Το τέλος της βίας

Ο Τομ Σταλ είναι ιδιοκτήτης εστιατορίου που ζει στη μικρή πόλη Μίλμπρουκ της Ιντιάνα με τη σύζυγό του Έντι και τα παιδιά του, Τζακ και Σάρα. Ένα βράδυ, δύο δολοφόνοι μπαίνουν στο εστιατόριο του Τομ, απειλούν όσους βρίσκονται μέσα και επιτίθενται σεξουαλικά σε έναν από τους υπαλλήλους του. Ο Τομ τους σκοτώνει επιδέξια και τον χαιρετίζουν ως ήρωα, ενώ το περιστατικό αποτελεί εθνική είδηση. Λίγες μέρες αργότερα, τον Τομ επισκέπτεται ένας άνδρας ονόματι Καρλ Φόγκαρτι, ο οποίος ισχυρίζεται ότι ο Τομ είναι στην πραγματικότητα ο Τζόι Κιούζακ, ένας πρώην γκάνγκστερ από την Ιρλανδική Μαφία στη Φιλαδέλφεια. Ο Τομ το αρνείται κατηγορηματικά, αλλά ο Φόγκαρτι παραμένει επίμονος και αρχίζει να καταδιώκει τους Σταλς. Υπό πίεση, η σχέση του Τομ με τον Έντι, τον Τζακ και τη Σάρα αντιμετωπίζει συνεχιζόμενη ένταση.

Μετά από μια διαμάχη με τον Τομ για τη χρήση βίας στο σχολείο, ο Τζακ τρέχει μακριά, για να τον πιάσει και να τον κρατήσει όμηρος ο Φόγκαρτι. Ωστόσο ο Φόγκαρτι έρχεται αντιμέτωπος με τον Τομ και απαιτεί την επιστροφή του στη Φιλαδέλφεια με αντάλλαγμα την απελευθέρωση του γιου του. Μετά την απελευθέρωση του Τζακ, ο Τομ καταφέρνει να σκοτώσει τους κολλητούς του Φόγκαρτι μέχρι που αυτός τον πυροβολεί. Ένας τραυματισμένος Τομ ρίχνει την προσωπείο του και εκδηλώνει τον πρώην εαυτό του, αλλά ο Τζακ πυροβολεί και σκοτώνει τον Φόγκαρτι με ένα κυνηγετικό όπλο πριν προλάβει να αντεπιτεθεί. Στο νοσοκομείο, ένας εξαγριωμένος Έντι αντιμετωπίζει τον Τομ, ο οποίος παραδέχεται ότι είναι ο Τζόι Κιούζακ, αποκαλύπτοντας ότι ξεκίνησε μια νέα ζωή για να ξεφύγει από το παρελθόν του. Ο Τομ απομονώνεται περαιτέρω από την υπόλοιπη οικογένειά του και την κοινότητα.

Μια μέρα, ο Τομ λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από τον εν διαστάσει αδελφό του, Ρίτσι Κιούζακ, ο οποίος απαιτεί την επιστροφή του. Επιστρέφοντας στη Φιλαδέλφεια, ο Τομ μαθαίνει ότι οι προηγούμενες ενέργειές του έχουν καθυστερήσει την πρόοδο του Ρίτσι με την ιρλανδική μαφία. Ο Τομ προσφέρει ειρήνη, αλλά ο Ρίτσι διατάζει τους άντρες του να σκοτώσουν τον αδερφό του. Ο Τομ καταφέρνει να ξεφύγει από τον στραγγαλισμό και σκοτώνει τους γκάνγκστερ και αντιμετωπίζει τον Ρίτσι πριν τον πυροβολήσει και σκοτώσει. Αφού επέστρεψε στο σπίτι για να βρει την οικογένειά του να τρώει δείπνο, ο Τζακ και η Σάρα του προσφέρουν φαγητό στον Τομ, σηματοδοτώντας την αποδοχή του ξανά στη ζωή τους.

