Άγιος Δημήτριος Αττικής
23°44′E / 37.933°N 23.733°E
Ο Άγιος Δημήτριος, επίσης γνωστός ως Μπραχάμι, είναι μέρος του Νότιου τομέα της Αθήνας. Έχει έκταση 5.364 στρέμματα, μόνιμο πληθυσμό 71.747 κατοίκους, βάσει της απογραφής του 2021, ενώ ο πραγματικός πληθυσμός της πόλης, εκτιμάται ότι ξεπερνάει τις 85.000, και πυκνότητα μόνιμου πληθυσμού 13.537,16 κατοίκους ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της πόλης αποτελεί το ρέμα Πικροδάφνης, που έχει χαρακτηρισθεί ως τόπος ιδιαίτερου περιβαλλοντικού κάλλους και καταβάλλεται προσπάθεια για την ανάπλασή του.
| Άγιος Δημήτριος Αττικής | |
|---|---|
 | |
  Άγιος Δημήτριος Αττικής | |
 | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αγίου Δημητρίου Αττικής |
| Έκταση | 4,949 km² |
| Υψόμετρο | 60 μέτρα |
| Πληθυσμός | 71.664 (2021) |
| Ταχ. κωδ. | 17341 |
| Τηλ. κωδ. | 210 |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ιστορικά στοιχεία
Ο οικισμός που αναπτύχθηκε γύρω από την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου ήταν ο αρχικός ιστός του χωριού του Μπραχαμίου την περίοδο του Μεσοπολέμου.
Στην Τουρκοκρατία, αλλά και έπειτα από την απελευθέρωση, όλος ο Άλιμος, και όχι μόνο, ήταν ένα απέραντο κτήμα. Η αρχή του ήταν στον Άη Γιάννη τον Καρέα και εκτείνονταν έως το Καβούρι. Η περιοχή, συμπεριλαμβανομένου και του γεωργικού χωριού, ανήκε στον Μπραχάμ πασά – από τον οποίο ο Άγιος Δημήτριος λέγεται και Μπραχάμι - και στον Χασάν πασά, από τον οποίο προήλθε η ονομασία Χασάνι. Όλο αυτό το κτήμα διαιρέθηκε σε αγροτεμάχια, τα οποία ο δήμος της Αθήνας, στον οποίο και ανήκε, δώρισε ή πούλησε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διάφοροι οικισμοί.
Η Κοινότητα του Μπραχαμίου ιδρύθηκε το 1925. Μέχρι τότε το χωριό Μπραχάμι ανήκε στο δήμο Αθηναίων. Με Διάταγμα του 1925, το Μπραχάμι αυτονομήθηκε διοικητικά από το δήμο Αθηναίων και αποτέλεσε κοινότητα που περιλάμβανε τους συνοικισμούς Μπραχαμίου, Αγίας Βαρβάρας , Κατσιποδίου (Δάφνης σήμερα), Πικροδάφνης και Αγίου Κοσμά. Το 1928 η κοινότητα μετονομάστηκε σε Αγίου Δημητρίου. Μετατράπηκε σε Δήμο Αγίου Δημητρίου, ο οποίος όμως είχε ως έδρα τη Δάφνη το 1942.
Το 1947, με το Διάταγμα που εκδόθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1947, ο συνοικισμός του Αγίου Δημητρίου αποσπάστηκε από το Δήμο Δάφνης και συγκροτήθηκε σε ξεχωριστή ομώνυμη κοινότητα, που συμπεριλάμβανε αποκλειστικά το Μπραχάμι. Η τελική ρύθμιση έγινε το 1963, όταν ο τότε υπουργός Εσωτερικών Γ . Ράλλης στις 15 Μαρτίου ενέκρινε τη μετατροπή της Κοινότητας Αγίου Δημητρίου σε ομώνυμο Δήμο, όπως είναι μέχρι σήμερα.
Πρόσβαση
Η πρόσβαση στον Άγιο Δημήτριο γίνεται με 23 διερχόμενες και τοπικές λεωφορειακές γραμμές, δύο γραμμές δημοτικής συγκοινωνίας, αλλά κυρίως με το Μετρό, τρεις σταθμοί του οποίου (Δάφνη, Άγιος Δημήτριος και Ηλιούπολη), βρίσκονται εντός των ορίων του Δήμου.
Πληθυσμός
| Έτος | Πληθυσμός | Διαφορά | Πυκνότητα |
|---|---|---|---|
| 1981 | 51.421 | - | 10.284 /km² |
| 1991 | 57.574 | 6.153 / 11,97% | 10.915 /km² |
| 2001 | 65.173 | 7.599 / 13,21% | - |
Χιονισμένο τοπίο στον Άγιο Δημήτριο τον Ιανουάριο του 2017.
