Urbo
Urbo esas loko, en quo multa homi vivas en relativa mikra areo. Ofte urbo esas anke administral ento. Multa urbi kreskis tra sua limiti formacante kun preurbi e vicin urbi grandega centri urbala.
La kriterii por konsiderar ula loko quale “urbo" varias segun la lando, exemple: en Dania ula komono kun plu kam 250 habitanti povas esar urbo. En Islando, 300. Kontree Madrid, en Hispania, kun plua kam 3 milioni habitanti, konsideresas "vilajo" (villa de Madrid).
Olima urbi
Arkeologi dicas ke l'unesma urbi, Çatal Hüyük e Jeriko, naskis ante la yaro 6000 aK.
- en (nuna) Turkia - Çatal Hüyük (5.000 habitanti)
- en Egiptia - Theba, Memfis
- en Palestina - Jeriko
- en Mezopotamia - Ur, Umma, Lagash, Babilon
- en la valo dil fluvio Indus - Mohenjo-daro (40 000 habitanti), Harappa, Lothal
Maxim granda urbi en la mondo
En la fino dil yari 1950a, la maxim granda urbi del mondo esis la sequanta:
- Tokyo 8 303 000
- (Granda-)London 8 210 000
- New York 7 710 000
- Shanghai 6 900 000
- (Granda-) Paris 5 613 000
- Moskva 5 046 000
- Ciudad de México 4 636 000
- Bombay (Mumbai) 4 117 000
- Beijing 4 010 000
- Buenos Aires 3 799 000
- Chicago 3 493 000
- São Paulo 3 316 000
- Berlin 3 290 000
- Tiencin 3 220 000
- Kairo 3 035 000
- Rio de Janeiro 3 031 000
- Osaka 3 012 000
- Kalkuta 2 913 000
- Leningrad 2 900 000
- Los Angeles 2 448 000
- Shenjang 2 411 000
- Wuhan 2 146 000
- Cungking 2 121 000
- Sydney 2 098 000
- Jakarta 2 081 000
- Hong Kong 2 060 000
- Madrid 2 028 000
- Roma 2 020 000
En 2004 en mondo existis plua kam 200 urbi havante plua kam 1 milion habitanti. On predicas ke pos dek yari en la mondo existus 500 urbi kun plua kam 1 milion habitanti.
| urbo | habitanti ye 2004 milioni | habitanti ye 2015 (prognozo da UNESCO) milioni |
|---|---|---|
| Tokio, Japonia | 26,5 | 28,9 |
| São Paulo, Brazilia | 18,3 | 20,3 |
| México, Mexikia | 18,3 | 19,2 |
| New York, Usa | 16,8 | 17,6 |
| Mumbai, India | 16,5 | 17,3 |
| Los Angeles, Usa | 13,3 | 14,2 |
| Kalkuta, India | 13,3 | 17,3 |
| Dhaka, Bangladesh | 13,2 | 19,5 |
| Shanghai, Chinia | 12,8 | 18,0 |
| Buenos Aires, Arjentinia | 12,1 | 13,9 |
| Jakarta, Indonezia | 11,4 | 13,9 |
| Osaka, Japonia | 11,0 | 10,6 |
| Beijing, Chinia | 10,8 | 15,6 |
| Rio de Janeiro, Brazilia | 10,8 | 11,9 |
| Karachi, Pakistan | 10,4 | 19,4 |
| Manila, Filipini | 10,1 | 14,7 |