Η ταινία βασίζεται χαλαρά στο αυθεντικό graphic novel. Ο σεναριογράφος Όλσον σκόπευε από την αρχή να χρησιμοποιήσει την αρχική ιστορία ως εφαλτήριο για να εξερευνήσει τα θέματα που τον ενδιέφεραν.

Σε μια συνέντευξη του 2014, ο Μόρτενσεν είπε ότι διάβασε την αρχική εκδοχή του σεναρίου του Όλσον και «ήταν αρκετά απογοητευμένος. Ήταν 120 μονές σελίδες με απλά χάος, κάπως παράλογο, πραγματικά». Συμφώνησε να κάνει την ταινία μόνο αφού συναντήθηκε με τον Κρόνενμπεργκ, ο οποίος (σύμφωνα με τον Μόρτενσεν) ξαναδούλεψε το σενάριο. ^[10]

Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στο Millbrook του Οντάριο. Η σκηνή του εμπορικού κέντρου γυρίστηκε στο Tottenham του Οντάριο και η κορυφαία σκηνή γυρίστηκε στο ιστορικό μέγαρο Eaton Hall, που βρίσκεται στο King City του Οντάριο. ^[11] Ο Χάρισον Φορντ απέρριψε τον ρόλο του Τομ Σταλ. ^[12] Ο Κρόνενμπεργκ δήλωσε ότι "νομίζω ότι χρειάστηκαν τρεις εβδομάδες για να το επεξεργαστώ". ^[13]

Εναλλακτικές εκδόσεις

Η αμερικανική και η ευρωπαϊκή εκδοχή διαφέρουν μόνο σε δύο σκηνές μάχης - μια όπου ο Τομ σπάει τη μύτη ενός από τους κακοποιούς του Φόγκαρτι και μια όπου πατάει το λαιμό έναν από τους κακοποιούς του Ρίτσι Κιούζακ. Και οι δύο σκηνές δείχνουν περισσότερο αίμα να ρέει ή να αναβλύζει από τα θύματα στην ευρωπαϊκή εκδοχή. Επιπλέον, ένα πιο έντονο ηχητικό εφέ που σπάει τα οστά χρησιμοποιείται όταν ο Τομ πατάει στο λαιμό του κακοποιού. ^[14]

Μια κομμένη σκηνή, γνωστή ως «Σκηνή 44», περιλαμβάνει μια ονειρική σεκάνς στο εστιατόριο, όπου ο Φόγκαρτι λέει στον Τομ ότι θα σκοτώσει την οικογένειά του και αυτόν, στην οποία ο Τομ απαντά πυροβολώντας τον με το κυνηγετικό του όπλο από κοντινή απόσταση. Στη συνέχεια πλησιάζει το παραμορφωμένο σώμα του Φόγκαρτι, το οποίο σηκώνει ένα όπλο και τον πυροβολεί. ^[15] Στα πλάνα των πρόσθετων DVD στο πλατό, ο Μόρτενσεν προτείνει στον Χάρις να βγάλει το όπλο από την κοιλότητα του στήθους του. Ο Κρόνενμπεργκ, ενώ διασκεδάζει με την ιδέα, την απορρίπτει επειδή είναι υπερβολικά αυτοαναφορική και αναφέρει μια σεκάνς στην ταινία του Videodrome, στην οποία ένας χαρακτήρας τραβάει ένα πιστόλι από μια σχισμή στο στομάχι του.

Ερμηνεία

Ο τίτλος της ταινίας παίζει σε πολλαπλά επίπεδα νοήματος.