Μνημείο του Αλέξανδρου (Αλέκου) Παναγούλη στην πλατεία Αλέξ.Παναγούλη του Αγ.Δημητρίου.
Δήμος Αγίου Δημητρίου
| Δήμος Αγίου Δημητρίου | ||
| Δήμος | ||
| ||
| ||
| Χώρα | Ελλάδα | |
| Διοίκηση | ||
| • Δήμαρχος | Στυλιανός Μαμαλάκης (2024-σήμερα) | |
| Διοικητική υπαγωγή | ||
| • Περιφέρεια | Αττικής | |
| Διαμέρισμα | Στερεά Ελλάδα | |
| Νομός | Αττικής | |
| Ιστότοπος | dad.gr | |
Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Νοτίου Τομέα Αθηνών η οποία υπάγεται στην Περιφέρεια Αττικής.
Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 5.1.Β αυτού.[1]
Δημοτικές υπηρεσίες
Ο Δήμος διαθέτει ιδιόκτητο μέγαρο, όπου στεγάζονται οι δημοτικές υπηρεσίες και το δημοτικό θέατρο. Υπάρχουν, επίσης: μεγάλο Δημοτικό Στάδιο, 3 κλειστά γήπεδα μπάσκετ, καθώς επίσης και διάφορα γήπεδα (μπάσκετ, βόλεϊ, τένις) και παιδικές χαρές στις διάφορες γειτονιές, ενώ στην περιοχή της Ραφήνας υπάρχει ιδιόκτητο κατασκηνωτικό κέντρο.
Στις δραστηριότητες που αναπτύσσονται μέσω των Υπηρεσιών του Δήμου και των Οργανισμών Πολιτισμού, Αθλητισμού, Περιβάλλοντος, Παιδείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, περιλαμβάνονται: Δημοτικό Ωδείο, Δημοτικές Χορωδίες, Σχολές Χορού, Θεατρικές ομάδες, Φιλαρμονική, Δανειστική Βιβλιοθήκη, Δημοτικά ιατρεία, Τράπεζα Αίματος, Κοινωνικό Παντοπωλείο, Λέσχες Ηλικιωμένων, Παιδικοί Σταθμοί κ.λπ.
Παράλληλα, έχουν καθιερωθεί ως θεσμοί και διοργανώνονται σε ετήσια βάση οι Πολιτιστικές Εκδηλώσεις του Φθινοπώρου και τα Παναγούλεια.
Σήμερα ο Δήμος έχει: 18 Νηπιαγωγεία, 19 Δημοτικά Σχολεία, 1 Ειδικό Δημοτικό Σχολείο, 6 Γυμνάσια, 1 Εσπερινό Γυμνάσιο, 1 Τεχνική Επαγγελματική Σχολή, 3 Γενικά Λύκεια, 2 Επαγγελματικά Λύκεια, 1 Εσπερινό Λύκειο, 1 Σχολή Επαγγελματικής κατάρτισης ΑμεΑ και ένα ΙΕΚ.
Η εμπορική δραστηριότητα, που αναπτύσσεται κυρίως κατά μήκος των μεγάλων οδικών αξόνων (Αγ. Δημητρίου, Παπάγου, Σουλίου κ.λπ.), περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα αντικείμενα. Λειτουργούν, επίσης πολλοί αθλητικοί, πολιτιστικοί, εξωραϊστικοί και εθνικοτοπικοί σύλλογοι, καθώς και σύλλογος επαγγελματοβιοτεχνών.
Γεωγραφικά στοιχεία
Ο δήμος Αγίου Δημητρίου συνορεύει, ανατολικά, με το Δήμο Ηλιούπολης, δυτικά, με το Δήμο Ν. Σμύρνης, βόρεια, με το Δήμο Δάφνης - Υμηττού και νότια, με τους Δήμους Αλίμου και Π. Φαλήρου. Ανήκει στο Νότιο Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής.
Συνοικίες
Ο Δήμος Αγίου Δημητρίου διαιρείται στις ακόλουθες συνοικίες:
- Παναγίτσα
- Άγιος Δημήτριος (Κέντρο)
- Ηπειρώτικα
- Ασύρματος
- Ανθέων
- Άγιος Βασίλειος
- Ελιά
- Τσουκάλι
- Μεσονήσι
- Σούλι
- Κοψαχείλα
- Σαρωνικός
- Άνοιξη
- Μοναστήριο - Αγριληός
- Άγιος Κωνσταντίνος
- Χαραυγή
Έμβλημα
Έμβλημα του Δήμου Αγίου Δημητρίου είναι ο Σωκράτης, ο σπουδαίος Αθηναίος φιλόσοφος.
