Σελτσούκ
27°22′24.56″E / 37.9469889°N 27.3734889°E
Το Σελτσούκ (τουρκικά: Selçuk) είναι πόλη της Επαρχίας Σμύρνης στην Τουρκία, η μόνη πόλη και πρωτεύουσα ομώνυμου διαμερίσματος. Βρίσκεται μόλις δύο χιλιόμετρα βορειοανατολικά από την αρχαία μεγάλη πόλη Έφεσο, πάνω σε έναν (επίσης ομώνυμο) λόφο με θέα τα ερείπιά της. Ο πληθυσμός του Σελτσούκ ήταν 28.213 κάτοικοι κατά την απογραφή του 2012, ενώ του διαμερίσματος 34.587. Το ομώνυμο διαμέρισμα έχει έκταση 279,85 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
| Σελτσούκ | |
|---|---|
 | |
  Σελτσούκ | |
 | |
| Χώρα | Τουρκία[1] |
| Διοικητική υπαγωγή | Επαρχία Σμύρνης[1] |
| Έκταση | 317 km²[2] |
| Πληθυσμός | 37.386 (2020)[3] |
| Ταχ. κωδ. | 35920[4] |
| Ζώνη ώρας | UTC+03:00 |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ονομασίες και ιστορία
Η ελληνική ονομασία της πόλεως ήταν Άγιος Θεολόγος και αναφερόταν στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, επειδή τον 6ο αιώνα ο Αυτοκράτορας Ιουστινιανός είχε ανεγείρει εκεί, στην πλαγιά του λόφου. μεγαλόπρεπο ναό (σε ρυθμό βασιλικής) του Αγίου, στη θέση παλαιότερου, πρωτοχριστιανικού ναού. Μάλιστα το 1921-1922 ο τότε διευθυντής του Βυζαντινού Μουσείου Γ. Σωτηρίου πραγματοποίησε ανασκαφές για να ανακαλύψει τον τάφο του Αγίου Ιωάννη, που πιστεύεται ότι βρισκόταν κοντά στον ναό, και δημοσίευσε τα συμπεράσματά του σε δύο βιβλία.[5]. Ανασκαφές έγιναν και το 1927, ενώ ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ επισκέφθηκε τα ερείπια του ναού και προσευχήθηκε εκεί.[6]
Κατά τους αιώνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ο οικισμός έφερε την ονομασία Αγιασολούκ (Ayasoluk), που αποτελούσε παρεφθαρμένη μορφή του «Άγιος Θεολόγος».[7] Μόλις το 1914 μετονομάσθηκε σε Σελτσούκ, προς τιμή των Σελτζούκων Τούρκων, οι οποίοι πρώτοι έκαναν επιδρομή στην περιοχή το 1090, οπότε και καταστράφηκε μερικώς ο Ναός του Αγίου Θεολόγου.
Τον 14ο αιώνα η πόλη ήταν πρωτεύουσα του Μπεϊλικίου του Αϊδινίου και ο Ιμπν Μπατούτα που το είχε επισκεφθεί τότε σημείωσε: «Το ενοριακό τζαμί αυτής της πόλης είναι ένα από τα μεγαλοπρεπέστερα του κόσμου και απαράμιλλο σε ομορφιά.»[8]
Ωστόσο αργότερα φαίνεται ότι ο οικισμός παρήκμασε και ο περισσότερος πληθυσμός του το εγκατέλειψε. Το 1921, όταν έφθασε ο ελληνικός στρατός στην περιοχή, το Αγιασολούκ είχε συνολικό πληθυσμό χωριού, 600 κατοίκους, από τους οποίους οι 580 ήταν Έλληνες, μόλις 10 Τούρκοι και 10 Αρμένιοι.[9] Υπαγόταν στο διαμέρισμα του Κουσάντασι μέχρι το 1957, οπότε αποσπάσθηκε και έγινε πρωτεύουσα νέου, δικού της διαμερίσματος. Αναπτύχθηκε έτσι και ο πληθυσμός πολλαπλασιάσθηκε τις επόμενες δεκαετίες με τη βοήθεια του τουρισμού.
Ολόκληρος ο λόφος του Σελτσούκ αποτελεί μέρος του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Εφέσου.[10]
- Στο Αγιασολούκ γεννήθηκε τον 14ο αιώνα η Χαφσά Χατούν, σύζυγος του Οθωμανού Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄
«Αδελφές» πόλεις
Το Σελτσούκ είναι «αδελφοποιημένο» με τους εξής οικισμούς[11]:
Δίον Πιερίας, Ελλάδα
Κομπουλέτι, Γεωργία
Λίεντς, Αυστρία
Ούρεϊ, Πορτογαλία
Ράντοβις, Βόρεια Μακεδονία
Ζήγκμπουργκ, Γερμανία
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Selçuk στο Wikimedia Commons