Σκόπελος

νησί και δήμος της Ελλάδας

23°40′29.00″E / 39.1425000°N 23.6747222°E / 39.1425000; 23.6747222

Η Σκόπελος είναι νησί της Ελλάδας το οποίο βρίσκεται στο δυτικό Αιγαίο πέλαγος και ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Σποράδων.[1][2] Έχει έκταση περίπου 95,5 τετρ. χλμ. και περίμετρο 67 χιλιόμετρα. Έχει δύο βουνά, τη Δέλφη (680 μ. ύψος) και το Παλούκι (565 μ. ύψος).[1] Είναι γεμάτη με πυκνά δάση που καλύπτουν σχεδόν το 80% της έκτασής της, θεωρείται το πιο πράσινο νησί του Αιγαίου.[3] Έχει καλή τουριστική υποδομή, συγκεντρώνει όμως λιγότερο κόσμο από τη γειτονική κοσμοπολίτικη Σκιάθο και διατηρεί σε μεγαλύτερο βαθμό τον παραδοσιακό χαρακτήρα της.[4]

Σκόπελος
Η Σκόπελος από δορυφόρο
Γεωγραφία
ΑρχιπέλαγοςΑιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμαΣποράδες
Έκταση95,5 km²
Υψόμετρο681 μ
Υψηλότερη κορυφήΔέλφη
Χώρα
ΠεριφέρειαΘεσσαλίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣποράδων
ΠρωτεύουσαΣκόπελος
Δημογραφικά
Πληθυσμός4.518 (απογραφής 2021)
Πυκνότητα47,3 /χλμ2
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδαwww.skopelos.gr
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Οι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με την αλιεία, την κτηνοτροφία, τις δενδροκαλλιέργειες και τον τουρισμό ενώ το νησί φημίζεται για τα δαμάσκηνα, τα αχλάδια του[1] καθώς και την "αίγα Σκοπέλου" - ντόπια ράτσα κατσίκας[5]. Ιδιαίτερο λαογραφικό στοιχείο είναι η παραδοσιακή "φουστάνα" - γυναικεία τοπική ενδυμασία.

Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Σκόπελος ή Χώρα Σκοπέλου[6] και ο συνολικός πληθυσμός του νησιού ανέρχεται σε 4.518 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2021[7].

Ιστορικά στοιχεία

  • Στα αρχαία χρόνια η Σκόπελος ονομαζόταν Πεπάρηθος. Στον οικισμό Στάφυλο υπάρχει μυκηναϊκός τάφος, ενώ στην ανατολική πλευρά της Χώρας υπάρχει το Ασκληπιείο, σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα (περίπου 15-30 μέτρα). Κατά την αρχαιότητα φημιζόταν για το κρασί της (Πεπαρήθιος οίνος). Αναφέρεται ότι κατοικήθηκε από Κρήτες, αρχηγός των οποίων ήταν ο Στάφυλος, γιος της Αριάδνης.[8]
  • Η μετονομασία του νησιού στο σημερινό της όνομα, Σκόπελος, έγινε κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και αναφέρεται από τον Πτολεμαίο και τον Ιεροκλή.[1]
  • Τον 4ο αιώνα επίσκοπος Σκοπέλου ήταν ο Άγιος Ρηγίνος, ο οποίος σήμερα είναι ο προστάτης και πολιούχος άγιος της Σκοπέλου.[9]
  • Το 1207, κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, το νησί κατακτήθηκε από τον Σταυροφόρο Ιερεμία Γκίζι.[1]
  • Το 1538, μετά τη λεηλασία της Σκοπέλου από τον Μπαρμπαρόσα, το νησί υποδουλώθηκε στους Τούρκους, στην κυριαρχία των οποίων έμεινε μέχρι το 1830, οπότε ενώθηκε με την Ελλάδα, που μόλις είχε ιδρυθεί.[10]
  • Έγινε μέρος της Α' Ελληνικής Δημοκρατίας βάσει του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου που επιβεβαίωνε την κυριαρχία της (3 Φεβρουαρίου 1830).
  • Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έπεσε στην κατοχή του Άξονα. Στην αρχή καταλήφθηκε από το Βασίλειο της Ιταλίας (Ιούνιος 1941 – Σεπτέμβριος 1943) και στη συνέχεια από τη Ναζιστική Γερμανία (Σεπτέμβριος 1943 – Οκτώβριος 1944).