Έμβλημα Δήμου Αγίου Δημητρίου
Διατελέσαντες Δήμαρχοι
Πρόεδροι της Κοινότητας
Πρόεδροι της Κοινότητας Αγίου Δημητρίου υπήρξαν οι:[2]
| Διάρκεια θητείας | Όνομα (γέννηση-θάνατος) | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| 1925 - 1929 | Αναστάσιος Μαλτέζος (1879-1964) | Ο πρώτος Κοινοτάρχης Μπραχαμίου. Προσέφερε την οικία του προκειμένου να στεγαστεί το κατάστημα της Κοινότητας. Ο γιος του, Ανδρέας, υπήρξε δημοτικός σύμβουλος. Στις μέρες του, η κοινότητα μετονομάστηκε από Μπραχάμι σε Άγιο Δημήτριο. |
| 1929 - 1933 | Αλέξανδρος Δ. Τζανέτος | |
| 1933 - 1936 | Χρήστος Δ. Τρακάδας | |
| 1947 - 1949 | Κυριάκος Αργ. Στριγγάρης | |
| 1949 - 1954 | Χρήστος Δ. Τρακάδας | |
| 1954 - 1955 | Χρήστος Τσορός | Ο τελευταίος Πρόεδρος της Κοινότητας. |
| Διάρκεια θητείας | Όνομα | Ποσοστό με το οποίο εξελέγη (έτος εκλογών) | Σημειώσεις |
|---|---|---|---|
| 1955 - 1959 | Ιωάννης Σταμ. Τρακάδας (1917-1982) | 40,12% (1954) | Κέρδισε τις εκλογές του 1954 με τον Προοδευτικό Συνδυασμό. Στα επίσημα αποτελέσματα ο Άγιος Δημήτριος αναφέρεται ως Κοινότητα.[3] |
| 1959 - 1964 | Στυλιανός Χ. Δρακάκης | Κέρδισε με 1.635 ψήφους τις εκλογές του 1959 με το συνδυασμό Κοινοτική Ένωσις.[3]σελ. 79 | Αναφέρεται και πάλι ως Κοινότητα.[3] |
| 1964 -1967 | Γεώργιος Μπουκογιάννης | 40% | Επικράτησε του Ιωάννη Τρακάδα, ο οποίος πήρε 30%. Στα επίσημα αποτελέσματα ο Άγιος Δημήτριος αναφέρεται για πρώτη φορά ως Δήμος.[4] |
| 1967 - 1974 | Ιωάννης Σταμ. Τρακάδας (1917-1982)[5] | Διορισμένος | Αναπληρωτής το 1967 διορίστηκε ο Ευάγγελος Ι. Κατσιμίχας.[6] |
| 1974 - 1975 | Σωκράτης Λεκέας | Διορισμένος από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας | Φορολογικός δικαστικός |
| 1975 - 1982 | Γεώργιος Μπουκογιάννης | 64% (1978) στον δεύτερο γύρο | Πρώτη εκλογή το 1975, επανεξελέγη το 1978 με το ΚΚΕ. |
| 1983 - 1994 | Βασιλική Βερυκάκη (1931-2013) | 65,26% (1982)/ 57,64% (1986) / 59,74% (1990)[7] | Η πρώτη γυναίκα δήμαρχος στην ιστορία του Αγίου Δημητρίου. Στις εκλογές του 1982 υποστηρίχθηκε από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ Εσ. Πέθανε το 2013 σε ηλικία 82 ετών.[8] |
| 1995 - 2006 | Παντελής Ειρηνάκης | 52,87% (1994) / 62,40% (1998)/ 55,82% (2002)[7] | |
| 2007 - 2010 | Νικόλαος Λαζαρόπουλος (19??-2014)[9] | 58,10% | Κέρδισε τις εκλογές του 2006 επικρατώντας του Παντελή Ειρηνάκη στον δεύτερο γύρο (ο Ειρηνάκης συγκέντρωσε 41,9%).[7] |
| 2011 - 2023  | Μαρία Ανδρούτσου | 61,19% (2010) / 57,29% (2014) / 55,75% (2019) | Γεννήθηκε το 1965 και κατάγεται από τη Μεσσηνία και την Αρκαδία. Η δεύτερη γυναίκα δήμαρχος στην ιστορία του Δήμου. Ήταν υποψήφια με το ΠΑΣΟΚ στη Β' Αθήνας στις εκλογές του 2009.[10] Επανεξελέγη με ποσοστό 55,75% το 2019. |
| 2024-σήμερα | Στυλιανός Μαμαλάκης | 51,01% | Γεννήθηκε στην Αθήνα και κατάγεται από το Ρέθυμνο. Σπούδασε στο Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Κρήτης και στη συνέχεια εξειδικεύτηκε στον τομέα της Στατιστικής. |