A dinoszauruszok mérete
A dinoszauruszok mérete a dinoszauruszkutatás egyik legérdekesebb szempontja a nagyközönség számára. Ez a szócikk a dinoszauruszok különféle csoportjainak legnagyobb és legkisebb tagjait sorolja fel, tömeg és hossz szerint rendezve.
A lista kizárólag nyilvánosságra hozott adatok alapján készült, és csak azokat a dinoszauruszokat tartalmazza, amelyeknek van hivatalos leírása. Megjegyzendő, hogy a dinoszauruszok feltételezett tömegei jóval pontatlanabbak lehetnek a becsült hosszuknál, mivel az utóbbi adathoz rendelkezésre állhat az állat teljes csontváza.
Általános rekordok
Legnehezebb dinoszauruszok
A tíz legnehezebb ismert dinoszaurusz, a megjelentetett tömegbecslések alapján. (Lásd még: A legnagyobb tömegű sauropodák)
- Maraapunisaurus: 70-120 tonna[1][2]
- Argentinosaurus: 50-100 tonna[3][4]
- Antarctosaurus: 9,5-100 tonna[1][4]
- Mamenchisaurus: 5-80 tonna[2][3]
- Patagotitan: 42,5–77,6 tonna[5][6]
- Notocolossus: 40-75,9 tonna[1][7]
- Apatosaurus: 16,4-72,6 tonna[8][9]
- Sauroposeidon: 40-60 tonna[3][10]
- Barosaurus: 12-60 tonna[1][3]
- Dreadnoughtus: 22,1-59,4 tonna[11][12]
Leghosszabb dinoszauruszok
A tíz leghosszabb ismert dinoszaurusz, a megjelentetett hosszbecslések alapján. (Lásd még: A leghosszabb sauropodák)
- Barosaurus: 25-45 méter[1][13]
- Supersaurus: 21-45 méter[1][4]
- Maraapunisaurus: 30,3-40 méter[2][14]
- Argentinosaurus: 25-39,7 méter[15][16]
- Turiasaurus: 21-39 méter[1][17]
- Patagotitan: 31-37 méter[2][18]
- Ruyangosaurus: 24,8-35 méter[1][19]
- Diplodocus: 24-35 méter[3][20]
- Mamenchisaurus: 13-35 méter[3][21]
- Sauroposeidon: 27-34 méter[3][22]
Legkönnyebb dinoszauruszok
A tíz legkönnyebb ismert nem madár dinoszaurusz, a megjelentetett tömegbecslések alapján.
- Eosinopteryx: 100 gramm[3]
- Anchiornis: 110-700 gramm[23][24]
- Parvicursor: 137-200 gramm[3][11]
- Epidexipteryx: 164-472 gramm[23][25]
- Microraptor: 0,2-1,5 kilogramm[23][26]
- Aurornis: 0,25 kilogramm[3]
- Ceratonykus: 0,26-1 kilogramm[3][11]
- Compsognathus: 0,26-3,5 kilogramm[27][28]
- Zhongjianosaurus: 0,31 kilogramm[26]
- Libagueino: 0,35-0,5 kilogramm[3][23]
Legrövidebb dinoszauruszok
A tíz legrövidebb ismert nem madár dinoszaurusz, a megjelentetett hosszbecslések alapján.
- Epidexipteryx: 25-30 centiméter[3][25]
- Eosinopteryx: 30 centiméter[3]
- "Ornithomimus" minutus: 30 centiméter[29]
- Palaeopteryx: 30 centiméter[29]
- Parvicursor: 30-40 centiméter[3][29]
- Nqwebasaurus: 30-100 centiméter[3][29]
- Anchiornis: 34-40 centiméter[3][24]
- Archaeopteryx: 40-50 centiméter[3][29]
- Sapeornis: 40-120 centiméter[3][29]
- Mei: 45-70 centiméter[3][29]
Theropodák
Az alábbi méretek lehetőség szerint határértékekkel lettek feltüntetve, a jelenleg rendelkezésre álló ismeretek alapján. Azokban az esetekben, ahol a határérték becslés alapján lett megállapítva, azok a források lettek megadva, amelyek a legszélsőbb értékeket tartalmazzák.
A leghosszabb theropodák
12 méteres hosszúság vagy afelett (farokkal együtt):
- Spinosaurus: 15-16 méter[30][31]
- Giganotosaurus: 12-14 méter[3][32]
- Saurophaganax: 10,5-14 méter[3][33]
- Carcharodontosaurus: 10-13,3 méter[3][28]
- Tyrannosaurus : 12-13 méter[3][34]
- Tyrannotitan: 12-13 méter[29][31]
- Chilantaisaurus: 11-13 méter[3][29]
- Allosaurus: 8,5-13 méter[3][35]
- Mapusaurus: 10,2-12,7 méter[31][36]
- Bahariasaurus: 11-12,2 méter[1][3]
- Acrocanthosaurus: 11-12 méter[3][29]
- Deinocheirus: 11-12 méter[31][37]
- Cristatusaurus: 10-12 méter[29][31]
- Kelmayisaurus: 10-12 méter[38]
- Zhuchengtyrannus: 9,6-12 méter[31][39]
- Tarbosaurus: 9,5-12 méter[3][40]
- Torvosaurus: 9-12 méter[3][29]
A legnagyobb tömegű theropodák
5 tonnás vagy annál nagyobb testtömegű állatok:
- Tyrannosaurus: 4,5-18,5 tonna[41][42]
- Carcharodontosaurus: 3-15,1 tonna[23][28]
- Giganotosaurus: 4,2-13,8 tonna[28][32]
- Mapusaurus: 3-7,6 tonna[1][36]
- Spinosaurus: 6,4-7,5 tonna[31][43]
- Deinocheirus: 5-7,3 tonna[3][11]
- Acrocanthosaurus: 2,4-7,3 tonna[44][45]
- Tyrannotitan: 3,6-7 tonna[3][46]
- Chilantaisaurus: 2,5-6 tonna[47][48]
- Suchomimus: 2,5-5,2 tonna[3][28]
- Therizinosaurus: 3-5 tonna[3][49]
- Tarbosaurus: 1,7-5 tonna[50][51]
A legrövidebb nem madár theropodák
Az eddig ismertté vált 50 centiméter vagy az alatti felnőttkori hosszúságú nem madár theropodák (nem számítva a lágy szöveteket és a tollas farkat):
- Epidexipteryx: 25-30 centiméter[3][25]
- Eosinopteryx: 30 centiméter[3]
- "Ornithomimus" minutus: 30 centiméter[29]
- Palaeopteryx: 30 centiméter[29]
- Parvicursor: 30-40 centiméter[3][29]
- Nqwebasaurus: 30-100 centiméter[3][29]
- Yi: 33 centiméter[31]
- Anchiornis: 34-50 centiméter[24][31]
- Aurornis: 40-50 centiméter[3][31]
- Archaeopteryx: 40-53 centiméter[29][31]
- Xiaotingia:40-60 centiméter[3][29]
- Sapeornis: 40-120 centiméter[3][29]
- Mei: 45-70 centiméter[3][29]
- Xixianykus: 50 centiméter[29]
- Jinfengopteryx: 50-55 centiméter[3][52]
- Linhenykus: 50-60 centiméter[3][29]
- Pamparaptor: 50-70 centiméter[53]
- Mahakala: 50-77 centiméter[31][54]
- Alwalkeria: 50-150 centiméter[3][29]
A legkönnyebb nem madár theropodák
Az eddig ismertté vált 0,5 kilogramm vagy annál kisebb felnőttkori tömegű nem madár theropodák:
- Eosinopteryx: 100 gramm[3]
- Anchiornis: 110-700 gramm[23][24]
- Parvicursor: 137-200 gramm[3][23]
- Epidexipteryx: 164-472 gramm[11][25]
- Microraptor: 0,2-1,5 kilogramm[23][26]
- Aurornis: 0,25-0,26 kilogramm[3][31]
- Ceratonykus: 0,26-1 kilogramm[3][11]
- Compsognathus: 0,26-3,5 kilogramm[27][28]
- Zhongjianosaurus: 0,31 kilogramm[26]
- Libagueino: 0,35-0,5 kilogramm[3][23]
- Jinfengopteryx: 0,37-1,5 kilogramm[1][23]
- Yi: 0,38-0,52 kilogramm[31][55]
- Mahakala: 0,4-0,79 kilogramm[3][56]
- Mei: 0,4-0,85 kilogramm[3][23]
- Archaeopteryx: 0,42-1 kilogramm[31][57]
- Caihong: 0,48 kilogramm[58]
- Linhenykus: 0,5 kilogramm[3]
- Fruitadens: 0,5-0,8 kilogramm[3][59]
Sauropodák
A sauropodák mérete nehezen becsülhető meg, mivel maradványaik rendszerint töredékesek. Gyakran hiányzik a farkuk, ami hibás becsléshez vezethet. A tömeg megbecsléséhez a hossz négyzetét használják fel, így amennyiben a hossz téves, úgy a tömeg még inkább az lehet. A legbizonytalanabb (töredékes vagy hiányos leletek elemzése alapján történt) becslések kérdőjellel vannak megjelölve. Minden érték az adott forrásban szereplő legnagyobb becsült tömeg.
Megjegyzendő, hogy az óriás sauropodák két kategóriára oszthatók fel — a rövidebb, zömökebb és jóval nehezebb (főként titanosaurusok és brachiosauridák), valamint a hosszabb, de karcsúbb és könnyebb testfelépítésűekre (főként diplodocidák).
A leghosszabb sauropodák
A leghosszabb sauropodák (30 méteres hosszúság vagy afelett, nyakkal és farokkal együtt):
- Barosaurus: 25-45 méter[1][13]
- Supersaurus: 21-45 méter[1][4]
- Maraapunisaurus: 30,3-40 méter[2][14]
- Argentinosaurus: 25-39,7 méter[15][16]
- Turiasaurus: 21-39 méter[1][17]
- Patagotitan: 31-37 méter[2][18]
- Ruyangosaurus: 24,8-35 méter[1][19]
- Diplodocus: 24-35 méter[3][20]
- Mamenchisaurus: 13-35 méter[3][21]
- Sauroposeidon: 27-34 méter[3][22]
- Antarctosaurus: 12,5-33 méter[1][29]
- Xinjiangtitan: 27-32 méter[1][60]
- Paralititan: 20-32 méter[3][29]
- Asiatosaurus: 31 méter[1]
- Hudiesaurus: 20-30,5 méter[1][29]
- Puertasaurus: 28-30 méter[1][3]
- Alamosaurus: 26-30 méter[1][29]
- Futalognkosaurus: 24-30 méter[1][3]
- Daxiatitan: 23-30 méter[29][61]
A legnagyobb tömegű sauropodák
50 tonnás vagy azt meghaladó tömegű sauropodák:
- Maraapunisaurus: 70-120 tonna[1][2]
- Argentinosaurus: 50-100 tonna[3][4]
- Antarctosaurus: 9,5-100 tonna[1][4]
- Mamenchisaurus: 5-80 tonna[2][3]
- Patagotitan: 42,5–77,6 tonna[5][6]
- Notocolossus: 40-75,9 tonna[1][7]
- Apatosaurus: 16,4-72,6 tonna[8][9]
- Sauroposeidon: 40-60 tonna[3][10]
- Barosaurus: 12-60 tonna[1][3]
- Dreadnoughtus: 22,1-59,4 tonna[11][12]
- Paralititan: 20-59 tonna[3][62]
- Brachiosaurus: 28,3-57,7 tonna[11][27]
- Puertasaurus: 45-55 tonna[2]
- Ruyangosaurus 34-54 tonna[1][11]
- Turiasaurus: 30-50,9 tonna[1][23]
- Futalognkosaurus: 29-50 tonna[2][3]
- Supersaurus: 8,8-50 tonna[1][4]
- Pellegrinisaurus: 8,1-50 tonna[1][3]
A legkisebb sauropodák
9 méteres vagy annál kisebb sauropodák:
- Ohmdenosaurus: 4 méter[29]
- Blikanasaurus: 4-5 méter[3][29]
- Lirainosaurus: 4-7 méter[3][63]
- Magyarosaurus: 5,3-6 méter[3][29]
- Europasaurus: 5,7-6,2 méter[3][29]
- Vulcanodon: 6,5-11 méter[3][29]
- Isanosaurus: 6,5-17 méter[29][64]
- Saltasaurus: 7-12,8 méter[13][15]
- Neuquensaurus: 7-15 méter[29][65]
- Antetonitrus: 7,8-12,2 méter[1][29]
- Shunosaurus: 8,7-12,5 méter[1][29]
- Zizhongosaurus 9 méter[29]
- Algosaurus: 9 méter[66]
- Kotasaurus: 9 méter[29]
- Volkheimeria: 9 méter[29]
- Zapalasaurus: 9 méter[3]
- Tazoudasaurus: 9-10 méter[29][67]
- Amargasaurus: 9-13,5 méter[1][68]
- Nigersaurus: 9-15 méter[3][29]
Ornithopodák
A leghosszabb ornithopodák
- Shantungosaurus: 14,7-18,7 méter[69][70]
- Edmontosaurus: 9-15,2 méter[71][72]
- Hypsibema: 15 méter[29]
- Iguanodon: 10-13 méter[73]
- Charonosaurus: 10-13 méter[29][74]
- Saurolophus: 9,8-13 méter[3][75]
- Magnapaulia: 12,5 méter[76]
- Olorotitan: 8-12 méter[3][77]
- Kritosaurus: 9-11 méter[3][78]
- Brachylophosaurus: 8,5-11 méter[3][29]
A legnagyobb tömegű ornithopodák
- Shantungosaurus: 9,9-22,5 tonna[27][79]
- Iguanodon: 3,08-15,3 tonna[23][80]
- Edmontosaurus: 3-13,2 tonna[72][81]
- Saurolophus: 1,9-11 tonna[3][82]
- Magnapaulia: 8,6 tonna[11]
- Brachylophosaurus: 4,5-7 tonna[3][23]
- Lanzhousaurus: 6 tonna[3]
- Parasaurolophus: 2,5-5,1 tonna[23][83]
- Charonosaurus: 5 tonna[3]
- Barsboldia: 5 tonna[3]
Ceratopsiák
A leghosszabb ceratopsiák
A leghosszabb ceratopsiák (7 méteres hosszúság vagy afelett, farokkal együtt):
- Eotriceratops: 8,5-9 méter[3][29]
- Triceratops: 8-9 méter[3][29]
- Torosaurus: 8-9 méter[3][29]
- Titanoceratops: 6,5-9 méter[3][29]
- Ojoceratops: 8 méter[29]
- Pentaceratops: 5,5-8 méter[3][29]
- Pachyrhinosaurus: 5-8 méter[3][29]
- Coahuilaceratops: 4-8 méter[3][29]
- Nedoceratops: 7,6 méter[29]
- Sinoceratops: 7 méter[29]
- Utahceratops: 5-7 méter[3][84]
- Mojoceratops: 4,5-7 méter[3][29]
- Vagaceratops: 4,5-7 méter[3][29]
- Arrhinoceratops: 4,5-7 méter[3][29]
- Agujaceratops: 4,3-7 méter[3][29]
- Chasmosaurus: 4,3-7 méter[3][29]
A legkisebb ceratopsiák
1 méteres vagy annál kisebb hosszúságú állatok:
- Micropachycephalosaurus: 50-100 centiméter[29][85]
- Yamaceratops: 50-150 centiméter[3][29]
- Archaeoceratops: 55-150 centiméter[29][86]
- Microceratus: 60 centiméter[29]
- Aquilops: 60 centiméter[87]
- Chaoyangsaurus: 60-100 centiméter[3][29]
- Xuanhuaceratops: 60-100 centiméter[3][29]
- Graciliceratops: 60-200 centiméter[29][88]
- Bagaceratops: 80-90 centiméter[3][29]
- Psittacosaurus: 90-200 centiméter[3][89]
- Ajkaceratops: 1 méter[90]
Pachycephalosaurusok
A leghosszabb pachycephalosaurusok
- Pachycephalosaurus: 4,5-7 méter[3][29]
A legkisebb pachycephalosaurusok
Thyreophorák
A leghosszabb thyreophorák
- Stegosaurus: 6,5-9 méter[3][29]
- Ankylosaurus: 6,25-9 méter[29][91]
- Cedarpelta: 5-9 méter[29][92]
- Dacentrurus: 7-8 méter[29][93]
- Tarchia: 4,5-8 méter[3][29]
- Sauropelta: 5-7,6 méter[29][92]
- Tuojiangosaurus: 6,5-7 méter[3][29]
- Edmontonia: 6-7 méter[3][29]
- Jiangjunosaurus: 6-7 méter[3][29]
- Saichania: 5,2-7 méter[3][29]
- Euoplocephalus: 5-7 méter[29][94]
- Wuerhosaurus: 5-7 méter[3]
- Panoplosaurus: 5-7 méter[3][29]
- Shamosaurus: 5-7 méter[3][29]
- Gigantspinosaurus: 4,2-7 méter[3][29]
- Dyoplosaurus: 4-7 méter[29][94]
- Tsagantegia: 3,5-7 méter[3][29]
A legkisebb thyreophorák
Jegyzetek
Fordítás
- Ez a szócikk részben vagy egészben a Dinosaur size című angol Wikipédia-szócikk ezen változatának fordításán alapul. Az eredeti cikk szerkesztőit annak laptörténete sorolja fel. Ez a jelzés csupán a megfogalmazás eredetét és a szerzői jogokat jelzi, nem szolgál a cikkben szereplő információk forrásmegjelöléseként.
Források
- Gregory S. Paul (1997). „Dinosaur models: the good, the bad, and using them to estimate the mass of dinosaurs”. Dinofest International 1997, 129–154. o.
További információk
- Robin Lloyd: The Biggest Carnivore: Dinosaur History Rewritten, 2006. március 1. (Hozzáférés: 2010. szeptember 29.)
- Mickey Mortimer: And the Largest Theropod Is…. Dinosaur Mailing List, 2003. július 21. [2010. március 25-i dátummal az eredetiből archiválva]. (Hozzáférés: 2010. szeptember 29.)