Σανίδα

Η Σανίδα βρίσκεται 30 χιλιόμετρα ανατολικά της Λεμεσού.^[12] Είναι κτισμένο σε υψόμετρο 605 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.^[13] Στα ανατολικά συνορεύει με τη Βάσα Κελλακίου, στα νότια με το Μοναγρούλι και τον Πύργο, στα νοτιοδυτικά με την Παρεκκλησιά, στα δυτικά με το Κελλάκι και στα βόρεια με το Κλωνάρι και τη Βίκλα.^[12]

Το χωριό είναι διαμελισμένο από τους παραπόταμους του ποταμού Βασιλικού. Στην περιοχή καλλιεργούνται εσπεριδοειδή, ελιές, αμυγδαλιές, χαρουπιές, φρουτόδεντρα (όπως φορμοζιές, κερασιές, ροδάκινα, νεκταρίνια) και γενικά φυλλοβόλα δέντρα. Ωστόσο, η μεγαλύτερη έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από τρεμιθιές και μανιτάρια. Μέρος του κρατικού δάσους της Λεμεσού στα νότια του οικισμού εμπίπτει στα δυτικά του όρια.^[12]

Η Σανίδα υπήρχε κατά τα μεσαιωνικά χρόνια. Εντοπίζεται σε κατάλογο της περιόδου της Ενετοκρατίας. Κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας αποτελούσε μέρος της Μεγάλης Κουμανταρίας (με έδρα το Κολόσσι), ιδιοκτησίας Ιταλών Ιπποτών.^[12]

Η σημερινή θέση του χωριού είναι μεταγενέστερη. Το παλαιότερο χωριό, η Παλιοσανίδα, όπως αποκαλείται σήμερα, σε παλιότερες εποχές βρισκόταν κάτω στην κοιλάδα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το χωριό χτυπήθηκε από μεγάλη επιδημία, τη χολέρα, και οι κάτοικοι πέθαναν, μέχρι που κάποια στιγμή οι λιγοστοί κάτοικοι που απέμειναν έβλεπαν κάθε βράδυ στο σημείο που βρίσκεται η σημερινή εκκλησία του χωριού, ένα αναμμένο κερί. Ξεκινούσαν να φτάσουν εκεί να δουν τι συμβαίνει και μόλις πλησίαζαν το κερί έσβηνε, μέχρι που αντιλήφθηκαν ότι το κερί ήταν ένα σημάδι σωτηρίας, ένα μήνυμα. Έτσι μετακινήθηκαν και έχτισαν την εκκλησία και τον σημερινό οικισμό.^[12]

Η προέλευση της ονομασίας του χωριού είναι άγνωστη. Σύμφωνα με τον Νέαρχο Κληρίδη, ντόπια παράδοση θέλει την ονομασία του χωριού να έχει προέλθει από το γεγονός ότι κάποτε το χωρίο ήταν φημισμένο για την κατασκευή σανίδων (πινακωτές ή κουποσάνιδες) που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή ψωμιών. Σ΄ αυτές τις σανίδες με τα απαραίτητα κατά σειρά βαθουλώματα στο ξύλο οι νοικοκυρές τοποθετούσαν τα ψωμιά και τα μετέφεραν στους παραδοσιακούς φούρνους για ψήσιμο.^[12]

Σύμφωνα με τις απογραφές πληθυσμού που πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο, ο πληθυσμός του χωριού γνώρισε πολλές αυξομειώσεις. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον πληθυσμό της Σανίδας όπως καταγράφηκε στις απογραφές πληθυσμού που έγιναν στην Κύπρο.

Στο παρελθόν οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν και με την υλοτομία με πριόνια που επεξεργάζονταν τα ξύλα από τα πεύκα που έκοβαν από τα δάση του χωρίου και τροφοδοτούσαν τη βιομηχανία.^[12]   

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στο Χρυσοσώτηρο και εορτάζεται στις 6  Αυγούστου. Ο ναός είναι χτίσμα του 1840. Ανακαινίσθηκε και επεκτάθηκε το 1913. Ο ναός λειτουργεί μόνο Χριστούγεννα και Πάσχα και σε μερικές άλλες περιπτώσεις.^[12]

Η Σανίδα είναι πετρόχτιστη και διατηρεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό στοιχεία της παραδοσιακής τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής.^[12]

Από τη Σανίδα κατάγεται ο ποιητής Παύλος Μεράνος. Έζησε στην Αίγυπτο και στην Αθήνα. Εκτός από την ποίηση ασχολήθηκε και με τη μετάφραση Γάλλων ποιητών.^[12]

• «Ιστορικό». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2017. 
• «Το χωριό Σανίδα Λεμεσού - Κτισμένο σε υψόμετρο 700 μέτρων!». www.cyprusalive.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουνίου 2018. 
• «Σανίδα - Λεμεσός». IX-ANDROMEDA / Η Κύπριδα Γη μέσα από την φωτογραφία. 2015-10-26. https://www.ix-andromeda.com/lemesos/sanida-lemesos.html. Ανακτήθηκε στις 2018-06-30. 

• Καρούζης, Γιώργος (2001). Περιδιαβάζοντας την Κύπρο: Λεμεσός (πόλη και επαρχία) (πρώτη έκδοση). Λευκωσία: ΣΕΛΑΣ Κεντρο Μελετων Ερευνων & Εκδοσεων. σελ. 140-141. ISBN 9963-566-67-7.