Ο ίδιος ο Κρόνενμπεργκ περιέγραψε την ταινία ως έναν διαλογισμό για το ανθρώπινο σώμα και τη σχέση του με τη βία:

Για μένα το πρώτο γεγονός της ανθρώπινης ύπαρξης είναι το ανθρώπινο σώμα. Δεν είμαι άθεος, αλλά για εμένα το να απομακρύνομαι από οποιαδήποτε πτυχή του ανθρώπινου σώματος είναι μια φιλοσοφική προδοσία. Και υπάρχει πολλή τέχνη και θρησκεία που όλος ο σκοπός τους είναι να απομακρυνθούν από το ανθρώπινο σώμα. Αισθάνομαι στην τέχνη μου ότι η εντολή μου είναι να μην το κάνω αυτό. Είτε λοιπόν πρόκειται για όμορφα πράγματα - το κομμάτι της σεξουαλικότητας, είτε το βίαιο ή το κακό κομμάτι - είναι απλώς σωματικά υγρά. Είναι όταν ο Έλλιοτ στο Dead Ringer λέει, "Γιατί δεν γίνονται διαγωνισμοί ομορφιάς για το εσωτερικό των σωμάτων;" Είναι μια σκέψη που με ενοχλεί. Πώς μπορούμε να αηδιάζουμε από το ίδιο μας το σώμα; Αυτό πραγματικά δεν έχει κανένα ανθρώπινο νόημα. Έχει κάποιο ζωικό νόημα, αλλά δεν έχει νόημα για τον άνθρωπο, οπότε το συζητώ πάντα στις ταινίες μου και σε αυτήν την ταινία ειδικότερα. Δεν αισθάνομαι ποτέ ότι υπήρξα εκμεταλλευτής με χυδαίο τρόπο ή ότι το έκανα απλώς για να τραβήξω την προσοχή. Έχει πάντα έναν σκοπό για τον οποίο μπορώ να είμαι πολύ ευδιάκριτος. Σε αυτήν την ταινία, έχουμε ένα κοινό που σίγουρα πρόκειται να επικροτήσει αυτές τις πράξεις βίας και το κάνει επειδή είναι διαμορφωμένο ότι αυτές οι πράξεις είναι δικαιολογημένες και σχεδόν ηρωικές μερικές φορές. Αλλά λέω, "Εντάξει, αν μπορείς να το χειροκροτήσεις αυτό" γιατί αυτό είναι το αποτέλεσμα εκείνου του πυροβολισμού στο κεφάλι. Δεν είναι ωραίο. Και ακόμα κι αν η βία είναι δικαιολογημένη, οι συνέπειες της βίας είναι ακριβώς οι ίδιες. Το σώμα δεν γνωρίζει ποια ήταν η ηθική της πράξης. Ζητώ λοιπόν από το κοινό να δει αν μπορεί να περιέχει όλη την εμπειρία αυτής της βίαιης πράξης αντί μόνο της ηρωικής/δραματικής. Λέω "Εδώ είναι τα πραγματικά άσχημα αποτελέσματα σε αυτούς τους άσχημους τύπους, αλλά παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα είναι πολύ άσχημα." Και αυτό είναι το παράδοξο και το αίνιγμα» ^[16]

Το soundtrack του A History of Violence κυκλοφόρησε στις 11 Οκτωβρίου 2005.

Κινηματογραφικές αίθουσες

Το A History of Violence έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών τον Μάιο του 2005 και κυκλοφόρησε στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 30 Σεπτεμβρίου μετά από μια επιτυχημένη περιορισμένη κυκλοφορία στις 23 Σεπτεμβρίου 2005.

Οικιακά μέσα

Η ταινία κυκλοφόρησε σε μορφές DVD και VHS στις 14 Μαρτίου 2006, ^[18] και αναφέρθηκε από τους Los Angeles Times ως η τελευταία μεγάλη ταινία του Χόλιγουντ που κυκλοφόρησε στο VHS . ^[9]

Box office

Η ταινία ξεκίνησε με περιορισμένη κυκλοφορία σε 14 κινηματογραφικές αίθουσες και απέσπασε $515.992 στο box office, με μέσο όρο $36.856 ανά κινηματογράφο. Μια εβδομάδα αργότερα, κυκλοφόρησε σε 1.340 κινηματογραφικές αίθουσες και εισέπραξε 8,1 εκατομμύρια δολάρια το Σαββατοκύριακο. Καθ' όλη τη διάρκεια της προβολής της στον κινηματογράφο, η ταινία απέσπασε 31,5 εκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και συνολικά 61,4 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως. ^[19]