Αξιοθέατα

Χώρα της Σκοπέλου

Η πρωτεύουσα του νησιού είναι μια παραδοσιακή νησιώτικη πόλη με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και όμορφα καλντερίμια. Έχει κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.[11] Η Χώρα αλλά και ολόκληρο το νησί είναι γεμάτο από παλιές παραδοσιακές εκκλησίες, ξωκλήσια και μοναστήρια. Η Σκόπελος είναι καταπράσινο νησί και μάλιστα το πιο πράσινο νησί των Σποράδων. Αναφέρονται 24 μοναστήρια[12].

Παραλίες

Στη βόρεια και ανατολική πλευρά της Σκοπέλου οι ακτές είναι βραχώδεις, ενώ στα νότια και δυτικά οι πλαγιές δημιουργούν τις υπέροχες καταπράσινες παραλίες του νησιού. Στη νότια πλευρά βρίσκονται οι περισσότερες παραλίες: ο Στάφυλος, το Βελανιό, ο Αγνώντας, το Λιμνονάρι, το Γλυστέρι, ο Πάνορμος, τα Λιναράκια, οι Αντρίνες, η Μηλιά, το Καστάνι, το Χόβολο, το Έλιος, η Αρμενόπετρα, η Κατακαλού στη Γλώσσα και πολλές άλλες, «πνιγμένες» στο πράσινο του πευκοδάσους.[13]

Φωτογραφίες

Μορφολογία

Το νησί είναι περίπου 15 χλμ. στην κατεύθυνση νοτιοανατολικά προς βορειοδυτικά, ενώ μόνο 6 χλμ. περίπου από τη νοτιοδυτική προς τη βορειοανατολική πλευρά. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την Αλόννησο (περίπου 3-4 χλμ. ανατολικά στο κοντινότερο σημείο) και από τη Σκιάθο (6-7 χλμ. δυτικά).[14] Στην ανατολική πλευρά της Σκοπέλου, στον δίαυλο μεταξύ Σκοπέλου και Αλοννήσου υπάρχουν δύο νησίδες:

  1. Άγιος Γεώργιος 39°08′06.16″N 23°48′05.81″E / 39.1350444°N 23.8016139°E / 39.1350444; 23.8016139 (Νησίδα)
  2. Μικρό 39°08′28.83″N 23°48′35.37″E / 39.1413417°N 23.8098250°E / 39.1413417; 23.8098250 (Νησίδα)

ενώ στη νοτιοδυτική πλευρά της Σκοπέλου υπάρχουν έξι νησίδες:

  1. Δασιά (ή Δέσα ή Ντέσα) 39°07′00.30″N 23°38′15.03″E / 39.1167500°N 23.6375083°E / 39.1167500; 23.6375083 (Νησίδα)
  2. Κασίδα ή Κασίδης 39°07′47.55″N 23°36′51.59″E / 39.1298750°N 23.6143306°E / 39.1298750; 23.6143306 (Νησίδα)
  3. Παξιμάδα 39°08′50.82″N 23°35′30.68″E / 39.1474500°N 23.5918556°E / 39.1474500; 23.5918556 (Νησίδα)
  4. Πλευρό 39°08′08.67″N 23°37′10.05″E / 39.1357417°N 23.6194583°E / 39.1357417; 23.6194583 (Νησίδα)
  5. Πόρτες, δύο νησίδες 39°12′14.38″N 23°35′20.18″E / 39.2039944°N 23.5889389°E / 39.2039944; 23.5889389 (Νησίδα)
  6. Στρογγυλό, 39°06′49.94″N 23°37′33.84″E / 39.1138722°N 23.6260667°E / 39.1138722; 23.6260667 (Νησίδα)

