Ghassan Kanafani

Kanafani naceu no seo dunha familia de clase media. O pai, avogado e de confesión sunní, foi mestre en diferentes escolas francesas. Sendo moi novo toda a familia trasladouse a Haifa. En 1948 exiliouse coa familia ao sur do Líbano e posteriormente asentouse de xeito definitivo en Damasco (Siria). Kanafani completou alí a formación secundaria e estudou literatura na Universidade de Damasco. En 1952 obtivo o título de mestre da UNWRA (Axencia das Nacións Unidas para os Refuxiados de Palestina en Oriente Próximo). Ese ano entrou no departamento de filoloxía árabe da Universidade de Damasco e escribiu a súa tese "Raza e relixión na literatura sionista", titorizada polo Dr. George Habash. Durante a súa estadía en Damasco, Kanafani comezou as súas actividades políticas na organización panarabista Movemento Nacionalista Árabe (MNA).

En 1955, como consecuencia das súas actividades no MNA, foi expulsado de Damasco. Estabeleceuse en Kuwait, onde exerceu como mestre até 1960. Na súa estadía no país, Kanafani consolida o seu compromiso político e interesouse polo marxismo.^[2] Kanafani comezou no país a súa actividade literaria escribindo relatos curtos.

En 1960 o director da súa tese, George Habash, convénceo para traslarse a Beirut e unirse ao equipo do xornal oficial do MNA Al-Hurriyya (حرية, liberdade). En 1962 ficou na clandestinidade por falta de papeis. En 1963 asumiu o cargo de redactor xefe do xornal Al-Muḥarrir (محرر, O Libertador) e de editor da súa revista dominical Filistīn (فلسطين, Palestina). Durante este ano escribiu a súa primeira e máis aclamada novela, Riŷāl fī-š-šams (رجال في الشمس; en galego, Homes no sol).

En 1967, continuou coa actividade política. Formou parte como redactor xefe do suplemento dominical da revista libanesa Al-anwar (الانوار‎, As luces). Participou na fundación da Fronte Popular para a Liberación de Palestina, unha escisión do MNA, de corte marxista-leninista. En 1969 renunciou ao seu posto como editor de Al-Anwar para crear o semanario Al-Hadaf (الهدف, O Obxectivo).

O 8 de xullo de 1972 a axencia de intelixencia israelí Mossad asasina a Kanafani e á súa sobriña Lamis, de pouca idade, nun atentado con coche bomba. Dito atentado levouse a cabo como resposta ao atentado do aeroporto de Ben Gurion en Tel Aviv o 30 de maio dese ano, reivindicado polo Exército Vermello Xaponés e a FPLP.^[2][3][4][2] Tras a súa morte, Kanafani converteuse nun símbolo do pobo palestino, e o 9 de abril, a data do seu aniversario, celébrase a súa vida e obra.

Malia a súa prematura morte, Kanafani foi un autor prolífico. Escribiu catro novelas completas (e tres inacabadas), 57 relatos breves (recollidos en catro recompilacións), tres obras de teatro completas (e unha incompleta), tres ensaios literarios e multitude de artigos xornalísticos.

A temática da súa obra expón (e tenta dar respostas) a cuestións como a identidade palestina, a patria e a terra perdidas, a situación das persoas refuxiadas ou a toma de conciencia individual e colectiva. Con todo, a obra de Kanafani excede os límites da causa palestina e expón temas universais como a felicidade pasada, o drama da inmigración ou a relación entre tempo e memoria.

Porén, o tema principal é a construción da nación palestina a través da narración. A obra de Kanafani é unha crónica do seu tempo e unha forma de denunciar a situación do pobo palestino. Amais, responde á necesidade de construír unha nación que, até o desastre de 1948, non tivera necesidade de facelo. Na súa obra, a nación palestina é unha narración que se constrúe mediante diferentes ferramentas textuais.^[5] Kanafani utiliza recursos estilísticos como o simbolismo, o diálogo interior, o recordo ou as impresións sensoriais para crear unha terra, unha nación e un espazo para a súa xente.^[6]

Novelas

• riŷāl fī-š-šamṣ, (رجال في الشمس, Homes no sol). Beirut, 1963

• ma tabaqq'ā lakum, (ما تبقّى لكم, O que nos queda). Beirut, 1966

• umm sa'd, (أم سعد, Umm Sa'd). Beirut, 1969

• `ā'ide il'ā Hayfā, (عائد إلى حيفا, Retorno a Haifa). Beirut, 1970

Obras de teatro

• Al-bāb, (الباب, A porta). Beirut, 1964

• Al-qubba'a wa-ao-nabī, (القبعة والنبي, O chapeu e o profeta). Beirut, 1973

• ŷisr il'ā ao-abade, (جسر إلى الأبد, Ponte cara á eternidade). 1978

Recompilacións de relatos

• mawt sarīr raqam 12. (موت سرير رقم 12, Morte nunha cama nº 12). Beirut, 1961

• arḍ ao-burtuqāl ao-ẖazyn, (أرض البرتقال الحزين, A terra das laranxas tristes). Beirut, 1963
• 'aalām laysa lanā, (عالم ليس لنا, Un mundo que non é noso). Beirut, 1965

• 'an ar-riŷal wa-ao-banādiq, (عن الرجال والبنادق, Sobre homes e rifles). Beirut, 1968

Ensaio

• 'adab ao-muqawama fĩ filistĩn ao-muẖtalla 1948-1966, (أدب المقاومة في فلسطين المحتلة 1948-1966, Literatura de Resistencia na Palestina Ocupada 1948-1966). 1966

• fĩ ao-adab ao-saẖyũni, (في الأدب الصهيوني, Sobre a Literatura Sionista). 1967

• ao-adab ao-filistīni ao-muqãwim taẖt ao-iẖtilāl 1948-1968, (لأدب الفلسطيني المقاوم تحت الاحتلال1948 - 1968 , Literatura Palestina de Resistencia baixo a ocupación 1948-1968). 1968

Ligazóns externas

• Páxina oficial de Ghassan Kanafani (en árabe e inglés)
• Fundación cultural Ghassan Kanafani (en inglés)
• «Palestina también existe», recensión dunha triloxía palestina no diario La Razón (en español)