ჭიქიანის მენჰირი

ჭიქიანის მენჰირი საქართველოში მდებარე მეგალითებიდან ერთ-ერთი გამორჩეულია. დათარიღებულია ძვ. წ. II-I ათასწლეულებით. აღნიშნული მენჰირი დამზადებულია ბაზალტის მონოლთისაგან, რომელსაც წვერზე გაკეთებული აქვს ღრმული. მისი სიმაღლე დაახლოებით 3 მეტრია. ჭიქიანის ქვასვეტი, რომ უძველესია ზედაპირული დაკვირვებიდანაც ჩანს. ის ძალიან მყარად დგას მიწაში და მრავალი საუკუნისთვის გაუძლია. სამცხე-ჯავახეთსა და ქვემო-ქართლში ბევრი მსგავსი ლოდოვანი ნაგებობა და ქვასვეტია.

დიდი ვარაუდით ჰქონდა საკულტო დანიშნულება (ნაყოფიერების კულტი). ათასწლეულების წინ აქ შესთხოვდნენ ბუნებას საზრდოს, მოსავლიან მიწებს, ნაყოფიერებას. მენჰირის მიმდებარე ტერიტორიებზე არის ყორღანები და ნამოსახლარები.

იქვეა თავფარავნის ობსიდიანის საბადოც და მინდორში მიმოფანტული შავი პრიალა ქვები ძალიან ლამაზია. ჭიქიანის მთის მიდამოებში აღმოჩენილია ობსიდიანისაგან პალეოლითური იარაღის დამამზადებელი „სახელოსნო ღია ცის ქვეშ“.

ჭიქიანის მენჰირი 2006 წლის 7 ნოემბერს, საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულების თანახმად მიენიჭა ეროვნული მნიშვნელობის კულტურის უძრავი ძეგლის კატეგორია^[1].

• წინაქრისტიანული ხელოვნება, ჯავახეთი : გზამკვლევი, თბ., 2014, ISBN 978-9941-0-6742-6

• მარუაშვილი ლ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11, თბ., 1987. — გვ. 401-402.

•  კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი, № 17731
• ჭიქიანის მენჰირი