Κριτικές

Ο κριτικός Πίτερ Τράβερς του περιοδικού Rolling Stone, έδωσε στην ταινία τέσσερα αστέρια, τονίζοντας την «εκρηκτική δύναμη και την ανατρεπτική ευφυΐα» της και επαίνεσε τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ ως «σκηνοθέτη παγκόσμιας κλάσης, στην κορυφή της εκπληκτικά δημιουργικής του μορφής». Η κριτικός Λίζα Σβάρτζμπαουμ του Entertainment Weekly, έδωσε στην ταινία ένα Α, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «η λαμπρή ταινία του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ» ήταν «χωρίς αμφιβολία μια από τις καλύτερες της χρονιάς».

Η Μανόλια Ντάργκις των New York Times αποκάλεσε την ταινία "mindblower" και σημείωσε την "άρνηση του Κρόνενμπεργκ να μας αφήσει να επιδοθούμε σε κινηματογραφική βία χωρίς να πληρώσουμε τίμημα". ^[20] Ο Ρότζερ Ίμπερτ έδωσε επίσης θετική κριτική στην ταινία, παρατηρώντας: «Το τέλος της βίας φαίνεται απατηλά ξεκάθαρο, προέρχεται από έναν σκηνοθέτη με την περίεργη πολυπλοκότητα του Κρόνενμπεργκ, αλλά ξανασκεφτείτε το. Αυτή δεν είναι μια ταινία για την πλοκή, αλλά για τον χαρακτήρα». Της έδωσε τρεισήμισι στα τέσσερα αστέρια. ^[21]

Κατατάχθηκε ως η καλύτερη ταινία του 2005 στη δημοσκόπηση του Village Voice Film .

Τον Δεκέμβριο του 2005, συμπεριλήφθηκε στον ετήσιο κατάλογο των καλύτερων καναδικών ταινιών της χρονιάς του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Καναδά. ^[22]

Αναδρομικές λίστες

Το περιοδικό Empire ονόμασε την ταινία την 448η καλύτερη ταινία όλων των εποχών. ^[23]

Το γαλλικό κινηματογραφικό περιοδικό Cahiers du cinéma κατέταξε την ταινία στην πέμπτη θέση στη λίστα με τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας, 2000–2009. ^[24]

Στη λίστα του με τις καλύτερες ταινίες της δεκαετίας, ο Πίτερ Τράβερς την έδωσε τον αριθμό τέσσερα, επαινώντας τον σκηνοθέτη Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ:

Είναι ο Καναδός σκηνοθέτης Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ ο πιο αφανής καλλιτέχνης σε ταινίες; Στοιχηματίστε σε αυτό ...Ο Κρόνενμπεργκ γνωρίζει ότι η βία είναι ενσωματωμένη στο DNA μας. Η ταινία του έδειξε πώς λαχταρούμε κρυφά αυτό που δημόσια καταδικάζουμε. Αυτό είναι ισχυρό δηλητήριο για ένα θρίλερ και ανόθευτο, αξέχαστο Κρόνενμπεργκ.

Το 2016, η ταινία κατατάχθηκε στις 100 καλύτερες ταινίες από το 2000 σε μια διεθνή δημοσκόπηση κριτικών από 177 κριτικούς σε όλο τον κόσμο. ^[25]

Βραβεία και υποψηφιότητες

• Cronenberg, David (2006). David Cronenberg: Interviews with Serge Grünberg. Plexus Publishing. ISBN 0859653765. 

• Το τέλος της βίας  στην IMDb
• Το τέλος της βίας στο AllMovie
• Το τέλος της βίας στο Box Office Mojo
• Το τέλος της βίας στο Rotten Tomatoes