I Әбділхамит
I Әбділхамит (осман. عبد الحميد اول — Abd ül-Hamîd-i evvel; 20 наурыз 1725 — 7 сәуір 1789) — Османлы мемлекетінің 27-ші сұлтаны, Ислам халифатының 92-шы халифі.
| I Әбділхамит осман. عبد الحميد اول — Abd ül-Hamîd-i evvel Мүміндер әмірі Екі киелі қаланың қызметкері | |||
 | |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 21 қаңтар 1774 — 7 сәуір 1789 | |||
| (Лақап аты Жаңартпашы I Әбділхамит) | |||
| Ізашары | III Мұстафа | ||
| Ізбасары | III Сәлім | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | Ислам | ||
| Дүниеге келуі | 20 наурыз 1725 Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
| Қайтыс болуы | 7 сәуір 1789 (64 жас) Константинополь, Османлы мемлекеті | ||
| Жерленді | I Әбділхамит мазары, Ыстамбұл | ||
| Династия | Османлы әулеті | ||
| Әкесі | III Ахмет | ||
| Анасы | Рабиға Шерми сұлтан | ||
| Жұбайы | Айша Сенийепервер сұлтан Накшидиль сұлтан Қадиша Рухшаһ сұлтан Хүмашаһ сұлтан Айша сұлтан Бинназ сұлтан Ділпәзір сұлтан Мехтабе сұлтан Мислинаяп сұлтан Мүтебер сұлтан Неврес сұлтан Михрибан сұлтан Басиқбал Нүкхетседа сұлтан | ||
| Балалары | Ұлдары: IV Мұстафа II Махмұт Мұрат шаһзада Нүсрет шаһзада Мехмет шаһзада Ахмет шаһзада Сүлеймен шаһзада Қыздары: Есма сұлтан Әмина сұлтан Рабиға сұлтан Салиха сұлтан Әлемшаһ сұлтан Дүрішаһуар сұлтан Фатима сұлтан Мәлікшаһ сұлтан Хибатулла Зекие сұлтан | ||
| Қолтаңбасы |  | ||
| I Әбділхамит Ортаққорда | |||
өңдеу  | |||
.svg)
Өмірбаяны
I Әбділхамит 1725 жылы османлы елордасы Константинопольде османлы сұлтаны III Ахмет шаңырағында дүниеге келді. Ол өте тақуа жан болды. Оның тұсында Османлы мемлекетінің қаржылық жағдайының төмендігі сонша — жаңа шеріктерге кәдімгі жалақыны төлеуге ақша жетпеді.
Ресейге қарсы соғыс Козлуджа шайқасындағы жеңіліспен және Кішіқайнарша бітім шартымен аяқталды. 1774 жылдың 21 шілдесінде жасалған бұл бітім шарт бойынша Ресей Қара теңізде өзінің флотын құруға құқық алды. Османлылардың артта қалуы сұлтанды әкімшілік және әскери жаңартпалар жасауға мәжбүрлетті.
Сирия мен Мореядағы көтерілістерді басу сәтті өтті. Алайда 1783 жылы Қырым хандығы Ресейге құрамына тұтастай кірді. Османлылар жаңа соғыс мүлдем дайын болмады, бірақ қоғамдық пікір әсерінен сұлтан ресейліктерге соғыс ашуға мәжбүр болды. 1787 жылы Ресеймен жаңа соғыс басталды, ал 1788 жылы соғысқа Аустрия қосылды. Аустриялық патша II Иосиф Ресей патшайымы II Екатеринаның жағында болды, және патшайымның Қырымға салтанатты кіруіне көмектесті. 1788 жылы Очаков Ресейге өтті.
Ажалы
1789 жылдың 7 сәуірінде I Әбділхамит инсульттен қайтыс болды. Мәйіті I Әбділхамит мазарында жерленді.
Садрағзамдары
| № | Есімі | Қызмет атқарған мерзімі | Уақыты |
|---|---|---|---|
| 176 | Ізетті Мехмет паша | 21 қаңтар 1774 — 7 маусым 1775 | 1 жыл 5 ай |
| 177 | Жалықшызада Дәруіш Мехмет паша | 7 маусым 1775 — 5 қаңтар 1777 | 1 жыл 7 ай |
| 178 | Даренделі Шебешізада Мехмет паша | 5 қаңтар 1777 — 1 қыркүйек 1778 | 1 жыл 8 ай |
| 179 | Қалапат Мехмет паша | 1 қыркүйек 1778 — 22 тамыз 1779 | 11 ай |
| 180 | Силахдар Қарауәзір Сейіт Мехмет паша | 22 тамыз 1779 — 20 ақпан 1781 | 1 жыл 6 ай |
| 181 | Ізетті Мехмет паша | 20 ақпан 1781 — 25 тамыз 1782 | 1 жыл 6 ай |
| 182 | Жеген Сейіт Мехмет паша | 25 тамыз 1782 — 31 желтоқсан 1782 | 4 ай |
| 183 | Халил Хамит паша | 31 желтоқсан 1782 — 30 сәуір 1785 | 2 жыл 4 ай |
| 184 | Қазынадар Шаһин Әли паша | 30 сәуір 1785 — 25 қаңтар 1786 | 9 ай |
| 185 | Қожа Жүсіп паша | 25 қаңтар 1786 — 7 сәуір 1789 | 3 жыл 3 ай |
 | Ұлы Османлы Мемлекетінің сұлтандары |  |
|---|---|---|
| Ізашары III Мұстафа | I Әбділхамит 21 қаңтар 1774 — 7 сәуір 1789 | Ізбасары III Сәлім |
| I Осман · Орхан · I Мұрат · I Баязит · Сұлтанаралық · I Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Мұрат · II Мехмет · II Баязит · I Сәлім · I Сүлеймен · II Сәлім · III Мұрат · III Мехмет · I Ахмет · I Мұстафа · II Осман · I Мұстафа · IV Мұрат · Ибраһим · IV Мехмет · II Сүлеймен · II Ахмет · II Мұстафа · III Ахмет · I Махмұт · III Осман · III Мұстафа · I Әбділхамит · III Сәлім · IV Мұстафа · II Махмұт · I Әбділмәжит · Әбділғазиз · V Мұрат · II Әбділхамит · V Мехмет · VI Мехмет · II Әбділмәжит (соңғы халиф) | ||
| Әулет · Шежіре · Санат | ||