Dil yetisi

Dil yetisi (linguistic competence), bir dil yardımıyla insanın bilinci dışında dilin yapısına ilişkin içselleştirmiş olduğu bilgi sistemidir; kişinin daha önce duymadığı ve söylemediği bir bilgiyi anlamasını ve söylemesini mümkün kılan, insanlar arasındaki iletişimi sağlayan özel bir yetidir.^[1] Dil yetisinin pratiğe dökülmesine ve uygulanmasına dil edimi denir.

Dil yetisi, birçok alan ve bilimde nitelik ve özelliğe sahiptir; sosyolojik ve psikolojik özellikleri olduğu gibi fiziksel ve fizyolojik niteliği de mevcuttur. Aynı zamanda dilden ve dilbilimden ayrıştırılamayacak önemli tamamlayıcı olgulardan biridir.

Saussure'e göre dil yetisi, bireysel nitelikli olarak "söz"ü; toplumsal nitelikli olarak ise "dil"i kapsayan bir yetidir.^[2] Genel Dilbilim Dersleri'nde dil yetisi, "karmakarışık bir olgular bütünü" olarak tanımlanmıştır.^[3]

Dil yetisinin sahip olduğu iki yön vardır: dil ve söz. Dil evrensel ve sosyal niteliği olan "üretici" bir olgudur, sözün gerçekleşmesini yani konuşmayı mümkün kılar. Söz ise dil sayesinde meydana gelen bir davranış, yani konuşma eylemine verilen isimdir.^[4]

Kaynakçakaynağı değiştir