კანუნი (ალბანეთი)

კანუნი (ალბ. Kanuni i Lekë Dukagjinit) — კომპლექტი ალბანური ტრადიციული კანონების. თავდაპირველად კანუნი იყო ზეპირი და მხოლოდ მე-20 საუკუნეში გამოაქვეყნდა წერილობით.^[1] არსებობს მხოლოდ ერთი "კანუნი" უძველესი დროიდან და საყოველთაოდ მოხსენიებული, როგორც "Kanun of Leke", საიდანაც წარმოიშვა ექვსი შემდეგი ვარიაციები, რომელიც საბოლოოდ განვითარდა ტერიტორიების, პიროვნების და მათი წარმოშობის დროს მიხედვით: "Kanun i vjetër" (ინგლ. Old Kanun), "Kanuni i Lekë Dukagjinit" (ინგლ. The Kanun of Lekë Dukagjini), "Kanuni i Çermenikës" (ინგლ. The Kanun of Çermenikë), "Kanuni i Papa Zhulit" (ინგლ. The Kanun of Pope Julius), "Kanuni i Labërisë" (ინგლ. The Kanun of Labëria)^[2] და "Kanuni i Skenderbeut" (ინგლ. Kanun of Skanderbeg) (ქართ. გეორგ კასტრიოტის კანონები)^[3][4], რომელიც ცნობილია, როგორც "Kanuni i Arbërisë" (ინგლ. Kanun of Arbëria).

გეორგ კასტრიოტის კანონები (Kanun of Skanderbeg) არის უახლოესი მსგავსება "Kanun of leke Dukagjini" და ეს უკანასკნელი, როგორც წესი, ყველაზე ცნობილია და ასევე განიხილება, როგორც სიტყვა "კანუნი"-ს სინონიმი. "Kanun of leke Dukagjini" შეიმუშავა ლეკა დუკაჯინმა, რომელიც დააკოდიფიცირა არსებული ჩვეულებრივი კანონები. ეს უკვე გამოიყენება, ძირითადად, ჩრდილოეთ და ცენტრალური ალბანეთის და მიმდებარე ტერიტორიებზე, ასევე ადრე იუგოსლავიის ტერიტორიაზეც, სადაც არსებობს ალბანელი მოსახლეობის დიდი ეთნიკური წარმომადგენლობა: მონტენეგროში, კოსოვოსა და მაკედონიაში. ის პირველად კოდიფიცირებულ იქნა მე-15 საუკუნეში, მაგრამ გამოიყენებოდა გაცილებით ადრე. იგი გამოიყენებოდა ამ ფორმით, მე-20 დასაწყისამდე და გამოცოცხლდა კომუნისტური რეჟიმის დაცემის შემდეგ 1990 წელს.