Giuànn XXIII

Papa Giuànn XXIII, chel se ciamava Angelo Giuseppe Roncalli(Sota'l mùnt 25 nuembrì 1881, 3 gěin 1963), l'è stà ul 260° papa della cesa cattolica.

VITA

L'è nazù a Sota'l mùnt i so gent ieren cuntaden, l'era ul quart de tredes bagai. Se puderès de che sempru stà atacà alla fede, grazie al so ziu Zaverio, vest che i so gent ieren puveret, l'è sta lù a pagà con i so danè ul seminarì per nà a studià. Nel 1904, quan lu l'ghera ventitri an l'è stà urdinà pret, alura l'è na a fa la prima messa nella cesa del so paès, la cesa Di San Giuann Battista .•Nel 1925 l'è stà numinà Visidatùr Apustolech in Bulgaria da Papa Pio XI. I'scé l'è diventà anca Vescuf e i ghè stà affidà tëc i titul della sede titular de Areopoli.

•Nel 1935, l'è stà numinà Delegà Apustolech in Turchia e Grecia.Vest che chel periudo che della vita del Roncalli l'era visen alla ll guera mundiàl, el'gà cercà de dagh una mano a tec chei ebrei che ieren drea a scapà dagli Stati Uniti, gia'mò occupà dai nazisti.

• Nel 1944, da Papa Pio XII, l'è sta numinà Nunzio Apustolech a Parigi.

• Ul 12 de Ginèr 1953, l'è stà ciamà al sëil de San Marco mel Patriarca De Venezia.

PONTIFICATO

Quan l'è mort ul Papa Pio XII, nell'Utubrì 1958, besuniava fà amò un oter conclave, Alla fen l'è stà elengiù, e el'gà vorü che ul sò nom el sarès stà Giuan XXIII (in italiano: GIOVANNI XXIII).I cardinali i'gan dè che el sarès sta un papa de "transizion", cioè che el sares mia durà tantu vest che quand l'è sta elengiù el'ghera gia'mò settantasèt an.Infatti l'è durà duma cìnc an.Però l'èra talmènt brau che anca in'chë, che l'è 60 an che l'è mort, tant el recurden amò.

•Ul 26 de Dicembri del 1958, l'è nà a truvà i carcerà al Regina Coeli de Ruma, per cercà de dach una speranza a tëc quei che ieren le per diversi mutivi.

• Nel 1962 Papa Guànn el'ga decidù de fà un cuncili vaticano ll, per cercà de mudernà la cesa.Infatti ul 4 de Otubri del 1962, le nà a fà ul pelegren ad Assisi e Loreto.L'è famus un discurso del papa de chestu cuncili, el se ciama "Descurso della Luna", ( In italuano:Disvorso della Luna),che'l ga dì una frase che l'è restada nel chörde tëc quei chi'eren le ad ascultà, ovvero:(In Italiano )"TORNANDO A CASA TROVERETE I VAMBINI, DATE UNA CAREZZA AI VOSTRI BAMBINI E DITE QUESTA È LA CAREZZA DEL PAPA."Però nel Setembrì del 1962, Roncalli l'è venü a savè che l'ghera adoss un timur allu stomech. L'è peggiurà più'sè l'ultem de del mes de Macc, quans che l'e venïuda la peritonite, ul dutur infatti el'ga dì i'scè al Mons. Loris Capovilla: "adess el'va da do o tri dè.Infatti l'è mort ul 3 de Gëin del 1963 a 81 an suta a un frac de gent che la pregava per lù.Ul funeral le'stà ul 6 de Gëin del 1963.Inveci l'è sta canunizà ul 27 April del 2014.