Ρωμαϊκή Βρετανία

Η επαρχία της Βρετανίας, λατιν.: provincia Britannia, ήταν το έδαφος που έγινε η ρωμαϊκή επαρχία της Βρετανίας μετά τη ρωμαϊκή κατάκτηση της Βρετανίας, αποτελούμενη από ένα μεγάλο μέρος του νησιού της Μ. Βρετανίας. Η κατοχή κράτησε από 43 μ.Χ. έως το 410 μ.Χ. ^{[1] [2]}

Ο Ιούλιος Καίσαρας εισέβαλε στη Βρετανία το 55 και το 54 π.Χ. ως μέρος των Γαλατικών Πολέμων του. ^[3] Σύμφωνα με τον Καίσαρα, οι Βρετανοί είχαν καταληφθεί ή αφομοιωθεί πολιτιστικά από βελγικές φυλές κατά τη βρετανική εποχή του σιδήρου, και βοηθούσαν τους εχθρούς του Καίσαρα. Οι Βέλγοι (Belgae) ήταν η μόνη κελτική φυλή, που διέσχισε τη θάλασσα στη Βρετανία, καθώς για όλες τις άλλες κελτικές φυλές αυτή η γη ήταν άγνωστη. ^[4] Έλαβε φόρο υποτέλειας, εγκατέστησε τον φιλικό βασιλιά Mανδουβράκιο στους Tρινοβάμτες και επέστρεψε στη Γαλατία. Οι προγραμματισμένες εισβολές υπό τον Αύγουστο ακυρώθηκαν το 34, 27 και 25 π.Χ. Στα 40 μ.Χ. ο Καλιγούλας συγκέντρωσε 200.000 άνδρες στη Μάγχη στην ήπειρο, μόνο για να τους βάλει να μαζέψουν κοχύλια (musculi) σύμφωνα με τον Σουητόνιο, ίσως ως συμβολική χειρονομία για να κηρύξουν τη νίκη του Καλιγούλα στη θάλασσα. ^[5] Τρία χρόνια αργότερα ο Κλαύδιος οδήγησε τέσσερις λεγεώνες, που εισέβαλλαν στη Βρετανία για να αποκαταστήσουν τον εξόριστο βασιλιά Βέρικα στους Ατρεβάτες. ^[6] Οι Ρωμαίοι νίκησαν τους Κατουβελαύνους, και στη συνέχεια οργάνωσαν τις κατακτήσεις τους ως επαρχία της Βρετανίας. Μέχρι το 47 μ.Χ. οι Ρωμαίοι κατείχαν τα εδάφη νοτιοανατολικά της via Fosse. Ο έλεγχος στην Ουαλία καθυστέρησε, λόγω των ανατροπών και των επιπτώσεων της εξέγερσης της Βοαδίκειας, αλλά οι Ρωμαίοι επεκτάθηκαν σταθερά προς τα βόρεια.

Η κατάκτηση της Βρετανίας συνεχίστηκε υπό τη διοίκηση του Γναίου Ιουλίου Αγρικόλα (77–84), ο οποίος επέκτεινε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μέχρι την Καληδονία. Στα μέσα του 84 μ.Χ. ο Aγρικόλα αντιμετώπισε τους στρατούς των Καληδονίων, με επικεφαλής τον Κάλγακο, στη μάχη του όρους Γκρώπιους. Οι απώλειες μάχης υπολογίστηκαν από τον Τάκιτο σε περισσότερο από 10.000 στην Καληδονιακή πλευρά και περίπου 360 στη ρωμαϊκή πλευρά. Το λουτρό αίματος στο όρος Γκρώπιους ολοκλήρωσε την 40ετή κατάκτηση της Βρετανίας, μία περίοδο που πιθανότατα σκοτώθηκαν μεταξύ 100.000 και 250.000 Βρετανών. ^[7] Στα πλαίσια ενός προβιομηχανικού πολέμου και ενός συνολικού πληθυσμού της Βρετανίας των π. 2.000.000, αυτά είναι πολύ υψηλά νούμερα. ^[8]

Υπό τους Αυτοκράτορες του 2ου αι., Αδριανό και Αντωνίνο Πίο, κτίστηκαν δύο τείχη για να υπερασπιστούν τη ρωμαϊκή επαρχία από τους Καληδονίους, των οποίων τα βασίλεια στα υψίπεδα της Σκωτίας δεν ελέγχονταν ποτέ. Γύρω στο 197 μ.Χ. οι Μεταρρυθμίσεις των Σεβήρων χώρισαν τη Βρετανία σε δύο επαρχίες: την Άνω (Ορεινή) Βρετανία και την Κάτω (Πεδινή) Βρετανία. ^[9] Κατά τη διάρκεια των Διοκλητιανών Μεταρρυθμίσεων, στα τέλη του 3ου αι., η Βρετανία χωρίστηκε σε τέσσερις επαρχίες υπό τη διεύθυνση ενός εκπρόσωπου (vicarius), ο οποίος διοικούσε τη διοίκηση της Βρετανίας. ^[10] Μία πέμπτη επαρχία, η Βαλέντια, μαρτυρείται στα τέλη του 4ου αι. Για μεγάλο μέρος της μεταγενέστερης περιόδου της ρωμαϊκής κατοχής, η Βρετανία υπέστη επιδρομές βαρβάρων, και συχνά ερχόταν υπό τον έλεγχο αυτοκρατορικών σφετεριστών και αυτοκρατορικών διεκδικητών. Η τελική αποχώρηση των Ρωμαίων από τη Βρετανία έγινε γύρω στο 410. Τα ιθαγενή βασίλεια θεωρείται ότι σχημάτισαν την Υπορωμαϊκή Βρετανία μετά από αυτό.

Μετά την κατάκτηση της Βρετανίας, εμφανίστηκε ένας ξεχωριστός Ρωμανο-Βρετανικός πολιτισμός καθώς οι Ρωμαίοι εισήγαγαν βελτιωμένη γεωργία, πολεοδομικό σχεδιασμό, βιομηχανική παραγωγή και αρχιτεκτονική. Η Ρωμαϊκή θεά Britannia έγινε η γυναικεία προσωποποίηση της Βρετανίας. Μετά τις αρχικές επιδρομές, οι Ρωμαίοι ιστορικοί αναφέρουν γενικά τη Βρετανία μόνο παροδικά. Έτσι, οι περισσότερες σημερινές γνώσεις προέρχονται από αρχαιολογικές έρευνες και περιστασιακά επιγραφικά στοιχεία, που επαινούν τα βρετανικά επιτεύγματα ενός Αυτοκράτορα. ^[11] Ρωμαίοι πολίτες εγκαταστάθηκαν στη Βρετανία από πολλά μέρη της Αυτοκρατορίας. ^[12]