Πρόσωπα

Η ταξινόμηση των ονομάτων του καταλόγου είναι κατ' αύξουσα χρονολογική σειρά και περιλαμβάνει:

α) Πρόσωπα με καταγωγή από τη Σκόπελο.
β) Πρόσωπα που έζησαν στη Σκόπελο και αξίζει να καταγραφούν, μιας κι έχουν αφήσει το «αποτύπωμά» τους στο νησί.
6ος αι. π.Χ.Άγνων ο ΠεπαρήθιοςΟλυμπιονίκης στο στάδιον, στην 53η Ολυμπιάδα, το 568 π.Χ.
4ος αι. π.Χ.Σώστρατος ο ΠεπαρήθιοςΛηστής. Το 351 π.Χ. κατέλαβε το νησί Κυρά Παναγιά και το έκανε ορμητήριό του.
3ος-2ος αι. π.Χ.Διοκλής ο ΠεπαρήθιοςΙστορικός
........- 362Άγιος ΡηγίνοςΕπίσκοπος, Ιερομάρτυρας, Πολιούχος και Προστάτης του νησιού
........-1252Ιερεμίας ΓκίζιΣταυροφόρος. Κατακτητής της Σκοπέλου το 1207
1713-1784Καισάριος ΔαπόντεςΛόγιος, Μοναχός
1801-1833Απόστολος Βασιλείου(Αποστολάρας Μαδεμλής ή Μαδεμοχωρίτης) Οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης
1822-1904Ιωάννης ΔρακιώτηςΛογοτέχνης
1826-1922Κοσμάς ΔουμπιώτηςΛοχαγός του Ελληνικού στρατού, Πολιτικός, Βουλευτής Σποράδων, προσωρ. Πρόεδρος της Βουλής
1866-1937Παύλος Νιρβάνας(Πέτρος Αποστολίδης) Ιατρός, λογοτέχνης
1869-...?....Σταμάτιος ΒακράτσαςΠολιτικός, Ιατρός, Λόγιος
1908-1977Επαμεινώνδας ΠετραλιάςΑθλητής, Ιδρυτής πολλών ελληνικών Αθλητικών Συλλόγων
1914-2002Τώνης ΓεωργίουΚαθηγητής πιάνου στο Εθνικό Ωδείο, Μουσικός Σύμβουλος Λυρικής Σκηνής
1930-2007Χρήστος ΑντωνίουΣυγγραφέας, Βουλευτής Μαγνησίας
1931-2008Ιβάν ΡέμπροφΤραγουδιστής
1932Μαρκ ΕλντΑρχιτέκτονας, Σχεδιαστής, Φωτογράφος
1943Φάνη Πάλλη-ΠετραλιάΒουλευτής, Υφυπουργός, Αναπλ. Υπουργός, Υπουργός, Μέλος Διεθνούς Ολυμπιακού Κινήματος
1944Αδαμάντιος ΣάμψωνΑρχαιολόγος, Σπηλαιολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου
1950π.Κωνσταντίνος ΚαλλιανόςΙερεύς, Λόγιος
1951-2019Τάκης ΜόσχοςΗθοποιός θεάτρου, κινηματογράφου, τηλεόρασης
1952Γιώργος ΞηντάρηςΕρμηνευτής του ρεμπέτικου, Οργανοπαίχτης
1967Cat Cora(Κατερίνα Καραγκιόζου) Iron Chef America
1970Ζήνα ΚουτσελίνηΔημοσιογράφος, Τηλεοπτικό στέλεχος, Παρουσιάστρια
1981Κατερίνα Ντίνουλογοτέχνις, τραγουδοποιός
1981Νίκος ΣκιαθίτηςΟλυμπιονίκης της Κωπηλασίας

Παραπομπές

Βιβλιογραφία

  • Περιοδικό Γεωτρόπιο, Οκτώβριος 2000. «Σκόπελος: Το νησί των θρύλων». Ειδικό αφιέρωμα. Τεύχος 26, Σελίδες: 90-95

Εξωτερικοί σύνδεσμοι