωσε τις σκέψεις σε σύστημα, και ακολούθησαν οι Σανγκ Γιάνγκ (390–338 π.Χ.), Χαν Φέι (280 – 233 π.Χ.), και Λι Σι (280 - 208 π.Χ.).[11] Ιδιαίτερα οι μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε ο Σανγκ Γιανγκ με επίκεντρο τον νομικισμό, μεταμορφώσαν την περιφερειακή δύναμη του κράτους των Τσιν σε στρατιωτικά ισχυρό και σταθερό βασίλειο με κεντρική διαχείριση,[11] ενώ ο Χαν Φέι υπήρξε ο συγγραφέας του Χαν Φεϊζί το οποίο θεωρείται το σημαντικότερο από όλα τα νομικιστικά κείμενα, με ευρεία και διαχρονική επιρροή στην πολιτική διαχείριση της Κίνας,[12][13][14][15][16] και ο Λι Σι συνέχισε το έργο των προηγούμενων φιλοσόφων εφαρμόζοντας το προς δημιουργία μιας ισχυρής κεντρικής γραφειοκρατίας.[17] Άλλο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του νομικισμού, είναι η Τέχνη του Πολέμου του Σουν Τσου, όπου συνδυάζεται η ταοϊστική φιλοσοφία της απραξίας και αντικειμενικότητας, με τη νομικιστική τακτική της τιμωρίας και της ανταμοιβής ως συστηματικών μέτρων οργάνωσης.[18]

Οι νομικιστές αποτελούσαν τους θεωρητικούς του κράτους, και η εμφάνιση τους τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ. θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική για την μετέπειτα εξέλιξη της Κίνας με την κεντρικοποιημένη πολιτική διαχείριση όπου το κράτος καθορίζει την κοινωνική και οικονομική ζωή των πολιτών.[19] Ο νομικισμός παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτος παρά τις εναλλαγές των διαφόρων δυναστειών,[20][21] ενώ κατά την σύγχρονη ιστορία ο Μάο Τσετούνγκ υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του συστήματος χαρακτηρίζοντας το ως προοδευτικό διανοητικό ρεύμα και επί των ημερών του ο νομικισμός γνώρισε την κορύφωση κατά τους νεότερους χρόνους.[22]Το σύστημα του νομικισμού εξακολουθεί να διατηρεί σημαντική επιρροή στην κρατική διαχείριση, πολιτική, και δικαιοσύνη στην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έως την σύγχρονη εποχή.[23][24]

Παραπομπές

Πηγές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι