محمدعلی بنیاسدی (زادهٔ ۱۳۳۴ در سمنان) نقاش، تصویرگر کتاب و مجسمهساز ایرانی است. او همچنین در رشتههای کاریکاتور و انیمیشن فعالیت داشتهاست.[۱] او عضو هیئت علمی دانشکدهٔ هنرهای تجسمی پردیس هنرهای زیبایدانشگاه تهران و از اعضای هیئت مؤسس انجمن تصویرگران کتاب کودک و نوجوان و رئیس هیئت مدیرهٔ نخستین دورهٔ آن بودهاست. به پاس چند دهه فعالیت در زمینهٔ تصویرگری کتاب کودکان، وی در سال ۲۰۱۲ به عنوان یکی از پنج تصویرگر بزرگ جهان نامزد فینالیست جایزهٔ هانس کریستیان آندرسن[۲] موسوم به نوبل کوچک و همچنین از سال ۲۰۱۳ چهار سال پیاپی نامزد جایزهٔ آسترید لیندگرن شد.[۳]
شروع فعالیت و تحصیلات
بنیاسدی پس از پایان دبیرستان در سمنان، برای ادامهٔ تحصیل به تهران آمد و سال ۱۳۵۳ از هنرستان کمالالملک تهران (منطقهٔ ۱۲) مدرک مجسمهسازی گرفت. او که از نوجوانی در سمنان عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود، سال ۱۳۵۳ در تهران به عنوان مربی کانون استخدام و تا ۱۳۵۹ در کانون پرورش فکری وحیدیهٔ تهراننو مشغول به کار بود. در کانون از همان سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵ دورهٔ انیمیشن دید و مدرک گرفت. دورهٔ کارشناسی نقاشی را در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، زیر نظر آموزگارانی از جمله محسن وزیریمقدم، جلال شباهنگی، مارکو گریگوریان و مرتضی ممیز گذراند و در ۱۳۵۹ کمی پیش از انقلاب فرهنگی و تعطیلی دانشگاهها توانست فارغالتحصیل شود.[۴] او کارشناسی ارشد خود را در ۱۳۸۰ در رشتهٔ تصویرسازی از دانشکدهٔ هنرهای زیبا گرفت.
تصویرگری
در سالهای دههٔ شصت با توجه به نبود فضا برای گذران زندگی از راه نقاشی، به تصویرگری کتاب و تدریس روی آورد و علاوه بر آن به عنوان تصویرگر با مجلههایی مانند باران، کیهان بچهها و سروش کودکان و نوجوانان نیز کار کرد. همینطور او سه مرتبه در سالهای مختلف به تصویرسازی داستانهای هزار و یک شب پرداختهاست که نتیجهٔ آن چیزی بیشتر از صد تصویر است. «بادکنک و اسب آبی» اثر محمدرضا شمس، «رنگینکمانی که همیشه رخ نمیداد» از احمدرضا احمدی، «باغ رنگارنگ و گلهای قشنگ» از ناصر کشاورز و «پس از عرض سلام» اثر مژگان کلهر و «بانوی هزارقصه» از فریبا کلهر و «پرندهها و آسمان» با نویسندگی فریده فرجام عناوین چند اثر از صد کتابی است که با تصویرگری بنیاسدی در سالهای مختلف چاپ و منتشر شدهاند.[۵]
نقاشی
بنیاسدی بسیار به فرهنگ تصویری و ادبیات ایرانی وفادار است. او که در سالهای دهه شصت یکبار به قصد مهاجرت کشور را ترک کرده، اما بازگشته است، مهمترین ویژگی آثارش پیوند با هویت ایرانی است. در چیدمان، کاراکترسازی و رنگ گذاری متأثر از فرهنگ غنی تصویری کشور در دورههای مختلف ایران از تمدن کهن تا قاجار است. همچنان که این هنرمند در خلق آثارش، پیوند عمیقی با فرهنگ ایرانی دارد، به دنبال آزمودن فضاهای نو در عرصه هنرهای تجسمی است و در طی مسیر، از توجه به جریان تاریخ هنر غرب بیبهره نبوده و درصدد کشف و خلق راههای بصری متنوع در آثارش و در نتیجه پاسخدادن به تاریخ هنر بودهاست.
از دههٔ ۷۰ خورشیدی سوژه غالب نقاشیهای او ترکیبی از انسان و حیوان بودهاست، که بعدها در دههٔ ۸۰ با نوعی خوشنویسی خاص خودش همراه شدند.[۶] در دورههای اخیر آثارش، انسانها و پرترهها از صورت مثالی دور، و به واقعیت نزدیکتر شدهاند.[۷]
کریم نصر دربارهٔ این هنرمند میگوید: «بنیاسدی را سالهاست که میشناسم. در کیهانبچهها با او آشنا شدم. بسیاری دیگر را نیز که امروز شناخته شدهاند، در همانجا دیدم، اما بنیاسدی چیز دیگری بود: پرشور، درگیر و مغرور. حق هم داشت. بسیار میخواند و پرکار بود. تصویرگری و نقاشی را خوب میفهمید و تحلیل میکرد. اما برای من وجهی از نقاشیهایش تا مدتها نامکشوف بود. نمیدانستم چطور عناصر بصریاش را سازماندهی میکند. چیزی در آثارش بود که از محاسبه خارجش میکرد، غیر محاسباتی بود. عناصری در کارهایش وارد میشوند که نمیدانی از کجا آمدهاند. تا اینکه… تا اینکه به خانهاش رفتم. اتاقش انباشته از کتاب، مجله، کاغذ، وسایل نقاشی و خرت و پرت بود و محل حکمرانی او هم جایی وسط همین اشیا. اتاقش به هم ریخته به نظر میرسید، اما مطمئن بودم برای یافتن آنچه که در میان انبوه اشیا «گم» شده بود لحظهای وقت صرف نمیکرد. به سرعت احضارش میکرد و به خدمتش میگرفت و این درست مثل نقاشیهایش بود.»[۸]
سوابق کاری
مربی نقاشی و فیلمسازی کارتون در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۹
فعالیت و همکاری مطبوعاتی از ۱۳۵۸ تا اواخر دهۀ ۸۰ با روزنامه و مجلات: بامداد، کیهان، آیندگان، ایران، زن، کیهان کاریکاتور، کیهان بچهها، صنعت حمل و نقل، گل آقا، کیان، شباب، پیام فولاد، باران، گلک، سروش کودکان، سروش نوجوان، مجلات رویش و غنچه، کلمه و چندین نشریۀ دیگر
تصویرگری بیش از صد کتاب کودکان و نوجوانان از ۱۳۶۱ تاکنون
ساختن چند فیلم انیمیشن کوتاه بر اساس سرودهای کودکانه برای برنامههای تلویزیون از ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۴
تدریس طراحی، دکور و تاریخ هنرهای تجسمی در مجتمع هنر، دانشگاه سینما تئاتر از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۴
تدریس در دانشگاه آزاد اسلامی از ۱۳۷۲ تاکنون
تدریس در مؤسسه تحقیقات و مطالعات رسانهها از ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۳
عضو هیئت علمی دانشکده پردیس (هنرهای زیبا)، دانشگاه تهران
تألیف کتاب درسی طراحی۲، همراه با محمود سمندریان، برای وزارت آموزش و پرورش