Арсенал (футбол клубы, Лондон)

«Арсенал» клубын 1886 жылы Лондонның оңтүстік-шығысына жайғасқан «Ройаль Арсенал» артилерия зауытының жұмысшылары құрған екен. Не үшін «зеңбірекшілер» атанатынын осыдан бағамдай беруге болады. Ә дегенде клуб «Дайал Скуэр» деп аталды. Алғашқы матчын сол жылы 11 желтоқсанда «Истерн Уондерерске» қарсы өткізіп, 6:0 есебімен ойсыратқан. Арада екі апта өткен соң клубтың атауы «Ройал Арсенал» боп өзгерді. 1891 жылы «Вулидж Арсенал» боп тағы да өзгертілді.

Ресми жарыстарға 1893 жылдан қатыса бастады да, 1904 жылы «Арсенал» екінші дивизионға жолдама алды. 1913 жылы Солтүстік Лондонға қоныс аударып, «Хайбери» стадионына (2006 жылға дейін өз үйіндегі ойындарын өткізген кәдімгі «Хайбери») орналасты. 1914 жылы «Вулидж» атауы алынып тасталды да, «Арсенал» ретінде айтыла бастады. 1919 жылы екінші дивизионды 5-орында аяқтады. Бірақ сол дивизиондағы командалар саны 20-дан 22-ге көбейтілді де, көбірек дауыс жинау арқылы «Арсенал» бірінші дивизионға жолдама алды. «Зеңбірекшілер» содан бері бірінші дивизионда жыл құрғатпай, тұрақты өнер көрсетіп келеді, яғни, ешқашан төменгі лигаға түскен емес.

1925 жылы менеджер Герберт Чепменнің дәуірі бастау алды. Клуб бірте-бірте Англиядағы күшті ұжымға айнала бастады. Чепмен келген алғашқы маусымда-ақ дивизионда екінші орынға тұрақтады. Отызыншы жылдарда «зеңбірекшілер» тіптен күшейді. 1934 жылы Чемпен қайтыс болғанға дейін үш дүркін Англия чемпионы атанып үлгерді.

Чепменнен соң команда тізгінін Джордж Элисон ұстады. Ол да екі рет клубты чемпион атандырды. Элисоннан кейін команда 1947, 1953 жылдары биікке көтерілді де, 20 жылдық ұйқыға бас қойды. Тек, 1971 жылы алтынмен марапатталды. Жетпісінші жылдардың соңында бірнеше рет Англия кубогын ұтып алғанымен, басқа айтарлықтай табыстарға жете алмады.

1989 жылы 18 жылдық үзілістен соң команда қайтадан алтыннан алқа тақты. Бұл табысын 1991 жылы қайталады.

1996 жылы күтпеген жерде бапкерлікке оншалықты танымал емес маман – Арсен Венгер шақырылды. Ол кезде француз жаттықтырушысын клуб тарихындағы ең табысты бапкер атанады деп ешкім болжамады. Ол өзі басқарған екінші маусымда-ақ «дубльге» қол жеткізе алды. Командаға Робер Пирес, Сильван Вильтор, Тьерри Анри секілді футболшылар келді де, жаңа ғасырдың басында клуб күшейе түсті. Бұл қарыштау өзінің шарықтау шегіне 2003-04 маусымда жетті. Команда премьер-лигада бір рет те жеңілмеді. Чемпионаттың қызықты өткені соншалық, маусым барысында «Челси» мен «Арсенал» көрсеткіштерінің бірдейлігінен турнир кестесіне алфавит ретімен де жайғасқан кездер болды. 2004-05 маусымда «Арсеналдың» премьер-лигадағы жеңіліссіз матчтар саны 49-ға жетті. Осы маусымда «зеңбірекшілер» чемпион атана алған жоқ, бірақ Англия кубогын ұтты. Осы кубоктан соң 2014 жылға дейін команда ештеңені ұтып ала алмады.

2006 жылы команда Чемпиондар Лигасының финалына шықты. Парижде өткен жаңбырлы матчта «Барселонадан» ұтылып қалды. Осы ЧЛ маусымында «Арсенал» өз қақпаларынан 994 минут бойы доп өткізбеген.

2006 жылы команда жаңа стадионға – «Эмирейтске» көшті.

2014 жылы 17 мамырда «Арсенал» футболшылар тоғыз жылға созылған «жүлдесіз жылдарын» аяқтады – Англия кубогын жеңіп алды. 2014 жылғы 10-тамызда «Манчестер Ситиді» ұтып, Англия Суперкубогын иеленді.

2016-17 жж маусым қорытындысында «Арсенал» Англияда бесінші орынға табан тіреді де, 1997-98 жылдан бері бірінші рет УЕФА Чемпиондар Лигасынан сырт қалды. Бұл маусымда Англия кубогын ұтты да, 6 тамыз күні Англия суперкубогында «Челсиді» тізе бүктіріп, суперкубок иесі болды. Осылайша Арсен Венгер «Арсенал» тарихындағы ең титулды бапкер атанды.

2017/18 жылғы маусымда ұзақ уақыттан бері Чемпиондар Лигасынан сырт қалып, УЕФА Еуропа Лигасына қатысты. Бұл турнирде де бас жүлде бұйырмапты, жартылай финалда "Атлетико Мадридтен" ұтылып қалды. Англия чемпионатында алтыншы орында қалды да, жылдар бойы жалғасқан сәтсіздіктерден соң бап бапкер Арсен Венгер өз орнын босатты. Оның орнына Унаи Эмери келді. Унай да клубты бұрынғы деңгейге көтере алмады, 2019 жылы қарашада клубтың бұрынғы ойыншысы Фредди Люнгберг уақытша бапкер міндетіне кірісті, бірақ айға жетпей ол да қызметтен кетіп, Микель Артета тізгінді ұстады.

Эмблемалары

2020/2021 маусымда

Ұлттық

Бірінші дивизион (1992 жылға дейін) / Англия Премьер-лигасы (1992 жылдан кейін)^[4] 13 титул

• 1930/31, 1932/33, 1933/34, 1934/35, 1937/38, 1947/48, 1952/53, 1970/71, 1988/89, 1990/91, 1997/98, 2001/02, 2003/04

Футбол лигасының екінші дивизионы^[4]: 2 титул

• 1986/87, 1992/93

Англия кубогі: 14 титул

• Жеңімпаз: 1930, 1936, 1950, 1971, 1979, 1993, 1998, 2002, 2003, 2005, 2014, 2015, 2017, 2020

Англия лига кубогы

• Жеңімпаз (2): 1987, 1993
• Финалист (6): 1968, 1969, 1988, 2007, 2011, 2018

Англия суперкубогы:

• Жеңімпаз (16): 1930, 1931, 1933, 1934, 1938, 1948, 1953, 1991¹, 1998, 1999, 2002, 2004, 2014, 2015, 2017, 2020

• Финалист (7): 1935, 1936, 1979, 1989, 1993, 2003, 2005

Халықаралық

Еуропа чемпиондар лигасы:

• Финалист (1): 2006

Жәрмеңкелер кубогы (1):

• Жеңімпаз: 1970

УЕФА кубок иегерлерінің кубогі: 1 титул

• Жеңімпаз: 1994

УЕФА кубогы:

• Финалист: 2000

• Ресми сайт  (ағыл.)
• Арсенал футбол клубы нәтижелері